Kitabın nəşrinə göstərdiyi köməyə görə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı

Əmtəələrin əsas kateqoriyaları üzrə ABŞ-ın idxal mövqeləri*, milyon dollar 

Cədvəl 9.2 

İllər

 

İdxal

 

Cəmi

 

Neft

 

Qeyri-neft məhsulları

 

Cəmi

 

Sənaye

 

materialları

 

İstehsal vasitələri (avtomobil istisna 

olmaqla)

 

Avtomobilqayırma

 

Sair

 

1965

 

21,5

 

2,0

 

19,5

 

9,1

 

1,5

 

0,9

 

8,0

 

1970

 

39,9

 

2,9

 

36,9

 

12,4

 

4,0

 

5,5

 

15,0

 

1980

 

249,8

 

79,5

 

170,2

 

53,0

 

31,6

 

28,3

 

57,4

 

1990

 

498,4

 

62,3

 

436,1

 

83,0

 

116,4

 

88,2

 

148,5

 

2000

 

1226,7

 

120,3

 

1106,4

 

181,9

 

347,0

 

195,9

 

381,6

 

2001

 

1148,2

 

103,6

 

1044,6

 

172,5

 

298,0

 

189,8

 

384,3

 

2002

 

1167,4

 

103,5

 

1063,9

 

164,6

 

283,3

 

203,7

 

412,2

 

2003

 

1264,3

 

133,1

 

1131,2

 

181,4

 

295,9

 

210,1

 

443,8

 

2004

 

1477,1

 

180,5

 

1296,6

 

232,5

 

343,6

 

228,2

 

492,4

 

2005

 

1681,8

 

251,9

 

1429,9

 

272,7

 

379,3

 

239,4

 

538,5

 

2006

 

1861,4

 

302,4

 

1559,0

 

300,1

 

418,3

 

256,6

 

584,0

 

2007

 

1967,9

 

331,0

 

1636,9

 

308,4

 

444,5

 

258,9

 

625,1

 

2008

 

528,8

 

112,2

 

416,7

 

80,5

 

113,6

 

64,3

 

158,3

 

2009

 

553,6

 

123,6

 

430,0

 

86,0

 

117,3

 

62,5

 

164,2

 

* Economic Report of the President. USA, Washington, 2010. 

---

bazarının nisbətən açıq olmasından; ikincisi, Şimali Amerika qitəsini bütünlüklə 

əhatə  edən  bazarın  miqyasından;  üçüncüsü,  kommunikasiyaların  inkişaf  etmiş 

istehsal  infrastrukturundan;  dördüncüsü,  həm  siyasi,  həm  də  iqtisadi  sistemin 

sabitliyindən, nisbətən əhəmiyyətli hadisələr barədə, siyasi və iqtisadi xarakterli 

qərarlar haqqında real proqnozlar verilməsinin mümkünlüyündən irəli gəlir. 

9.2-ci cədvəlin məlumatları dünyanın  müxtəlif ölkələrindən ABŞ-a idxal 

olunan mallar barədə ümumi təsəvvür yaradır. 

Nadir istisnalar edilməklə, ABŞ-a ixrac edən əsas ölkələr və ölkə qrupları onun 

məhsullarının idxalçılarıdır. 2008-ci ildə ABŞ idxalının ümumi həcmi 2 trilyon 

dollardan çox olmuşdur (2000-ci ildə 1,2 trilyon dollar). Onun ən böyük hissəsi 

Avropanın (456 milyard dollar) payına düşmüşdür. ABŞ-a idxal axınları yönəldən 

iri  Avropa  dövlətləri  Almaniya  (103,3  milyard  dollar),  Böyük  Britaniya  (58,6 

milyard  dollar),  Fransa  (45  milyard  dollar),  İtaliyadır  (37,7  milyard  dollar). 

İdxalın 360 milyard dolları Kanadanın, 388,9 milyard dolları Latın Amerikası və 

Cənub yarımkürəsi ölkələrinin, o cümlədən Meksikanın (226,5 milyard dollar), 

Venesuelanın  (52,2  milyard  dollar)  payına  düşür.  Çindən  idxal  sürətlə  artaraq, 

2000-ci ildəki 100 milyard dollardan 2008-ci ildə 314 milyard dollara çatmışdır. 

Cənubi Koreyadan idxal 49,7 milyard dollar. Yaxın Şərqdən isə 114,7 milyard 

dollar olmuşdur. İdxal həcminin 123,3 milyard dolları Afrikanın, 253,7 milyard 

dolları OPEC ölkələrinin payına düşmüşdür. 

9.4.

 

ABŞ-ın beynəlxalq ticarət balansları 

Amerika şirkətlərinin bütün dünya üzrə və xarici şirkətlərin ABŞ-da həyata 

keçirdikləri qlobal beynəlxalq ticarətin balansı necədir? 

Məlumatlar maşın-texnika məhsullarının bütün siniflərinin, materialların, 

neftin  və  s.  idxalının  durmadan  artması  prosesini  əks  etdirir  və  buna  görə  də 

yüksək  texnologiya  məhsullarının  əsas  növləri  üzrə  ABŞ-ın  ticarət  balansının 

passiv  olması  təəccüblü  deyil.  Özü  də  malların  böyük  bir  qisminin  kəsiri 

durmadan  artırdı.  Belə  ki,  2008-ci  ildə  əczaçılıq  məhsulları  ilə  xarici  ticarətdə 

kəsir 20 milyard dollar (1997-ci illə müqayisədə dörd dəfə artmışdır), kompüter 

və periferiya avadanlığında 25,1 milyard dollar (1997-ci illə müqayisədə artım 1,5 

dəfə), audio-video avadanlığında 26,2 milyard dollar (artım - 1,5 dəfə) olmuşdur. 

Amerikanın kommunikasiya avadanlığı ilə 

216 

---