63
2008-ci ild
ə «Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya
sah
əsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı» imzalandı.(1)
Bu
proqram ölk
ə kitabxanalarının dünya informasiya məkanına
inteqrasiyasının təmin edilməsi məqsədi ilə dövlət orqanları qarşısında konkret
v
əzifələr qoydu.
M
əhz elə həmin ildən etibarən kitabxananın saytı yeni
avtomatlaşdırılmış idarəetmə sisteminə keçdi. Belə ki, saytın idarə olunması
işini asanlaşdırmaq məqsədi ilə Onlayn İdarəetmə Sistemi yaradıldı. Bu sistem
vasit
əsilə sayt mütəmadi olaraq yenilənmiş, bütün sənədlər, məlumatlar
elektron formada server
ə (hostinq) daxil edilmişdir. Sistem vasitəsilə sayta
560 meqabayt h
əcmində məlumat və təsvir yerləşdirilmişdi.
2009-cu ild
ə UNESCO-nun illik veblioqrafiyasında Mərkəzi Elmi
Kitabxananın saytı barədə məlumat dərc olundu.
2009-cu ild
ə həmçinin, kitabxananın elektron kataloqunun və daxili
Veril
ənlər Bazasının İnternet şəbəkəsində əlyetərliliyi təmin olundu.(3)
Artıq bir neçə ildir ki, kitabxana dünyanın irihəcmli informasiya
bazalarından EBSCO, İNTAS, SVİTS, İOP, APS və s.-dən
istifadə etmək
imkanı əldə etmiş və internet vasitəsilə 500 mindən artiq elektron nəşri və el-
mi jurnalı oxuculara təqdim etmişdir. Bundan əlavə, kitabxananın elektron
kataloqunu internet istifad
əçilərinə təqdim etmək məqsədi ilə “WEB-İRBİS”
proqramının sınaq variantı internetə qoşulmuş, “WEB-İRBİS” proqram təmi-
na
tının interfeysi Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuşdur. Kitabxanada WEB-
Şlyuz İRBİS-64 proqramının təminatı istiqamətində HTTP
Server
quraşdırılmış, Web-İrbis proqramı internetə buraxılmış, 8 elektron baza WEB-
Şlyuza qoşulmuşdur. (4)
Hal-
hazırda kitabxanada avtomatlaşdırılmış rejimdə 100-ə yaxın
kompüter, 3 server v
ə 13 şöbə fəaliyyət göstərir. Mövcud maddi-texniki baza
v
ə ixtisaslaşmış kitabxanaçı kadrlar bütün kitabxananın və şöbələrin şəbəkə
rejimind
ə işini təmin edir.
Ümumiyy
ətlə, Azərbaycan elminin dünyaya inteqrasiyasında və ən
qabaqcıl intellektual təcrübənin öyrənilməsində böyük
xidmətləri olan AMEA
M
ərkəzi Elmi Kitabxanası son illərdə öz elektron kataloqu ilə yeni kitabxana-
informasiya texnologiyala
rının mənimsənilməsi və tətbiqi
sahəsində mühüm
v
ə əhəmiyyətli addımlar atmış-dünya və yerli elektron resursların
əlyetərliliyinin təmin olunmasının vəzifə və prinsiplərinə cavab verən bir
informasiya m
ərkəzinə çevrilmişdir.
65
Leyla ABASOVA
Bakı Dövlət Universitetinin
“
Kitabşünaslıq və nəşriyyat işi”
kafedrasının müəllimi
AZƏRBAYCAN KİTABININ
FORMALAŞMASINDA VƏ İNKİŞAFINDA
“AZƏRNƏŞR”İN REDAKTORLARININ FƏALİYYƏTİ
Açar sözl
ər: kitab, “Azərnəşr”, nəşriyyat işi, redaktor.
Ключевые слова: книга, «Азернешр», издательское дело, редактор.
Keywords:
book ,
“Azernashr”, Publishing, editor.
Az
ərbaycan kitabının nəşrə hazırlanmasında, redaktə edilməsində
“Az
ərnəşr”də müxtəlif dövrlərdə işləmiş redaktorların fəaliyyəti
unudulmazdır. Çünki onlar kitabın dil və üslubunun formalaşmasında gərgin
əmək sərf edirlər. Bunu respublikamızdakı, xüsusilə “Azərnəşr”də fəaliyyət
göst
ərən redaktorların nümunələrində aydın görürük.
“Az
ərnəşr”də işləyən redaktorlar sırasında vaxtilə baş redaktor
v
əzifəsində işləmiş M.Əfəndiyevin xüsusi yeri və rolu olmuşdur. O,
“Az
ərnəşr”in fəaliyyəti haqqında dəfələrlə respublika mətbuat orqanlarında
maraqlı yazılarla yadda qalmışdır. Bu mənada M.Əfəndiyevin “Kommunist”
q
əzetində (1972-ci il 25 yanvar) “Azərnəşr” – 72” başlıqlı yazıda Azərbaycan
Teleqraf Agentliyinin müxbirinin suallarına cavab verdiyi diqqəti cəlb edir. O,
1972-ci ild
ə K.Marksın, F.Engelsin bir sıra əsərlərinin, N.Nərimanovun
m
əqalə və nitqlərindən ibarət ikicildliyinin çap ediləcəyini qeyd edir.
“Az
ərnəşr” – 72” adlı yazıdan məlum olur ki, “Azərnəşr”in 1972-ci il tematik
planında ictimai-siyasi, istehsalat-texniki, kənd təsərrüfatı, bədii ədəbiyyat və
ədəbiyyatşünaslıq, rus klassik yazıçılarının, şairlərinin əsərlərinin Azərbaycan
dilind
ə nəşrinə geniş yer verilir.
Bu cür s
əmərəli işlədiyinə görə redaktorların fəaliyyəti respublikamızın
hökum
əti tərəfindən daim diqqət mərkəzində olmuş, vaxtaşırı onların əməyi
yüks
ək qiymətləndirilmişdir. Məsələn, 1975-ci ildə respublikada kitab nəşri
işinin inkişafında xidmətlərinə görə və Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatının 50
illiyi il
ə əlaqədar olaraq nəşriyyatının işçilərinə Azərbaycan
SSR Fəxri
adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin
F
ərmanı olmuşdur. Fərmanda deyilir: “Respublikada kitab nəşri işinin
inkişafında xidmətlərinə görə və Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatının 50 illiyi ilə
əlaqədar olaraq aşağıdakılara fəxri adlar verilsin: