KitabxanaşÜnasliq
Yüklə 3,72 Kb. Pdf görüntüsü
|
117 olduqda oxunması radio dalğaları ilə edilir. Ən geniş şəkildə istifadə edilən passiv etiketl ər RFİD oxucusu tərəfindən yayılan enerji ilə aktiv olurlar və üz ərlərindəki məlumatı oxucuya göndərirlər. RFİD oxucular etiketlərdən yığdıqları məlumatları dirək olaraq ya da şəbəkə üzərindən, bu məlumatı işləyəcək olan kompüter proqram sisteminə çatdırarlar. Gələn bu məlumat, eyni barkod sisteml ərində olduğu kimi istifadəçinin istədiyi əməliyyatlara uyğun olaraq işlənərək istifadə edilir, yığılır. RFİD etiketi oxucu tərəfindən görünmədən və uzaq məsafədən də oxuna bil ər. Etiket üzərindəki məlumat istənildiyi zaman RFİD oxucu ilə s ərhədsiz dəfə dəyişdirilə bilər. Eyni anda bir çox etiket oxuna bilər (300 Ad/sn). Etiketl ər mühit şərtlərindən qismən təsirlənə bilərlər. İstifadəyə bağlı olaraq uzun ömürlüdür. RFİD sistemləri son illərdə sürətli bir inkişaf göstərərək daha məşhur istifad ə sahəsinə sahib olmuşdur. Bir RFİD sistemi üçün büdcə meydana g ətirmək istəndiyində, əvvəlcə sistemdən nələr gözlənildiyi və etiketləmənin hansı səviyyədə ediləcəyinin təyin olunması lazımdır. Etiketləmə məhsul s əviyyəsində edilə biləcəyi kimi qolu, palitra və ya konteyner səviyyəsində də edil ə bilər. Yenə tətbiqə bağlı olaraq RFİD etiketlər geri çevrilməli şəkildə istifad ə edilərək xərclər salına bilər. Ayrıca son dövrdə performansı gedərək artırılan mobil oxucular ilə sabit sistemlərə asılılıq azaldılaraq daha çox nöqt ədə məlumat toplamana bilərkən xərclərdə də qənaət təmin edilməkdədir. RFİD sisteminin ana komponentləri olan sabit oxucu və antenalar, mobil oxucular, RFİD printerlər, Proqram, İnteqrasiya sabit xərci meydana g ətirərkən illik etiket istehlakı da dəyişən xərcləri meydana gətirir [1,4,13]. Radio dalğalari ilə identifikasiya və Avtomatik identifikasiya iqtisadiyyatın real sektorlarında: ticarətdə, sənayedə, səhiyyədə, anbarlarda, satış məntəqələrində və s istifadə olunur[7]. Qısaca demək olar ki RFİD-də, RF “radio dağaları”; İD “identifikasiya m ənasını verir. RFİD etiketi İngiliscədə “tag” adlandırılır. Hər etiket bir kompüter çip v ə antenadan ibarətdir ki, kağızda və ya başqa ( flexible ) mühitd ə çap edilir. RFİD bir ştrix koduna bənzəyir ki, elektromaqnit (field) sah ə və ya lazer şüası ilə oxunur. RFİD ştrix kodlar ilə müqayisədə irəli ç əkilən texnologiyadır. RFİD etiketləri oxumaq üçün görünməlidir; əvəzində bu etiket harada yerl əşdirildiyindən asılı olmayaraq, məsələn, kitabın örtüyünd ə və ya hər məsulun qablaşdırmasında oxuna bilər. Yalnız identifikasiya nömr əsiylə məhdudlaşan ştrix kodudan ibarət olan etiketlər daha çox, mür əkkəb məlumatı daşıyır. Çip RFİD etiketin bir hissəsidir ki, kitabxana informasiya baytlarını, məsələn, kitabın adı və ya onun şifrəsini daşıyır. Kitabxanaların inkişafı və fondun artması, həmçinin yeni texnologiyadan istifad ə etməyin üstünlükləri kitabxanaların RFİD 118 texnologiyasından istifadə etməsinə səbəb olub. Bu texnoloji yüksək texnologiyadır (Hi-Tech), o bir obyektin identifikasiya üçün informasiyanı radio dalğalar və etiketlər vasitəsilə FRİD qəbuledici təchizata göndərir. RFİD sistemin iki təməl komponentdən, yəni texniki vasitələr və proqram t əminatı ilə təşkil olunur. Texniki vasitələr bütün elektrik t əchizatlarıdır ki, bu da iki qrupa bölünür: oxucular və etiketlər. Oxucuların işi informasiyanı yazmaq və oxumaqdır. RFID etiketlərində isə informasiya ehtiva edilir v ə bu məlumatların lazım olduqda radio dalğaları ilə oxunması t əmin edilir. Etiketlərin müxtəlif formaları var ki, kitabxanada ən şox nişan (label) formadan istifad ə olunur. Proqram təminatı RFİD oxucularını idarə və n əzarət edir. Kitabxanalarda RFİD texnologiyası üç hissədə xidmət edir: fondun t əşkili, kitabxana xidmətləri, kitabxana sənədlərinin təhlükəsizliyi. Kitabxanada istifad ə olunan qurğular aşağıdakılardan ibarətdir : sabit RFİD sistemlər, mobil RFİD sistemlər, RFİD yazıçıları, RFİD oxucuları, RFİD antenalar (ümumiyyətlə hər oxucu üçün iki ya da dörd antenaya ehtiyac duyulmaqdadır), Ana kompüter, Proqram və işıq sensörü [2,3,4,5,6,8]. Kitabxanada RFİD texnologiyadan istifadə etmək üçün əvvəlcə s ənədləri hazırlamaq lazımdır. Təbriz universitetinin Mərkəzi kitabxanasında 2010- ci illin sentyabrından RFİD texnologiyadan istefadə etdir. Sənədləri hazırlamaq məqsədi ilə əvvəlcədən kitabxananın bütün kitabları FRİD etiketi il ə təmin edilirdi. RFİD yazıçılar ( RFİD printer) vasitəsilə bu etiketlərin üz ərində hər kitabın ştrix kodu, qeydiyyat nömrəsi, kitabın adı, saxlanan yerin kodu, kitabxananın nişanı və s. informasiyalar yazılıb və kitabın cildinə əlavə olunub v ə rəflərdə yerləşdirildi. Sənədlərin etiketi olmasa evə oxumaqa verilmir. Bu FRİD etiketləri gözlə oxuna bilinməz və yalnız FRİD oxucu vasit əsilə oxunar. Kitabxanaçılara mövcud olan kitablara nəzarət etmək üçun mobil (portativ) oxucu lazımdır. Mobil oxucuların bir proqram təminatı var ki, o da nişanların oxunması prossesini yerinə yetirir və ehtiyatda saxlanan informasiyanı oxuyur və sonra informasiyanı xidmət göstərən təchizata köçürür. Mobil oxucu vasit əsilə az müddətdə və rahatlıqla kitab rəflərini oxumaq olur. Mobil oxucu vasit əsilə 10 kitabı bir saniyədə oxumaq olar. Mobil oxucunu r əflərin kənarında dalğa formada hərəkət etdirib və hər rəf haqqında informasiyasını bir saniyədə təmin etmək olar. Beləliklə, kitabxanaçılar həm kitabların siyahısını əldə edir və həm döz önündə yerl əşməyən kitabı tapıb öz yerində yerləşdirə bilərlər. Həmcinin mobil oxucu v ə onun proqramı vasitəsilə hər hansı bir kitabı rəflərdə axtarmaq olar. Buna gör ə əvvəlcə o kitabın informasiyasını mobil oxucuya yazıb və sonra rəflərdə g əzdirib kitabı tapmaq mümkündür. RFİD-in böyük üstünlüklərindən biridə odur ki, o r əfdə olan kitabların etiketini oxuya bilir. Beləliklə, kitabxanada mövcüd olan kitabların siyahısı əldə edilir və həm kitabların müntəzəm olaraq Yüklə 3,72 Kb. Dostları ilə paylaş:
|