KitabxanaşÜnasliq



Yüklə 3,72 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə54/88
tarix08.03.2018
ölçüsü3,72 Kb.
#30859
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   88

121 
 
   M.DADASHINASRIN 
 
THE  RFID TECHNOLOGY IN THE CENTERAL  
LIBRARIES’ UNIVERSITY 
OF TABRIZ 
 
 
SUMMARY 
 
    This  article is about RFID technology in the Central Libraries’ University  of  
Tabriz. Also in article is studied the general characteristic of the “RFID technology” library 
software. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


122 
 
 
Elçin 
MƏMMƏDOV 
 
AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu, Bakı, Azərbaycan 
e-chmamedov@hotmail.com
 
 
 
İNTELLEKTUAL ELEKTRON KİTABXANALARDA 
FORMALAŞAN QEYDİYYAT MƏLUMATLARININ EMALI VƏ 
ANALİZI FORMALARI 
 
Açar sözl
ər:  elektron kitabxana, rəqəmsal kitabxana, virtual kitabxana, 
informasiya 
analizi,    informasiya  resursları,  elektron  resurs,  OCR 
texnologiyalar, hiperm
ətn texnologiyaları. 
Ключевые  слова:  Электронная  библиотека,  виртуальная  библиотека, 
анализ  информации,  информационные  ресурсы,  OCR  технологии, 
гипертекстовые технологии.  
Keywords:  digital library, virtual library, information analysis, information 
resources, electronic recourse, OCR technologies, hypertext technologies. 
 
Getdikc
ə  postindustrial cəmiyyətdə  biliklərin  istehsalı,  saxanılması, 
ötürülm
əsi və istifadəsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. XX əsrin 60-cı illərdən 
başlayaraq  informasiya  texnologiyalarının  sürətli  inkişafı  və  informasiya 
xidm
ətlərinin prioritet hala keçməsi  əksər ölkələrdə  təhsilə  ayrılan  xərclərin 
dig
ər sahələrə  nisbətən üstünlük təşkil  edirdi,  bir  növ  “təhsilin industriyası” 
yaradıldı. Bunu da digər müdafiə, səhiyyə və əhalinin sosial müdafiəsi və s. 
sah
ələr ilə  eyni  tutmaq  olar.    İnformasiya  texnologiyalarının  son  dövrlərdə 
intellektuallaşması  əmək  məhsuldarlığlnın  artırılrımasında  mühüm  rol 
oynayır. Bildiyimiz kimi, yaşadığımız informasiya əsrində müxtəlif formatda 
v
ə  növdə  olan infromasiya ilə  qarşılaşmalı  oluruq.  Bu  da  öz  növbəsində  
sür
ətlə artmaqda olan “kapital”la sistemli, keyfiyyətli və mükəmməl işin təşkil 
edilm
əsini tələb edir. Bu istiqamətdə  işin  qurulmasında  tətbiq edilən 
informasiya sisteml
ərindən biri elektron kitabxanalardır. Məlum olduğu kimi 
bu tipli  sisteml
ərin özülünü onun təşkil  olunduğu  müxtəlif  formatlı 
informasiya  resursları  təşkil  edir.  Bu  resurslar  elektron  kolleksiyaya  daxil 
olduqca onla
rın  emal  və  analizi, sonradan isə  qeydiyyatı  prosesləri  aparılır. 
N
əticə  etibarı  ilə  qeydiyyat məlumatlarının  formalaşması  baş  verir.  Bu 
prosesl
ərə geniş aspektdən nəzər salaq. 
Yuxarıda  qeyd  olunan  bu  proseslərin  başlanğıcı  e-kitabxananın 
fondunun  inkişafı  planından  asılıdır,  yəni  kolleksiyanın  (fondun)  idarə 
edilm
əsi,  orada  toplanılan  məlumatların  və  ya  resursların    menecmenti 
anlamını  veriri.  Həmin idarəetmə  sistemində  informasiya cəmiyyətinin 


123 
 
formalaşdırılması  üçün  bütün  kateqoriyalara  aid  istifadəçilər  üçün 
m
əlumatların  identifikasiyası,  seçimi,  formalaşdırılması  və  resursların 
evalusiyası nəzərdə tutulur. 
E-
kitabxana  kolleksiyasının  formalaşdırlması  proseslərində  bir neçə 
sual meydana çıxır ki, həmin məsələlərin məntiqi ardıcıllıqla həlli qeyd edilən 
prosesin tam h
əyata keçirilməsini təmin edir. 
1.  Yaradılacaq  e-kitabxananın  resursları  hansı  məqsədlərə  xidmət 
ed
əcək?  Burada  toplanılan  resurslar  hansı  növ  istifadəçilər üçün nəzərdə 
tutulmuşdur? 
2. Toplanılan məlumatların predmet göstərucilər? Hansı növ mövzulara 
üstünlük vüril
əcək? 
3. Hansı tip e-resurslar toplanılacaq? 
4.  Hansı  formatda  resurslar  toplanılacaq  text  (e-kitab, e-periodika), 
multimedia (audio, video v
ə s.) 
5. E-
resurslar  hansı  formada  təşkil  ediləcək? CMS və  ERMS,  İLS? 
Resurslar kataloq edil
əcək və ya metaformatlara salınacaq? 
6. H
əmin e-kitabxana vasitəsi ilə virtual məlumat-sorğu xidmətlərinin 
h
əyata keçirilməsi? Asinxron (email), və  ya sinxron (veb-çat)?  Hansı  digər 
intellektual xidm
ətlərin aparılması nəzərdə tutulur və nə üçün? 
İndi isə qısa formada ortaya qoyulmuş suallara cavab tapmağa çalışaq. 
Bildiyimiz  kimi e-
kitabxananın  məqsədi cəmiyyətin müəyyən 
t
əbəqələrinə  ehtiyaclarından  asılı  olaraq  informasiya  xidməti təşkil  etməkdir 
ki, h
əmin informasiyanı təşkil edən resurslar istifadəçilərin sorğularına əsasən 
formalaşdırlır.  Burada  da  istifadəçilərin kütləvi, xüsusi və  s. kiriteriyalar 
götürülür. 
Predmet göst
əriciləri  resursların  toplanılması  zamanı  formalaşır,  belə 
ki, e-
kitabxananın  istifadəçiləri tibb, biznes, bədii  ədəbiyyat və  s.  hansı 
istiqam
ətdə məlumatla təmin olunmaq isdəyirlər.  
Formalaşan e-resursların tipləri: 
B
ələdçilər (telefon kitabları, assosiasiya, biznes və təşkilati bələdçilər) 
Lüğətlər (müxtəlif dillərdə  sürətli,  geniş  intellektual  imkanlara  malik 
olan e-
lüğətlər) 
Annotasiya, indeks v
ə  mündəricatlar  toplusu  (aid  olduğu  jurnal, 
q
əzetlərin tammətni əlavə olunmaqla) 
Ensiklopediya v
ə almanaxlar 
Tam-m
ətn və multimedia verilənlər bazası (buraya e-kitab, e periodika, 
müxt
əlif audio, video yazılar, şəkil və s.) 
Müxt
əlif hüquqi, dövlət sənədləri və statistik məlumatlar. 
Axtarış maşınları 
Email, sosial şəbəkə, blog və s. veb forumlar. 
Formalaşan  bu  e-reusrsların  vacib  elementlərindən biridə  istifadə 


Yüklə 3,72 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   88




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə