185
(riayət edilməsi) zəruri olan prinsip və dəyərlər, prosedurlar xarici orqanların
keyfiyyət təminatının və akreditasiyanın nəticələrinin müəyyənləşdirilməsində
həyata keçirdikləri fəaliyyətlərin toplusu, ustanovka – uyğun standartların
qiymətləndirilməsinə imkan verən, nəzarət nöqtələrini müəyyənləşdirən,
tövsiyyələr kimi müəyyənləşdirilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, standartlar
çoxobrazlılığı və rəqabətədavamlılığı məhdudlaşdırmamalıdır. Bundan başqa
qiymətləndirmə sahəsində böyük təcrübəyə malik Avropa universitetlər
assosiasiyası ali məktəblərin çoxsahəli olması səbəbindən tam bir kontinenti
əhatə edən razılaşdırılmış keyfiyyət standartlarının hazırlanması imkansızdır.
Başlıcası bu dəyişikliklərə ali təhsil müəssisələrinin reaksiyasıdır.
Lakin burdan çıxan iki nəticəni diqqətə çatdırmaq lazımdır:
1. Standartların tətbiqi, miqdar metodları, kriteriyalar toplusu və nəzarət
siyahısı
ali
təhsilin
keyfiyyətinə
effektiv
təsir
etmir.
2. Ali təhsil müəssisəsinin müstəqilliyi – dəyişikliklərin həyata keçirilməsi
üçün əsas zəmindir. Yəni hər bir ali təhsil müəssisəsi standartlar haqqında öz
məqsəd
və
missiyasına
uyğun
həll
yolu
seçir.
Beləliklə, bütün yuxarıda deyilənləri nəzərə alaraq Azərbaycan
Respublikasının ali təhsil sisteminin Avropa təhsil məkanına inteqrasiyası
proseslərinin sürətləndirilməsi, ali təhsilin məzmununun Boloniya
prinsiplərinə
uyğun
qurulması
üçün:
1. “2009-2013-
cü illərdə Azərbaycan Respublikasının ali təhsil sistemində
islahatlar üzrə Dövlət Proqramının qarşıya qoyduğu tələblərin tam nəzərə
alınması.
2. Tədris prosesinin müasir tələblər səviyyəsində qurulması, tədris
texnologiyalarının və yeni tədris metodlarının tətbiqinə, ənənəvi metodlarla
uyğunluğuna
malik
olunması.
3.
Ali
məktəblərin
maddi-texniki
bazasının
müasirləşdirilməsi.
4. Ali təhsildə keyfiyyətin əldə edilməsi istiqamətində göstərilən fəaliyyətin
aşkarlığının təmin edilməsi, maraqlı qurumların və ictimaiyyətin bu prosesin
planlaşdırılmasına
və
həyata
keçirilməsinə
cəlb
edilməsi.
5.
Professor-
müəllim heyətinin və tədqiqatçıların motivasiyasının
gücləndirilməsi, peşəkarlıq səviyyəsinin artırılması istiqamətində fəaliyyətin
mexanizminin
yaradılması,
əmək
haqlarının
stimullaşdırılması.
6. Ali təhsilin beş əsas elementi arasında əlaqələrin müasir tələblər əsasında
for
malaşdırılması və keyfiyyət təminatı mexanizminin qurulması, kəsilməz
təhsilin
həyata
keçirilməsi
bazasının
yaradılması.
7. Tətbiqi elmlər üzrə təhsil verən ali məktəblər üçün təcrübə mərkəzlərinin
yaradılması, bu mərkəzlərin fəaliyyətinə tələbələrin cəlb edilərək əmək
fəaliyyətinə hazırlanması, əlavə maliyyə mənbələrinin yaradılması.
8. Ali məktəblərin beynəlxalq şəbəkələrə qoşulması imkanlarının artırılması,
muxtariyyət
və
mobilliyinin
təmin
edilməsi
186
9. Tələbələrin seçim imkanlarına şərait yaradılması və tələblərinin nəzərə
alınması, apelyasiya mühitinin obyektivliyi mexanizmlərinin yaradılması.
10. Təhsil müəssisələrinin idarə edilməsi mexanizminin müasir tələblərə
uyğunlaşdırılması, yəni idarəetmə strukturunun yaradılması, idarəetmədə
demoqrafik
dəyərlərin
geniş
tətbiqinə
nail
olunması.
11. Yekun Dövlət Attestasiyasının keçirilmə mexanizminin yaradılması, bu
prosesdə aşkarlığın təmin edilməsi, cəmiyyətin müxtəlif maraqlı təbəqələrinin
prosesdə iştirakının təmin edilməsinin həyata keçirilməsi məqsədə müvafiq
olar.
ƏDƏBİYYAT
1. Болонский процесс и качество образования: Сенашенко В, Ткач Г. – ст. 33.
2. Введение в философию: Учебник для вузов. 4.1 М.Политиздат, 1990
3. Пилипенко Владимир Петрович, качество, как философская категория.
www.dos_management.info/DM_01_2009_pakt_05_consult_05_pi.pdf
4. Салиmова Т. Современные подходы к определенлю содержания категоии «качество».
www.quality.eup.ru
5. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “2009-2013-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının
Ali təhsil sistemində islahatlar üzrə Dövlət Proqramı” – nın təsdiq edilməsi barədə 22 may
2009-
cu il tarixli 295 saylı sərəncamı.
6. ƏliyevN.AzərbaycanRespublikasınınMBD ölkələriilə elmvə təhsilsahəsində əlaqələri.səh
96.
7. HəsənovE. Heydər
Əlirevdiplomatiyası və Azərbaycanınsiyasiproblemləri. Sosial siyasi
problemlər jurnalı. B.2007 səh.77.
8. Vəliyev E.V.
Azərbaycan məktəbi ,problenlər, nailiyyətləp və prespektivlər.
B.2010.Səh.164.
M.
АББАСОВА
Б. ЮСИФОВ
РОЛЬ ОБРАЗОВАНИЯ В РАЗВИТИИ МЫШЛЕНИЯ СТУДЕНТОВ
РЕЗЮМЕ
Статяпоссвещенаролинаучнотехническогопрогрессавсовершенствованиинаучн
огопотенциалавысшыхучебныхзаведенийреспубликиинамеченныхпреобразованийвэтой
области.
Вусловияхналичияещемалоизвестныхпроблемвсосиальноэкономическойидуховнойжизн
иобществапереходногопериодаСистематизированноизученыотдельныеаспектыэтотпроб
лемы,сделанонаучноезаключениеоразвитиинаучногознанияподвлияниемнаучно-
техническогорогресса,предпологающеевзаимноесотрудничествавсехисследователейвоб
ластиобщественныхнаук-философов,
сос1`
q
иологов,
экономистов
,историковидр.Дляустоновленияобщихзакономерностейнаучногоразвитиянасовременно
мэтапе.Встатьепаказываетсячтосовершенствованиенаукиитехникиявляетсанеобхадимы