Kizilay belgeleri IŞIĞinda



Yüklə 6,45 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/289
tarix26.05.2018
ölçüsü6,45 Mb.
#46378
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   289

5

 

 



 

Ermeni kampının Karakol bölgesindeki İngiliz esir kampına yakınlığı



23

 ve iki kamp 

arasındaki  bölgenin  savaşın  başlamasıyla  beraber  askeri  eğitim  alanı  olarak 

kullanılması  Fransız  ve  İngilizlerin  bu  konuda  da  işbirliği  içerisinde  olduklarını 

gösterir.  Doğu  Lejyonu  Talimatnamesiyle

24

  kampın  faaliyete  geçtiği  ilk  dönemde 



200’er kişilik 6 Lejyon Bölüğü

25

 ve 160 Arap’tan oluşan mevcut daha sonra 5000’e 



ulaşır.

26

  Ancak  Fransız  subayların,



27

  Ermenilere  sıcak  davranırken  Ermenilerin 

Trikomo köyünü basıp soymaları ve bir İngiliz askerin öldürülmesi gerginliği arttırır. 

Bu  arada  Fransız  kamplarındaki  Ermenilerin  istihbarat,  casusluk  ve  jurnalcilik 

çalışmaları  adayı  yaşanmaz  hale  getirir.

28

  Ayrıca  Rumların  Ermenilere  yardım 



ederken  Türk  esir  kampını  taş  yağmuruna  tutmaları  da  bardağı  taşırır.

29

  Olaylar 



üzerine İngiliz Yüksek Komiseri tek yetkilinin Valilik makamı olduğunu belirtir ve 

buraya sınırlamalar getirir.

30

 

         Kıbrıs’ın  Yunanistan’a  ilhakı  düşüncesine  karşı  ilk  tepki  gösterenler  Baf 



milletvekili Doktor Esat Bey, Doktor Behiç Bey ve Hasan Karabardak isimli Kıbrıslı 

Türk  liderler  olmuş  ve  bu  üç  liderin  gayretleriyle  bir  isyan  teşebbüsünde 

bulunulmuştur.  Bu  arada  Doktor  Esat  Bey,  Doktor  Behiç  Bey  ve  Hasan 

Karabardak’ın adanın Türkiye’ye verilmesini savunan bir parti kurma çalışmaları da 

devam  etmektedir.  Kıbrıs  Valisi  Malcolm  Stevenson’un  6  Mayıs  1919  tarihinde 

Sömürgeler Bakanı’na gönderdiği gizli yazıda bu üç Kıbrıslı Türkün Kıbrıs’ta Noel 

kutlamaları  esnasında  kasıtlı  olarak  karışıklık  çıkartma  düşüncelerinin  olduğu,  esir 

kamplarında  bulunan  Türk  esirlerin  İngiliz  askerlerini  etkisiz  hale  getirerek  bu 

ayaklanmayı bütün ada sathına yaymaya çalışacakları ifade edilmiştir.

31

 Ada sathına 



                                                

23

 ATASE, K.2680, D.210, F.1-37, F.1-59, 1-60, 1-61, 1-62, 1-63, 1-64, 1-65 



24

 Milliyet, 21 Haziran 1992 

25

 Şerafettin Turan, Türk Devrim Tarihi-1, Ankara, Kasım 1991, s. 99 



26

 ATASE, K.2680, D.210, F.1-24 ve ATASE, K.2680, D.210, F.1-3  

27

 ATASE, K.2680, D.210, F.1-4 



28

 ATASE, K. 2680, D. 210, F. 1-24  

29

 Ali Nesim, ”Mustafa Nuri Efendi”, Yeni Kıbrıs, Lefkoşa, Nisan 1990, s. 28 



30

 The Cyprus Gazette, 4 Temmuz 1915, Sayı 9020, Karar No 13067, The Cyprus Gazette, 3 Eylül 

1920  

31

 Sir George Hill, a. g. e., s. 329. 




6

 

 



 

yayılması planlanan Türk ayaklanması, Türk esirlerin gece elbiseleriyle yataklarında 



bekleyerek  isyan  için  hazır  olmaları  gerektiğini  belirten  küçük  mesajın  bir  kibrit 

kutusu içerisinde kampa sokulduğunun anlaşılmasıyla suya düşmüş, Doktor Esat Bey, 

Doktor Behiç Bey ve Hasan Karabardak 26 Nisan 1919 tarihinde tutuklanarak Girne 

Kalesi’nde  hapsedilmişlerdir.  Türkleri  düşman  olarak  gören  İngiliz  idaresi  lider 

konumundakileri etkisiz hale getirebilmek için baskılarını artırır.

32

  İngiliz idaresince 



daha sonra 9 ay tutuklanıp İstanbul’a sürülen Dr. Esat da Mersin’e geçip eşi Faika 

Hanım’la  Anadolu’da  Kurtuluş  Savaşı’na  katılır.  Savaş  sonrası  dönemde  de  bu 

kamptaki Türk esirlere  yardım ettikleri gerekçesiyle pek  çok Türk tutuklanır ve bu 

kişiler serbest bırakılsalar da hep baskı ve gözetim altında yaşamak zorunda kalırlar.

33

 

Bu kişiler arasında ilk akla gelen Giritli Ahmet Çavuş Osmancık/ Antalyalı Ahmet 



Çavuş,  Anadolu’da  Kuvayı  Milliye  için  sürekli  olarak  katır  ve  merkep  taşıyarak 

desteğini  soydaşlarından  esirgemez.

34

  Bu  dönemde  tutuklananlar  arasında  Ahmet 



Çavuş’un  kardeşi  Osman  ve  oğlu  Ali,  Karpazlı  Ali  Hüseyin  Babaliki,  Mağusalı 

milletvekili Mehmed Naim Adil Efendi, Giritli Hasan Hüseyin Kaptan, kardeşi Ali, 

kayınbiraderi  Kaptan  Ahmet  Çavuş,  Leymosunlu  Ahmet  Çavuş,  kardeşi  Osman  ve 

oğlu  Ali,  İskeleli  tüccar  Kenan  kardeşlerden  Raşid,  Kamil,  Said  ve  Hasan  Efendi, 

Kamil  Paşa’nın  damadı  Doktor  Esat,  Kormacitli  Kolya  çiftliği  sahibi  Ahmed 

Sadrazam, Bilelleli Küçük Hacı Hüseyin Efendi, Mahmud Naim’in akrabası Mağusalı 

Hoca  Mustafa  Nuri  Efendi,  Baf’tan  Kavanin  Meclisi  üyesi  Dr.  Eyyüp  Bey,  aslen 

Giritli olan Ahmet Çavuş, Ahmet Çavuş’un kardeşi Osman ve oğlu Ali’dir.

35

 Ayrıca 


varlıklı  Türkler  iflas  ettirilir,  servetleri  de  Rumların  eline  geçer.

36

  İngiliz  esir 



kampında  çalışanların  Türk  savaş  esirlerine  karşı  takındıkları  tutum  son  derece 

kötüdür ve özellikle Ermeni ve Rum doktorun Türk esirleri zehirleyerek öldürmeye 

                                                

32

 Rauf R. Denktaş, Karkot Deresi, Lefkoşa, 1993, s. 8 



33

 Esir kampındaki tek Kıbrıslı Türk olan Hasan Hilmi Bey’in halen Gazi Mağusa’da yaşayan oğlu 

Erol Olkar’la 9 Ağustos 2001 tarihinde Gazi Mağusa’da yapılan görüşme 

34

 Ali Nesim, ”Bir Kalebend”, Yeni Kıbrıs, Lefkoşa, Nisan 1989, s. 29 



35

 Ali Nesim,  ”Ahmet Çavuş Osmancık”,  Yeni Kıbrıs, Lefkoşa, Mayıs-Haziran 1989, s. 26   

36

 Rauf R. Denktaş, Rauf Denktaş’ın Hatıraları, Cilt III, İstanbul, Mart 1997, s. 23 




Yüklə 6,45 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   289




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə