596
450
John Kelly ayrıca battaniye ve ev gereçleri gibi birçok acil ihtiyaç
maddesinin temin edilmesine rağmen insanların hala sıkıntı çektiklerini, bu son
talebin acil gıda ve sağlık malzemesi sağlamak suretiyle insanların sıkıntılarını
biraz olsun azaltmak maksadıyla yapıldığını, toplantıya katılan bütün
delegelerin kendi hükümetlerine yaşanılanlar konusunda ikna edici etki
yapacaklarından da emin olduğunu belirtmiştir.
BMMYK delegesi Kohaut ise son toplantıda belirtilen gıda ve acil ihtiyaç
durumuyla ilgili rakamların son dönemde adaya yönelik herhangi bir boşaltma
ve tahliye operasyonu yapılmadığından değişmediğini belirtmiştir. Çadırlar için
adada üretilen kampet sayısında ise 24.134’den 28.3152e çıkan bir artış olduğu,
kısa zamanda 50.450 kampetin hazır olmasının beklendiği de belirtilmiştir.
Güneyde evlerinden olmuş insanların sayısında bir değişiklik olmadığı ve
sayının hala 181.030 olduğu, bunlardan 41.203 kişinin kendi kendine yetebildiği,
139.787 kişinin yardıma muhtaç durumda bulunduğu, 103.651 kişinin uygun
şartlarda barınma ihtiyacının karşılandığı, 2.242 kişinin devlet binalarında
barındıkları, 54.680 kişinin tıkış tıkış evlerde yaşamak zorunda kaldıkları, 7.718
kişinin barakalarda ve 12.739 kişinin de çadırlarda kaldığı da ifade edilir.
Yapılan araştırmalara göre 11-17 Ocak 1975 döneminde 139.787 evsiz ve
yardıma muhtaç Rum, 14.212 yardıma muhtaç fakat barınma sorunu olmayan
Rum, 12.306 adanın kuzeyinde kalmayı tercih etmiş Rum, güneyde kalan ve
Episkopi İngiliz üslerinde kalanlar da dâhil 9.096 Kıbrıs Türk’ü olmak üzere
175.401 kişi düzenli olarak gıda yardımlarından istifade etmiştir.
Söz konusu toplantıda Barış Gücü yetkilisi, UNFICYP’in kuzeydeki
Rumlara 78 kamyon dolusu 390 ton gıda yardımı taşıdığını, güneydeki Türklere
ise 26 kamyon dolusu 130 ton gıda yardımı taşıdığını açıklamış, Türklerle ilgili
miktarların azlığının, Kıbrıs Rum otoritelerinin güneydeki Türklerin çoğunun
gıda ihtiyaçlarını karşılamakta olmasından ileri geldiğine işaret etmiştir. Barış
Gücü yetkilisi, Temmuz 1974’ten bu yana UNFICYP’in Rumlara 2.140 ton,
Türklere 3.085 ton olmak üzere toplam 5.225 ton gıda yardımı ( 1.045 kamyon
yükü ) taşıdığını belirtmiştir.
Diğer taraftan Washington Büyükelçiliğinden alınan bir telgrafta, AIDE
tarafından yapılan açıklamaya atfen, Kıbrıs Türk ve Rum göçmenlerine gıda ve
tıbbi malzeme temini amaçlarıyla kullanılmak üzere ABD hükümetinin,
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğine 3.6 milyon Dolarlık ilave
bir katkıda bulunduğu, böylece ABD’nin milyon dolara ulaştığı ifade edilmekte,
Amerika’nın bundan önce verdiği yardım ile takriben 220.000 evsiz kişiye
barınak ve battaniye sağladığı bildirilmektedir.”
7 Ocak 1975 tarihinde Avusturya, Yunanistan, İtalya, Fransa, Yeni Zelanda,
İngiltere, ABD, SSCB, Kızılay, Kızılhaç, UNFICYP temsilcilerinin de katıldığı BM
Mülteciler Yüksek Komiserliği ev sahipliğinde Lefkoşa’da tarafsız bölge kabul edilen
597
451
Ledra Palas Oteli’nde yapılan toplantıda açış konuşmasını yapan BMYK temsilcisi
Kohaut Kıbrıs hükümeti tarafından evlerinden olmuş insanlarla yardıma muhtaç
kişiler için Kıbrıs’a yardımda bulunan 62 ülkeye yönelik olarak yeni bir yardım
çağrısı yapıldığını, bu konuyla ilgili çok daha kapsamlı bir raporun BM için
hazırlandığını ve bir hafta sonra adaya dönmesi beklenen John Kelly vasıtasıyla bu
konuda nasıl bir gelişme yaşandığının anlaşılacağını, ayrıca BM vasıtasıyla 1 Eylül
1974 tarihinden itibaren temin edilen ve bir program dâhilinde ihtiyaç sahiplerine
dağıtılacak olan yardım malzemelerinin de toplantının devam ettiği saatlerde
dağıtılmakta olduğunu belirtir.
210
Kohaut ayrıca yapılan son toplantıdan bu yana
evsizler ve ihtiyaç sahipleri bağlamında rakamlarda pek fazla değişiklikler
yaşanmadığını, 1974 yılı sonu itibarıyla toplam 139.654’ü belirlenen kriterlere göre
yardıma muhtaç olarak değerlendirilen 180.890 evsiz bulunduğunu, 41.236 kişininse
kendine yetebilecek durumda olduğunu, aynı dönem içerisinde çadırlarda yaşayan
insanların sayısında bir miktar artış olması nedeniyle sayının 12.610’a çıktığını, 7460
kişinin ise hala barakalarda yaşamak zorunda olduğunu, başta okullar olmak üzere
devlete ait binalarda ve nispeten daha iyi şartlarda yaşayanların sayısının da 103.050
olduğunu da ifade eder.
211
Bu arada Limasol’da 4312, Larnaka’da 1155, Lefkoşa’da
143, Baf’ta 2069 olmak üzere toplam 7679 Kıbrıs Türk’ü de adanın güneyinde
bulunmaktadır ve bunlara da Kızılay ve Kızılhaç tarafından gerekli yardım
dağıtılmaktadır. Aynı toplantıda ayrıca BMMYK temsilcisi Vieira de Mello da
yaptığı konuşmada Aralık 1974 tarihi itibarıyla adaya yönelik yardım faaliyetleri
konusunda bilgi verir ve Noel tatili nedeniyle gerek Kıbrıs’a gelecek olan yardım
gemileri ve gerekse yapılan yardımlar bağlamında bir etkilenme olduğunu, buna
rağmen 23 Aralık 1974 tarihinde adaya gelen bir B 707 nakliye uçağı vasıtasıyla 15
ton tıbbi yardım malzemesi getirildiğini ve bu malzemelerin özellikle Larnaka ve
Limasol’da açılan hastanelere sevk edildiklerini belirtir. Aynı yardım çerçevesinde
210
KGMA. UMYK ev sahipliğinde 7 Ocak 1975 tarihinde Ledra Palas Oteli’nde yapılan mülteciler
konulu toplantı tutanağı.
211
KGMA. UMYK ev sahipliğinde 7 Ocak 1975 tarihinde Ledra Palas Oteli’nde yapılan mülteciler
konulu toplantı tutanağı.