Kompaniyanin idarə ediLMƏSİNDƏ İnformasiya sistemləRİNİN İSTİfadəSİNİn səMƏRİLİLİYİNİN
Kompaniya üçün informasiya sistemində verilənlərin analizi
Yüklə 1,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sxem 2.3.Kompaniyanın strukturu
| 2.2 Kompaniya üçün informasiya sistemində verilənlərin analizi
Müəyyən kompaniyanın idarəedilməsi üçün informasiya sistemlərinin qurulması prosesi verilənlərin analizindən başlayır.Biz böyük market şəbəkəsi üçün informasiya sisteminin hazırlanması məsələsinə baxacağıq.Market şəbəkəsini predmet sahəsi olaraq götürməyimizin əsas səbəbləri bunlardır: −
Market şəbəkəsində satış önəmli yer tutur −
Böyük market zəncirində kompleks struktura malikdir −
Satışın olması maliyyə cəhətdən kompleks hesablamaların olmasını tələb edir −
Marketinq şöbəsi bu tip kompaniyalarda önəmli yer tutur −
İşçi sayı kifayət qədər çoxdu −
Audit tipli yoxlama proseslərinin olması zəruridir −
Maddi və texniki baza olduqca böyükdür −
Müştəri tələbləri əsasında satış planlaması prosesi böyük əhəmiyyət kəsb edir −
Statistik məlumatların əldə olunması olduqca əhəmiyyətli faktordur Məhz bu səbəblərdən dolayı, predmet sahəsi olaraq böyük bir marketlər şəbəkəsini nümunə kimi götürməyimiz məqsədə uyğundur. İnformasiya sistemini qurmazdan öncə kompaniyanın strukturuna baxmaq vacibdir.
34
Kompaniyanın strukturu dedikdə, onu təşkil edən şöbə və vəzifələrin iyerarxik quruluşu nəzərdə tutulur.
Sxemdə kompaniyanın iyerarxik strukturu göstərilmişdir.Göründüyü kimi hər bir aşağı səviyyədə yerləşən şöbə özündən yuxardakı şöbəyə tabedir.Məhz bu iyerarxik struktur informasiya sisteminin qurulmasında da əsas götürülür.Bu struktura əsasən səlahiyyətlər təyin edilir. Kompaniyanın idarə heyəti Audit şöbəsi Mailiyə şöbəsi
Satış və planlama Marketinq Texniki
təchizat Flial 1
Flial 2 Flial 3
Flial 4 Satış şöbələri Texniki təchizat Kassa 1 Təhlükəsizlik Kassa 2 Kassa 3
35
Ən yüksək nöqtədə yerləşən element, ümumi strukturun hər bir elementin əməliyyatını nəzərdən keçirə bilər.Ağacın aşağı səviyyəsinə düşdükcə səlahiyyətlər minimuma endirilir. Struktur məsələsindən sonra ən önəmli məsələ, informasiya sistemində dövr edəcək proseslərin struktur sxemi məsələsi qurulmalıdır.Yəni ki, proseslər hansı ardıcıllıqla gedəcəkdir.Müəyyən bir əməliyyat harda başlayıb, harda qurtaracaqdır.Bu kimi məsələlərdə idarə heyətinin qərarı əsas götürülür.Ən optimal variant seçilir. Bu məsələ
ilə paralel
olaraq texniki
təminat məsələləri də araşdırılmalıdır.Aşağıdakı sualların cavabları, bir mənalı olaraq sistemin əsasının qurulmasın kömək edir. −
Kompaniyanın fliallarının sayı −
Ərazisi −
İşçi kollektivinin sayı və yaş ortalaması −
Kommunikasiya kabellərinin yerləşməsi −
Texniki avadanlıqların yerləşdirilməsi prosesi −
İnternet sürəti və s. Bu faktorlar informasiya sisteminə əl çatanlığı təmin edən faktorlardır. Baxdığımız nümunədə həm satış, həm anbar əməliyyatları,həm də statistik məlumatların analizi vacibdir. Mağazalar şəbəkəsi sxemdə göstərilmiş formada iyerarxik struktura malikdir.Struktura aşağıdakı şöbələr daxildir: −
−
Mailiyə departamentləri −
Audit departamentləri 36
− Satış və planlama şöbələri −
−
Fliallar −
Flial rəhbərləri −
Flialların menecerləri −
Flial işçiləri Bu struktura malik mağazalar şəbəkəsinə informasiya sisteminin qurulması zamanı bir sıra faktorlar nəzərə alınmalıdır. −
−
Səlahiyyətlərin düzgün bölünməsi −
Sistemin mütəmadi olaraq rezervlərinin alınması −
Etibarlı server otağı −
Son texnologiyalara əsaslanan avadanlıqların olması −
İşçi heyətinin həcminin düzgün hesablanması −
Sistemin interfeys cəhətdən maksimum sadə olması −
Fliallar və baş şöbələr arası inteqrasiyanın qurulması −
Hesabatların və statistik məlumatların dolğun və düzgün olması −
Sistemin dəyişikliklərə hazır olması −
Modulluğun təmini −
Funksionallıq −
Təhlükəsizlik məsələlərinin nəzərə alınması Sadalan hər bir faktor sistemin qurulmasın vacib rol oynayır.Bu faktorlardan birinin çatışmazlığı sistemin natamamlığına gətirib çıxarır. Hal hazırda ölkədə bir neçə böyük mağazalar şəbəkəsi mövcuddur.Bu şəbəkələr informasiya sistemlərinə olan tələbatını üç yolla ödəyirlər: 37
− Outsource IT şirkətlərlə müqavilələr bağlayaraq −
−
Şirkətin daxili mütəxəsisləri tərəfindən qurulan sistemlər İlk sırada yer alan üsul ən geniş yayılmış üsuldur.Dolayısı yolla həmin İT şirkətlər də hazır proqram təminatlarından istifadə edirlər.Həmin proqramların kompaniyaya uyğunlaşdırılması isə İT şirkətin üzərinə düşür.Bu tip proqram təminatları əsasən xarici ölkələrə məxsus beynəlxalq lisenziyalı məhsullar olur.Onlardan bir neçəsi aşağıda sıralanmışdır: −
SAP −
1C −
Logix −
Akınsoft və s. Dünyada belə proqram təminatlarının sayı çoxdur.Ölkədə geniş istifadə olunan proqram təminatlarından biri 1C-dir.Demək olar ki, bir çox kompaniya bu proqram təminatından istifadə edir.Proqram təminatının yaradacıları rus mütəxəsislərdir.Hal- hazırda şirkət dünya bazarında önəmli paya malikdir.Bu proqram təminatı aşağıdakı modulları mövcuddur: −
−
1C anbar −
1C UPP (istehsalat müəssisəsinin idarəedilməsi modulu) −
1C mühasibat −
1C turniket inteqrasiya Modulların sayı olduqca coxdur.1C proqram təminatından hal hazırda ölkənin bir çox müəssisələrində istifadə edilir.1C proqram təminatının aşağıdakı funksiyaları mövcuddur: 38
− Satış əməliyyatlarının aparılması −
−
Statistik hesabatların çıxarılması −
İşçilərin qeydiyyatı −
Maliyyə əməliyyatlarının idarəedilməsi −
Qanunvericiliyin nəzərə alınması Mağazalar şəbəkəsinə informasiya sisteminə qurulması üçün ilk öncə verilənlərin analizi aparılmalı və verilənlər bazası layihələndirilməlidir. İlk öncə fliallar haqqında məlumatlar toplanır. −
Flialın kodu −
Flialın adı −
Yerləşdiyi ərazi −
İşçi heyətinin sayı −
Həcmi (kiçik,orta,böyük) −
Qurulma tarixi Flialın kodu flialla bağlı əməliyyatların aparılmasında istifadə edilir.Bu sahə unikaldır,təkrarlanmır.Bu məlumatlar flial haqqında ətraflı informasiyanın toplanmasına kömək edir. İkinci ən önəmli məsələ işçi heyətiylə bağlı informasiyaların toplanmasıdır.Kadr bazasının formalaşması üçün aşağıdakı məlumatlar qeyd edilir. −
−
İşçi adı −
İşçi soyadı −
Ata adı −
Şəxsiyyəti təsdiq edən sənədin nömrəsi 39
− Vəzifəsi −
−
İşə girdiyi tarix −
Maaş −
İşlədiyi flialın kodu Qeyd edək ki, flialın kodu flial cədvəlindəki təyin flial kodu vasitəsilə əlaqələndirilir. Şöbələr haqqında aşağıdakı məlumatlar toplanılır. −
Şöbənin kodu −
Şöbənin daxil olduğu flialın kodu −
Şöbənin adı −
Şöbədə olan işçi sayı −
Şöbənin vəzifələri −
Şöbənin tabe olduğu üst şöbələrin kodu Şöbələrin səlahiyyətlərinin müəyyənləşdirilməsi iyerarxik strukturun qurulmasına kömək edir.İnformasiya sistemləri quran zaman şöbələrarası əlaqələrin nəzərə alınması vacibdir.Bu inteqrasiya məsələlərin vacib rol oynayır. Bildiyimiz kimi bütün mağazalar şəbəkəsində alıcının məhsulu alıb ödəniş etdiyi zamandan etibarən dövri proses baş verir.Bunun aşağıdakı struktur sxemində təsvir etmək mümkündür.
|