Kompozisiya va shakllantirishning kompozision turlari

2.2. Shifoxonalar va sanoat korxonalari maydonlarini ko’kalamzorlashtirish

Shifoxonalarni ko’kalamzorlashtirishning maqsadi - ochiq havoda davolanish uchun yaxshi mikroiqlim va sanitar - gigiyeniyek sharoit yaratish, kasallarning dam olishi, sayr qilishi, davolash korpuslarida insolyasiya rejimini axshilash, ularni chang, shamoldan saqlash, har xil uchastkalarni daraxtlar bilan ajratish, maydonning arxitekturasini shakllantirish, ko’kalamzorlashtirilgan maydon 70%, ya’ni bir kasalga 50m² yashil maydon, to’g’ri kelishi kerak. Yo’llar, alleyalar 17%ni egallaydi. Shifoxonaning chegarasi bo’yicha daraxtlar va butalar ekiladi. Xo’jalik imoratlari va yordamchi inshoatlar boshqa maydonlardan qalin daraxtlar bilan chegaralanadi. Hamma yo’llar chetiga qator-qator qilib daraxtlar ekiladi. Davolash korpuslarining oldiga bog’lar barpo yetiladi, davolanish muolajasini qabul qilinadigan maydonchalar va sayr qilish uchun yo’lkalar atrofiga daraxtlar ekiladi.

Daraxt turlari har xil bo’lishi kerak, ular ichida ignabarglilari ko’proq bo’ladi. Daraxt va butalar shoh-shabbasi, guli mevasi chiroyli va har xil bo’ladi.

Sanoat korxonalarini ko’kalamzorlashtirish. Sanoat korxonalari maydoni «zavod bog’i», «fabrika bog’i» bo’lishi kerak. Yashil daraxtzorlar ishchilar va xizmatchilarni ishlab chiqarishdagi zararli chiqindilar, ob-havoning noqulay sharoitidan (yuqori harorat, havoga namlikning yetishmasligi, shamoldan) himoya qiladi; qisqa vaqt dam olishga, manzarali yaxshilashga yordam beradi.

1. 
   Zavod va fabrikadagi maydonlarning qo’yidagi uchastkalarida yashil daraxtzorlar barpo yetiladi: jamoat va ma’muriy imoratlarning oldida, korxonaga kirish joyida, ishchi va xizmatchilarning dam olish joylarida, zavod ichidagi yo’llarda, omborxona va yordamchi imoratlar oldida, maydonning perimetrida.
   
2. 
   Jamoat va ma’muriy imoratlari oldidagi maydonchalarda skverlar barpo yetiladi. Kichik parklar, bog’lar, mevali bog’lar dam olish uchun xizmat qiladi.
   
3. 
   Transport yo’llari chetiga 1-2 qatorda daraxtlar ekiladi. Yo’lkalarning ikkala tomoniga daraxtlar va butalar ekiladi, gazonlar, gulzorlar barpo etiladi.
   
4. 
   Imoratlar orasidagi yashil uchastkalar kichik va katta bo’lishi mumkin.
   
5. 
   Kichik uchastkalarda daraxtlar guruh-guruh bo’lib, kichik daraxtzorlar, gazonlar (maysazorlar), gulzor bo’lishi mumkin, kattaroq uchastkalar katta maydonga o’xshab ko’kalamzorlashtiriladi. O’simlik turlarini tanlashda chang va gazga chidamligi ye’tiborga olinadi. Odamlarning psixikasiga ta’sir qilishi xam ye’tiborga olinadi. TSexdan chiqaverishdagi maydonda rangi tinch daraxtlar kompozisiyasi bo’lishi kerak va teskarisi, tinch, bir xildagi ishni bajargandan so’ng odam juda ravshan gulzor, har xil o’simliklar shaklini ko’rishi yaxshidir.