Kompyuter ilmlari va dasturlash texnologiyalari yo’nalishi 302- guruh talabasi O`sarov Abbosning Matematika va informatika fanidan tayyorlagan taqdimoti



Yüklə 0,74 Mb.
səhifə2/4
tarix23.05.2023
ölçüsü0,74 Mb.
#112224
1   2   3   4
abbos,,.

Sanoq sistemalarining turlari.

  • O`rinli sanoq sistemasida raqamlar soni ma`lum miqdorda bo`lib, ular sondagi o`rinlariga qarab turli qiymatni aks ettiradi. Masalan, bizga ma`lum bo`lgan
  • 10 lik sanoq sistemasida 10 ta raqam: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9;
  • 8 lik sanoq sistemasida 8 ta raqam: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7;
  • 2 lik sanoq sistemasida 2 ta raqam; 0, 1;
  • 16 lik sanoq sistemasida 16 ta raqam: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F mavjud. Odatda, 16 lik sanoq sistemasida yetishmaydigan raqamlar o`rniga lotin alifbosining bosh harflari: A, B, C, D, E, F lar qo`llaniladi.

Bir sanoq sistemasidan ikkinchisiga o`tish.

  • Sanoq sistemalari
  • 2 lik
  • 8 lik
  • 10 lik
  • 16 lik
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 1
  • 1
  • 1
  • 1
  • 10
  • 2
  • 2
  • 2
  • 11
  • 3
  • 3
  • 3
  • 100
  • 4
  • 4
  • 4
  • 101
  • 5
  • 5
  • 5
  • 110
  • 6
  • 6
  • 6
  • 111
  • 7
  • 7
  • 7
  • 1000
  • 1 0
  • 8
  • 8
  • 1001
  • 11
  • 9
  • 9
  • 1010
  • 12
  • 10
  • A
  • 1011
  • 13
  • 11
  • B
  • 1100
  • 14
  • 12
  • C
  • 1101
  • 15
  • 13
  • D
  • 1110
  • 16
  • 14
  • E
  • 1111
  • 17
  • 15
  • F
  • 10000
  • 20
  • 16
  • 10

Umuman ixtiyoriy P sanoq sistemasida raqamlar soni R ta bo`lib, ular 0 bilan R-1 orasida bo`ladi va R-shu sanoq sistemasining asosi deyiladi. 0 dan R-1 gacha bo`lgan raqamlar esa, shu sanoq sistemaning bazasi deb ataladi. Barcha o`rinli sanoq sistemalarida 0 va 1 raqami mavjud bo`lganligi uchun, bu sistemalarning asosi sifatida 10 soni olingan.

  • Umuman ixtiyoriy P sanoq sistemasida raqamlar soni R ta bo`lib, ular 0 bilan R-1 orasida bo`ladi va R-shu sanoq sistemasining asosi deyiladi. 0 dan R-1 gacha bo`lgan raqamlar esa, shu sanoq sistemaning bazasi deb ataladi. Barcha o`rinli sanoq sistemalarida 0 va 1 raqami mavjud bo`lganligi uchun, bu sistemalarning asosi sifatida 10 soni olingan.
  • 2lik Sanoq
  • sistemalar 0,1
  • S A N O Q
  • SISTEMALAR
  • 10 lik Sanoq
  • sistamasi 0,1,2,3,4,56,7,8,9
  • Turli asosli sanoq sistemalaridagi sonlarni o’n asosli sanoq sistemasiga o’tkazish.
  • Turli asosli sanoq sistemalaridagi sonlarni 10 asosli sanoq sistemasiga o’tkazish uchun sonlarni mazkur sanoq sistemasi asosining darajalari bo’yicha yoyish formulasini.
  • N=
  • - sonning kasr qismi yoyilmasi koeffisyentlari;
  • q-sanoq sistma asosi.
  • Ikkilik sanoq sistemasida berilgan 101110 sonini o’nlik sanoq sistemasiga o’tkazing.
  • Yechish.Yuqoridagi formulada muvofiq
  • va q=2
  • Demak,
  • 1011102=1*25+0*24+1*23+1*22+1*21+0*20 =32+0+8+4+2+0=4610
  • Yoki 1011102=25+23+22+21=32+8+4+2=4610
  • Javob: 4610
  • 8 lik sanoq sistemasida berigan 467 sonini 10 lik sanoq sistemasiga o’tkazing.
  • Yechish
  • 467=4*82+6*81+7*80=4*64+6*8+7*1=256+48+7=31110
  • Javob: 31110
  • O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 3AF sonini o’n asosli snoq sistemasiga o’tkazing.
  • Yechish
  • 3AF=3*162+A*161+F*160=3*256+10*16+15*1=768+160+15=94310
  •  
  • Ikkilik sanoq sistemasida berilgan 1001010 sonni sakkizlik sanoq sistemasiga o’tkazing.
  • Yechish. 001 001 010 = 1128
  • 1 1 2

Yüklə 0,74 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə