Konformizm dostosowywanie własnego zachowania i myślenia do zachowania i myślenia „innych”



Yüklə 445 b.
tarix02.10.2017
ölçüsü445 b.
#2931



konformizm - dostosowywanie własnego zachowania i myślenia do zachowania i myślenia „innych” (jak np. grupy, społeczeństwa);

  • konformizm - dostosowywanie własnego zachowania i myślenia do zachowania i myślenia „innych” (jak np. grupy, społeczeństwa);

  • eksperyment przeprowadzony przez Solomona Asha w 1955 r. dotyczący konformizmu (normatywnego). Pytanie dotyczyło, czym są motywowane zachowania konformistyczne. Wykryto dwa motywy tych zachowań: pragnienie posiadania racji (konformizm informacyjny) i lęk (będący motywem konformizmu normatywnego);

  • dlaczego jesteśmy konformistyczni (zachowujemy się tak jak inni?)?:

    • naśladowanie (imitowanie) innych;
    • obawa kary (głównie ze względu na świadomość jej nieuchronności).
    • opinio communis - dążenie do akceptacji przez „innych” - dlaczego?:
      • gdyż jest to związane z naszą samooceną, budową i funkcjonowaniem naszej tożsamości społecznej;
      • a także związane jest z głęboką potrzebą „bycia z innymi” (argument socjo-biologiczny).


grupa społeczna niegdyś centralna kategoria socjologii, a obecnie zanika na rzecz takich pojęć, jak „tożsamość”, „zachowanie”, „działanie”, „interakcja”, „kapitał społeczny” itp.;

  • grupa społeczna niegdyś centralna kategoria socjologii, a obecnie zanika na rzecz takich pojęć, jak „tożsamość”, „zachowanie”, „działanie”, „interakcja”, „kapitał społeczny” itp.;

  • początkowo „grupa” była rozumiana poprzez pojęcie „społeczeństwa” (gdyż „trwa” dłużej od nas i posiada kulturę);

  • definicje „grupy społecznej”:

    • definicja Albiona W. Smalla (1854- 1926; założyciel pierwszej katedry socjologii na uniwersytecie w Chicago):
      • wszelki zbiór osób, który możemy ujmować jako całość ze względu na jakiekolwiek godne uwagi stosunki zachodzące pomiędzy jego członkami (1905).
    • definicja współczesna (Krzysztof Szmatka):
      • grupa społeczna to zbiorowość o wykrystalizowanych strukturach wewnętrznych, systemach wartości, trwałych komponentach świadomościowych i specyficznej kulturze.


dynamika „krystalizacji” zbiorowości - od „populacji” do „organizacji społecznej”:

  • dynamika „krystalizacji” zbiorowości - od „populacji” do „organizacji społecznej”:

      • populacja;
      • zbiór statystyczny;
      • kategoria socjologiczna;
      • kategoria społeczna;
      • grupa społeczna;
      • organizacja społeczna.
  • „grupa” a „zbiorowość” społeczna (mocne kryteria wyróżniające „grupę”):

    • świadomość odrębności;
    • samoidentyfikacja;
    • intensywność związków (interakcji) między członkami grupy.


liczebność (od diady/triady);

    • liczebność (od diady/triady);
    • trwałość (studenci, rodzina, naród);
    • sposób rekrutacji:
      • przypisane, przymusowe, otwarte (ekskluzywne i inkluzywne).
    • intensywność uczestnictwa (jedno- lub wielo-funkcyjne, „grupy żarłoczne”!);
    • rygoryzm i zakres kontroli (grupy /instytucje „totalne”);
    • korzyści z członkostwa:
      • grupy zadaniowe / instrumentalne i autoteliczne.
    • stopień zorganizowania grupy:
      • formalne i nieformalne.




grupa „własna” i „obca” („swój” i „obcy” – np. grupy etniczne, cudzoziemcy);

    • grupa „własna” i „obca” („swój” i „obcy” – np. grupy etniczne, cudzoziemcy);
  • dotyczy to identyfikacji z grupami, które pozostają dla nas grupami „istotnymi”:

    • identyfikacja, solidarność, lojalność (poczucie wspólnoty);
    • dystans, repulsja, wrogość („odrzucenie” grupy).
    • „grupy odniesienia”:
      • negatywne i pozytywne;
      • porównawcze;
      • normatywne.
    • poczucie „relatywnej deprywacji” (upośledzenia) i uprzywilejowania poprzez porównywanie swojego członkostwa w danej grupie z innymi grupami.


struktura socjometryczna (relacje między członkami grupy):

  • struktura socjometryczna (relacje między członkami grupy):

    • zaspokajanie potrzeb emocjonalnych;
    • małe dystanse międzyludzkie;
    • podobieństwo postaw;
    • „gwiazdy socjometryczne”, „kliki”, „układy” itp.
  • struktura komunikowania:

    • przymus strukturalny;
    • główne kręgi komunikacyjne: „krąg”, „łańcuch”, „gwiazda”.
  • struktura przywództwa:

    • cechy przywództwa i motywacje;
    • typy przywództwa: autorytarny, demokratyczny, anarchiczny.


grupa „pierwotna” odznacza się „ścisłym zespoleniem jednostek poprzez stosunki osobiste i współpracę” – pięć (5) głównych cech: względna trwałość, bezpośrednie kontakty, mała liczebność, nie wyspecjalizowany charakter kontaktów, względna zażyłość uczestników;

  • grupa „pierwotna” odznacza się „ścisłym zespoleniem jednostek poprzez stosunki osobiste i współpracę” – pięć (5) głównych cech: względna trwałość, bezpośrednie kontakty, mała liczebność, nie wyspecjalizowany charakter kontaktów, względna zażyłość uczestników;

  • trzy typy: „rodzinna” (grupa oparta na stosunkach pokrewieństwa), „dziecięca grupa zabawowa” (grupa oparta na stosunkach przyjaźni – „grupa rówieśnicza”), „społeczność lokalna” (grupa oparta na stosunkach sąsiedzkich);

  • funkcje „grupy pierwotnej”:

    • zaspokajanie potrzeb psychospołecznych jednostki: bezpieczeństwa, uznania i przynależności;
    • grupa przekazuje wzory zachowań odnoszących się do pozycji i ról zarówno w grupie, jak i w otoczeniu zewnętrznym, uczy współdziałania z innymi członkami grupy;
    • funkcje grupy pierwotnej wobec społeczeństwa – pośredniczy między nim a jednostką - jednostka uczestniczy w życiu społecznym poprzez członkostwo w grupie pierwotnej.
    • grupa pierwotna i wtórna.


zamieszkuje wyodrębnione, niewielkie terytorium (jak np. parafia, wieś, osiedle), w której występują silne więzi wynikające ze wspólnoty interesów i poczucia przynależności do „miejsca”;

  • zamieszkuje wyodrębnione, niewielkie terytorium (jak np. parafia, wieś, osiedle), w której występują silne więzi wynikające ze wspólnoty interesów i poczucia przynależności do „miejsca”;

  • elementy społeczności lokalnej:

    • przestrzeń (terytorium);
    • zbiorowość zamieszkującą to właśnie terytorium (świadomość granic przestrzennych i społecznych);
    • intensywność społecznych interakcji w ramach tego terytorium;
    • wspólne więzi ludzi i instytucji w ramach tego terytorium;
    • poczucie przywiązania (sentyment) do „miejsca”.
  • znaczenie wzrostu świadomości lokalnej i regionalnej w Polsce (wyniki NSP 2011 – Ślązacy, Kaszubi, Kociewiacy…).



pojęcie to odnosi się do takich zjawisk społecznych, jak reakcje tłumu, panika, histeria, moda, plotka itp., czyli do spontanicznych działań społecznych dużej liczby osób znajdujących się w „niejasnej” sytuacji;

  • pojęcie to odnosi się do takich zjawisk społecznych, jak reakcje tłumu, panika, histeria, moda, plotka itp., czyli do spontanicznych działań społecznych dużej liczby osób znajdujących się w „niejasnej” sytuacji;

  • cechy charakterystyczne „zachowań zbiorowych”:

    • są to spontaniczne, zmienne zachowania dużej liczby osób;
    • zazwyczaj są ograniczone (do miejsca, wydarzenia, szczególnej sytuacji itp.) i krótkotrwałe;
    • związana jest z nimi niepewna identyfikacja jednostek oraz „luźne” (swobodne) granice społeczne - uczestnicy zachowań zbiorowych nie muszą się ani znać, ani identyfikować ze sobą;
    • zachowanie te nie wytwarzają silnych własnych norm i kultury (charakteryzują je słabe - nowo wytworzone - normy społeczne),;
    • zachowania zbiorowe są bardziej spontaniczne i nieprzewidywalne niż zachowania w uporządkowanym kontekście społecznym.


tłum to czasowe i niezorganizowane zgromadzenie jednostek, które znajdują się w bezpośredniej bliskości fizycznej i mają wspólny obiekt zainteresowań;

  • tłum to czasowe i niezorganizowane zgromadzenie jednostek, które znajdują się w bezpośredniej bliskości fizycznej i mają wspólny obiekt zainteresowań;

  • rodzaje tłumu: przypadkowy, konwencjonalny, ekspresywny, aktywny, protestujący… .

  • teorie powstawania („dynamiki”) tłumu:

    • „zarażania się” (Gustaw Le Bon, 1895 r.) – anonimowość i napięcie emocjonalne prowadzą do zjawiska „umysłu zbiorowego”:
      • w tłumie emocje zbiorowe są łatwo i bezrefleksyjnie akceptowane, wzajemnie się wzmacniają i „podgrzewają”, koncentrując działanie tłumu na wspólnym celu.
    • konwergencji/„facylitacji” (tłum jest tworzony aktywność podobnych do siebie jednostek, gdyż w grupie anonimowych osób pewne zachowania stają się i wydają się łatwiejsze do wykonania);
    • „wyłaniania się” norm (normy wyłaniają się szybko i spontanicznie, nie są narzucane, równie szybko tracą one znaczenie społeczne).


od grup społecznych nie ma „ucieczki”:

    • od grup społecznych nie ma „ucieczki”:
      • odpowiedź na pytanie, kim jesteśmy? to także odpowiedź o grupy, do których należymy (przerwanie „osamotnienia”).
    • „zakorzenienie” w społeczeństwie (nauka kultury/kultur) – wyznacza „moje” miejsce w społeczeństwie;
    • pewność i poczucie bezpieczeństwa (konformizm – świat pozostaje pod kontrolą);
    • atrakcyjność i prestiż (podwyższa samoocenę), rola porównania z innymi osobami /grupami (otoczeniem społecznym);
    • umożliwia realizację celów życiowych;
    • symboliczne „przedłużenie życia” (rola kultury, światopoglądu itp.).
  • grupa pozostaje także źródłem „cierpień”:

    • „ciemne siły” grupy (reakcja na porażkę i negatywną ocenę grupy), skutki sytuacji, gdy „moja” grupa wypada „słabo” (uprzedzenia wobec innych, poniżanie, niedopuszczanie „niesłusznych” informacji), akceptacja (identyfikacja) i krytycyzm wobec grupy.


przykład - Google (65 tys. pracowników), badanie efektywności (produktywności) zespołów w firmie (180 zespołów), wzrost znaczenia pracy zespołowej;

  • przykład - Google (65 tys. pracowników), badanie efektywności (produktywności) zespołów w firmie (180 zespołów), wzrost znaczenia pracy zespołowej;

  • skupienie się na układaniu „składu” zespołu (badanie 250 wskaźników), ale okazało się że charakterystyki i kompetencje poszczególnych osób mają drugorzędne znaczenie wobec tego, jak dane osoby się porozumiewają, jak sobie organizują pracę… większe znaczenie norm grupowych nad cechami indywidualnymi:

    • co jest ważniejsze skład zespołu czy „atmosfera” (która grupa jest lepsza – „zaprzyjaźnionych przeciętniaków” czy „zdystansowanych ekspertów”)?
  • co decyduje o sukcesie zespołu (jakie normy grupowe łączą „ponadprzeciętne” zespoły)?:

    • w dobrych zespołach zaobserwowano „równą dystrybucję w turach konwersacyjnych” (czyli każdy mógł się wypowiedzieć);
    • zwiększona empatia członków zespołu wobec siebie (oparcie na innych).
  • najważniejsze to nawiązanie więzi, a do tego jest niezbędny komfort psychiczny i poczucie pewności bycia w grupie.



  • kapitał, którego wartość opiera się na wzajemnych relacjach społecznych i zaufaniu jednostek, które dzięki temu mogą osiągać więcej korzyści-dwa ujęcia:

  • (1) Pierre Bourdieu - kapitał społeczny to „specyficzny zasób społeczny związany z jednostką”:

    • zbiór rzeczywistych i potencjalnych zasobów, jakie związane są z posiadaniem trwałej sieci mniej lub bardziej zinstytucjonalizowanych związków wspartych na wzajemnej znajomości i uznaniu – lub inaczej mówiąc z członkostwem w grupie – która dostarcza każdemu ze swych członków wsparcia w postaci kapitału posiadanego przez kolektyw, wiarygodności, która daje im dostęp do kredytu w najszerszym sensie tego słowa.
    • (2) James Coleman i Robert Putnam: kapitał społeczny oznacza ogół norm, sieci wzajemnego zaufania, lojalności, poziomych sieci zależności w danej grupie społecznej:
      • kapitał społeczny odnosi się tu do takich cech organizacji społeczeństwa, jak zaufanie, normy i powiązania, które mogą zwiększyć sprawność społeczeństwa ułatwiając skoordynowane działania.


typy kapitałów społecznych (Robert Putnam):

  • typy kapitałów społecznych (Robert Putnam):

    • „wiążący” („spajający”, skierowany do „wewnątrz” grupy, kapitał wyłączający, ekskluzywny);
    • „pomostowy” („łączący”, skierowany na „zewnątrz” i otwarty na nowe więzi, kapitał włączający);
    • „brudny” kapitał społeczny (zbyt silne więzi kapitału wiążącego – np. mafia).
  • „smar” życia społecznego - źródła kapitału społecznego (wspólnotowego - pomostowego): zaufanie (redukuje ryzyko związane z działaniem innych osób), normy (m.in. norma wzajemności), działalność „wspólna” (w stowarzyszeniach, we współpracy z innymi itp.).

      • kapitał społeczny a demokracja („dobro wspólne”; udział w wyborach) i rozwój gospodarczy:
        • Robert Putnam, „Samotna gra w kręgle” (przykład malejącego kapitału społecznego w USA) – dyskusja;
        • Diagnoza Społeczna” (Janusz Czapiński) – rozwój Polski jako model molekularny (oparcie na prywatnym wysiłku) , obecne wyzwanie to potrzeba współdziałania.


kapitał społeczny a nowe technologie komunikacyjne;

    • kapitał społeczny a nowe technologie komunikacyjne;
    • „internetowe sieci społeczne” (czy nowe więzy społeczne?) – „użytkownicy Internetu” jako grupa społeczna:
      • osoby korzystające z Internetu wkraczają w sztuczną przestrzeń, w której uzyskują informacje i wysyłają wiadomości, mogą tworzyć jej części, itp.;
      • zaspokajają swoje potrzeby komunikacyjne i informacyjne, spożytkowują zasoby Internetu dla celów zawodowych, itp.;
      • dostrzegają i akceptują pewne wspólne wartości, takie jak „swoboda wypowiedzi” czy „tolerancja”, stosują się do pewnych ustaleń i przyjętych norm postępowania;
      • mają poczucie własnej odrębności przez nazywanie siebie "użytkownikami Internetu", "internautami”, "obywatelami sieci" (angielski termin netizens, od network citizens).
      • ruchy społeczne w erze Internetu.


rozumienie „grupy społecznej”, dynamika „grupy społecznej” (od „zbiorowości” do „grupy”);

  • rozumienie „grupy społecznej”, dynamika „grupy społecznej” (od „zbiorowości” do „grupy”);

  • obiektywne i subiektywne kryteria klasyfikacji grup społecznych, struktury „wewnątrzgrupowe”;

  • przykłady „ważnych” grup społecznych: grupa pierwotna i społeczność lokalna;

  • badania nad grupami społecznymi: naród (tożsamość), „lokalizm” („małe ojczyzny”) i regionalizm, kooperacja i rywalizacja (sytuacja kryzysu), grupy społeczne a sieci społeczne (zaufanie, kapitał społeczny);

  • zachowania zbiorowe („efemeryczne grupy społeczne”) - przykład „tłumu”;

  • siła i znaczenie grupy społecznej (przynależności) dla jednostki;

  • kapitał społeczny (rodzaje i typy): „klucz do dobrobytu i szczęścia społeczeństw leży w pozytywnych relacjach społecznych, w dobrej przestrzeni międzyludzkiej i gęstej przestrzeni moralnej” (Piotr Sztompka);

  • grupy społeczne a nowe technologie.



  • Barbara Szacka, Wprowadzenie do socjologii (roz. VIII. Grupa społeczna);

  • Piotr Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002 (roz. 8 Od wielości jednostek do grupy społecznej i roz. 9. Odmiany grupy społecznej);

  • Jagoda Gandziarowska-Ziołecka, Joanna Średnicka, Karol Zyskowski, Kapitał społeczny i dobro wspólne, w: Anna Giza, M. Sikorska (red.), Współczesne społeczeństwo polskie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.



Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə