Korrupsiyaya qarşı mübarizədə hökumət-vətəndaş əməkdaşlığı, ictimai
Yüklə 340,43 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yaxşı Tədqiqat, Yaxşı İslahat, Yaxşı Siyasət
- Korrupsiya və rüşvət- ictimai qavrama
- İctimai qınaq – rüşvətə qarşı vətəndaş
Rəşad Həsənov hökumət-vətəndaş əməkdaşlığı
20 İSİM
İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi
vətəndaş iştirakçılığı olmadan təsəvvür edilə bilməz. Çünki korrupsiya və rüşvət kimi əməllərdə zərərçəkən tərəf bir qayda olaraq vətəndaş və cəmiyyətdir. Məhz bu səbəbdən vətəndaş cəmiyyətinin bu fəaliyyətə qarşı mübarizədə yer alması həm məntiqi və həm də hüquqi cəhətdən əhəmiyyətlidir. Digər tərəfdən isə bu ictimai aktivliyi artırır və hökumətin fəaliyyətinə ictimai nəzarəti stimullaşdırır. Bir çox ölkələrdə dövlət qurumları vətəndaş cəmiyyəti institutları ilə əlaqəli şəkildə fəaliyyət göstərir. Onların yanında ictimai şuralar təsis edilir və bu şuralar qurumun fəaliyyətinə tam nəzarət hüququna sahib olmaqla ictimai maraqları müdafiə edir, həmçinin mövcud problemləri ictimai müzakirəyə təqdim etməklə vətəndaşın hökumətin fəaliyyətini qiymətləndirməsində bələdçi rolunu oynayır.
Rəşad Həsənov hökumət-vətəndaş əməkdaşlığı
21 İSİM
İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi
əməkdaşlığı Əməkdaşlığın vacibliyi
Korrupsiya və rüşvət fəaliyyətinin tərəfləri cəmiyyət və hökumət olduğu üçün bu problemlə mübarizə prosesi maraqlı tərəflər olaraq onların hərtərəfli əməkdaşlığını şərtləndirir. Beləliklə, cəmiyyət korrupsiya və rüşvətdən sadəcə zərərçəkən tərəf olaraq deyil, həmçinin bu tip fəaliyyətlərin mənbəyi və eyni zamanda problemlə mübarizə aparan tərəfə çevrilir. Bu proses bir çox hallarda özünün tənqid və yaxud özünü tərbiyə kimi xarakterizə olunmaqdadır. Beləliklə, biz daha çox cəmiyyətin maraqlarına zidd davranış sayılan korrupsiya ilə mübarizədə hökumət vətəndaş əməkdaşlığını gözdən keçirəcəyik. Çünki yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi, korrupsiya və rüşvətxorluq kimi əməllər təkcə hökumətin uğursuz idarəetməsi və yaxud cəzasızlıq kimi səbəblərdən deyil, eyni zamanda cəmiyyətin daxili problemlərindən-dünyagörüşün azlığı, aşağı savadlılıq, mənəviyyatsızlıq, fərdi maraqların ictimai maraqları tapdaması kimi amillərdən qaynaqlanır. Vətəndaş əslində həm birinci və həm də ikinci halda məsuliyyət daşıyan tərəfdir. Belə ki, əgər hökumət qanunauyğun fəaliyyət göstərmirsə, korrupsiyaya rəvac verəcək hallara göz yumursa və yaxud prosesin birbaşa idarəedicisidirsə, bu zaman xalq bu insanlardan idarəetmə səlahiyyətlərini geri tələb etməlidir. Əks halda isə, xalqın özü vəziyyətin mövcudluğunda əsas günahkarlardan birinə çevrilir.
Korrupsioner məmur və yaxud rüşvətxor vətəndaş yetişdirən mühiti cəmiyyətin formalaşdırdığını nəzərə aldıqda ikinci halda da ictimai günahkarlıq faktoru qabarıq şəkildə özünü büruzə verir. Məhz bu səbəbdəndir ki, tədqiqatın əsas mövzusu olaraq korrupsiya ilə mübarizədə cəmiyyətin iştirakçılığı müəyyən edilib. Əks halda, problemlə aparılan mübarizədə ciddi nəticələr gözləmək sadəlövlük olardı. Çünki beynəlxalq təcrübə korrupsiyaya qarşı inzibati
Rəşad Həsənov hökumət-vətəndaş əməkdaşlığı
22 İSİM
İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi
mübarizənin ictimai nəzarət və yaxud ictimai tələb olmadıqda effektivsiz olduğunu və əksinə, bu kimi qurumların özlərinin belə korrupsiyalaşmasını stimullaşdırdığını deməyə əsas verir. Korrupsiya və rüşvət- ictimai qavrama
Hər hansı bir problemi daha dərindən dərk etmək və düzgün həll yollarını müəyyənləşdirmək üçün təbii ki, problemin sosial bazasını, mənəvi dəstəyini, ictimai yanaşmanı və kök atma dərəcəsini gözdən keçirmək mütləqdir. Məsələyə bu prizmadan yanaşdıqda ortaya çıxan suallardan biri “cəmiyyət korrupsiyanı və rüşvəti toplu şəkildə deyil, fərdi maraqlar
müəyyənləşdirilir. Təbii ki, cəmiyyətdə korrupsiya və rüşvətxorluq ziddiyyətli şəkildə qiymətləndirilir. Bununla bağlı mütəfəkkir fikirlərində, xalq arasında yayılmış atalar sözlərində, şifahi və yazılı xalq ədəbiyyatında, dini inanclarda və s. əslində cəmiyyətin yanaşmasını və qavramasını sərgiləyən nüanslar mövcuddur. İlk növbədə korrupsiya və rüşvəti tənqid edən, bu kimi fəaliyyətini ictimai zərərlərini nümayiş etdirən, başqa sözlə, ictimai qınağı formalaşdıran baxışları gözdən keçirməkdə fayda var.
- Salam verdim rüşvət deyil deyə almadılar Məhəmməd Füzuli - Babamız rüşvətə kəm baxdı ki, rüşvət adı verdi. Mindirib hörmətə zalım ona hörmət adı verdi. Heydər Oğuz - Nə yaman eyləmisən rüşvətə adət, ay ata,
Yüklə 340,43 Kb. Dostları ilə paylaş:
|