Krizler, insanların yaşamında beklenmedik olarak ortaya çıkan; şok, üzüntü ve depresyon gibi sonuçları beraberinde getiren durumlardır

Krizler, insanların yaşamında beklenmedik olarak ortaya çıkan; şok, üzüntü ve depresyon gibi sonuçları beraberinde getiren durumlardır.

• Krizler, insanların yaşamında beklenmedik olarak ortaya çıkan; şok, üzüntü ve depresyon gibi sonuçları beraberinde getiren durumlardır.

Stres belirtileri – Kişi fiziksel ve psikolojik olarak stres deneyimi yaşar.

• Stres belirtileri – Kişi fiziksel ve psikolojik olarak stres deneyimi yaşar.

• Panik veya yenilgi tutumu – Kişi yardımsızlık ve ümitsizlik deneyimleri tarafından yenildiğini hisseder.

• Kurtulmaya odaklanma – Kişi kriz içinde olma hissinden kurtulmayı ister.

• Azalmış hızlı ve verimli çalışma – Krizden ayrı olarak yaşamın diğer alanlarında kişinin fonksiyonları yara alabilir.

• Sınırlı süre – Çünkü deneyim psikolojik olarak acı vericidir; uzun sürmez ve sınırlı sürenin akut bir deneyimi olarak görülebilir.

Geçicidirler,

• Geçicidirler,

• Üzüntüye ve sıklıkla normal fonksiyonları yürütememeye neden olurlar,

• Baş etme kapasitesinde kayba yol açarlar ve

• Uzun dönem negatif veya pozitif sonuçlara sahip olabilirler

Badwin (1978) tarafından gerçekleştirilen sınıflamada ise kriz kavramının daha geniş kapsamlı ele alındığı görülmektedir. Buna göre ;

• Badwin (1978) tarafından gerçekleştirilen sınıflamada ise kriz kavramının daha geniş kapsamlı ele alındığı görülmektedir. Buna göre ;

Buna göre ;

• Buna göre ;

• DURUMSAL KRİZLER (aileye ait bir sorun, alkolizm)

• YAŞAMSAL KRİZLER (emeklilik, evlilik)

• TRAVMATİK YAŞAM DENEYİMLERİNDEN KAYNAKLANAN KRİZLER (ölüm, iş kaybı, tecavüz)

GELİŞİMSEL KRİZLER (bağımlılık, kuşak çatışmaları, cinsel kimlik bocalamaları)

• GELİŞİMSEL KRİZLER (bağımlılık, kuşak çatışmaları, cinsel kimlik bocalamaları)

• BİR PSİKOPATOLOJİNİN SONUCU OLAN KRİZLER (şiddetli nevrozlar, kişilik bozuklukları)

• PSİKİYATRİK ACİLLER

Sorunun kaynağı

• Sorunun kaynağı

• Aile dışındaki olaylar (örn:felaketler)

• Aile içi olaylara göre yapılmıştır.

Evlenme ya da yeniden evlenme

• Evlenme ya da yeniden evlenme

• Askerlik vb. nedenlerle ayrılan bireyin geri dönüşü

• Doğum ve ebeveynlik

• Üvey anne\baba, yeniden evlenmiş bir ailenin kombinasyonu

• Koruyucu aile ya da evlat edinme

Ölüm

• Ölüm

• Hastalık ve yetersizlik nedeni ile hastaneye yatış

• Savaş ve iş nedeniyle ayrılık

• Çocuğun evden ayrılması

• Eşin işsiz kalması

Gelir ya da iş kaybı

• Gelir ya da iş kaybı

• Kimlik sorunu

• Alkolizm

• Suçluluk

Gayrimeşru çocuk sahibi olma

• Gayrimeşru çocuk sahibi olma

• Evden ayrılma\askerden kaçma

• Ayrılma\boşanma

• Hapsedilme

• İntihar

• Ruh hastalıkları nedeniyle hastaneye yatma

Aniden yoksulluk ya da sağlığın yitimi

• Aniden yoksulluk ya da sağlığın yitimi

• Yeni bir yere taşınmak

• Kadının statüsü

• Normal yaşam dönemlerinin geçirilmesi (yaşam döngüsü)

İvedi başlangıç (Bir an evvel başlamak)

• İvedi başlangıç (Bir an evvel başlamak)

• Aktif olmak

• Yöntemde esnek olmak

• Güncel duruma ya da olaya odaklanmak

• Çevrenin katılımını sağlamak

• Kriz yükünü hafifletmek

• 1) Yaşam biçimini yeniden oluşturmak.

• 2) Hastalıkları, krizlerin kronikleşmesini, sağlığa zararlı çözümleri genellemek.

• 3) Sosyal çöküntülerden kurtulmayı, psişik dengenin korunmasını sağlamak.

• 4)Hastaneye yatışları azaltmak

• a) Krize müdahalenin en önemli ilkesi acil müdahaledir (Çaplan 1984).

• b) Terapati aktif olmalı, hastayı krizin sebepleri ve olası sonuçları ile yüzleştirmelidir.

• c) Hastayı aynı zamanda destekleme: Hastayı sorunuyla yüzleştirme, gerginlik tehlikesini de beraberinde getirdiğinden hastanın buna dayanabilmesi için desteklenmesi gerekir. Bunu, hasta ile terapist arasında kurulan olumlu bir ilişki sağlar (Caplan 1984).

• d) Tedavinin odak noktası güncel sorunlardır.

• e) Pragmatizm ve eklektizm: Tedavi planı, varolan soruna ve hastaya göre düzenlenmeli ve acil yardım sağlamalıdır.

• f) Gereğinde ilaç eklemesi: Bazı vakalarda psikoterapötik görüşmeleri desteklemek üzere önerilir.

• g) Çevrenin tedavi planı içine dahil edilmesi. (Everstine 1983).

• 1.SPESİFİK AŞAMALARI

• Kriz müdahalesinin belirli spesifik aşamalar vardır (Morley ve diğerleri, 1967; Aktaran, Buz, 2001: 42):

• 1.Aşama /Bireyin ve problemlerinin değerlendirilmesi: Bu aşamada, bireyin

• profesyonel yardım istemesine yol açan krizi hazırlayıcı olayı ve krizle sonuçlanan durumu doğru bir şekilde değerlendirebilmesi için terapistin aktif odaklaşma tekniklerini kullanması gereklidir. Terapist hastanın kendisini veya başkaları için tehlikeli olabileceğini düşünüyorsa, hasta hastaneye sevk edilir ve psikiyatristin denetimine bırakılır. Hastanede yatırmaya gerek olmayan durumlarda müdahale yapılır.

Bu modellerden ilki birey odaklıdır (patient oriented model).

• Bu modellerden ilki birey odaklıdır (patient oriented model).

Şikayetleri olan birey ele alınarak onun sorunu üzerinde yoğunlaşılır .Bireyin duygusal boşalımını sağlayarak, iç çatışmalarını yaşamasına olanak tanınır. Bireyin ilişkilerini düzenlemesine yardımcı olmak, bireydeki regresyonu azaltmak, duygusal destek sağlamak amaçlanır Burada tedaviyi yapan kişi bireyin olayı yeniden görebilmesi ve yeniden değerlendirebilmesini sağlamaya çalışır.

• Şikayetleri olan birey ele alınarak onun sorunu üzerinde yoğunlaşılır .Bireyin duygusal boşalımını sağlayarak, iç çatışmalarını yaşamasına olanak tanınır. Bireyin ilişkilerini düzenlemesine yardımcı olmak, bireydeki regresyonu azaltmak, duygusal destek sağlamak amaçlanır Burada tedaviyi yapan kişi bireyin olayı yeniden görebilmesi ve yeniden değerlendirebilmesini sağlamaya çalışır.

2.Aşama/ Terapötik müdahalenin planlanması: Krize neden olan olaylar değerlendirildikten sonra müdahale planlanır. Plan, bireyin kriz öncesindeki dönemine ulaşılması amacıyla yapılır. Bu aşamada, kriz öncesindeki zamanın süresi beklenir. Krize yol açan olay, genellikle bireyin yardım istemeye başladığı andan 1-2 hafta önce meydana gelir. Genelde bu olay son 24 saat içinde olur. Krizin bireyin yaşamını ne düzeyde bozduğunu ve bu bozulmanın onun çevresindeki krizler üzerindeki etkilerini bilmek önemlidir. Bireyin ne tür güçleri olduğunu, geçmişte hangi başa çıkma becerilerini başarılı bir şekilde kullandığını ve bu becerileri neden şimdi kullanmadığını ve yaşamında ona destek olan diğer insanların olup olmadığını belirlemek amacıyla bilgi toplanır.

• 2.Aşama/ Terapötik müdahalenin planlanması: Krize neden olan olaylar değerlendirildikten sonra müdahale planlanır. Plan, bireyin kriz öncesindeki dönemine ulaşılması amacıyla yapılır. Bu aşamada, kriz öncesindeki zamanın süresi beklenir. Krize yol açan olay, genellikle bireyin yardım istemeye başladığı andan 1-2 hafta önce meydana gelir. Genelde bu olay son 24 saat içinde olur. Krizin bireyin yaşamını ne düzeyde bozduğunu ve bu bozulmanın onun çevresindeki krizler üzerindeki etkilerini bilmek önemlidir. Bireyin ne tür güçleri olduğunu, geçmişte hangi başa çıkma becerilerini başarılı bir şekilde kullandığını ve bu becerileri neden şimdi kullanmadığını ve yaşamında ona destek olan diğer insanların olup olmadığını belirlemek amacıyla bilgi toplanır.

3.Aşama/Müdahale: Terapistin becerilerine, yaratıcılığına ve esnekliğine bağlıdır. Çalışanlar için yararlı olabilecek öneriler:

• 3.Aşama/Müdahale: Terapistin becerilerine, yaratıcılığına ve esnekliğine bağlıdır. Çalışanlar için yararlı olabilecek öneriler:

• Bireyin krizine ilişkin entelektüel anlayış kazanmasına yardımcı olma

• Bireyin yanına yaklaşmadığı şu anki duygularını açmasına yardımcı olma

• Başa çıkma mekanizmalarını ortaya çıkarma

• Sosyal dünyayı yeniden açma

4.Aşama/Krizin çözümü ve planının yapılması: Terapist bireyin gerilimini ve anksiyetesini azaltmada başarılı bir şekilde kullanıldığı zaman, uyum sağlayıcı başa çıkma mekanizmalarını pekiştirir. Bunlar başa çıkma becerilerinin artması ve pozitif değişikliklerin meydana gelmesi sonucunda görülen gelişmenin kişi tarafından yeniden yaşanmasına izin verilir (Aquilera, Aktaran, Buz, 2001: 43).

• 4.Aşama/Krizin çözümü ve planının yapılması: Terapist bireyin gerilimini ve anksiyetesini azaltmada başarılı bir şekilde kullanıldığı zaman, uyum sağlayıcı başa çıkma mekanizmalarını pekiştirir. Bunlar başa çıkma becerilerinin artması ve pozitif değişikliklerin meydana gelmesi sonucunda görülen gelişmenin kişi tarafından yeniden yaşanmasına izin verilir (Aquilera, Aktaran, Buz, 2001: 43).

• Sosyal hizmette kriz müdahalesinin uygulama aşamaları; mikro, mezzo ve makro düzeyde ele alınır (Erbay, 2004: 88). Nitekim kriz müdahalesine başlamadan önce kişinin gerçekten kriz durumuyla karşılaşıp karşılaşılmadığına bakılır.

• Mikro düzeyde kriz müdahalesinin aşamaları konusunda farklı bilim adamlarınca görüşler ileri sürülmüştür. Golan, kriz müdahalesi modelini başlama aşaması, orta aşama ve son aşama olarak sınıflandırmıştır.

Golan “başlama aşamasını” da kendi içinde üçe ayırmıştır (Erbay, 2004: 88):

• Golan “başlama aşamasını” da kendi içinde üçe ayırmıştır (Erbay, 2004: 88):

• -Kriz durumuna odaklanma

• -Değerlendirme

• -Veri toplama

• -Davranış değişimi

• “Sonlandırma aşaması” da üç bölüme ayrılır:

• -Sonlandırmaya karar verme

• -İlerlemeyi tekrar gözden geçirme,

• -Gelecek planlama

• Kriz müdahalesi dört aşamalı bir süreçten oluşur (Turan, 1999: 295-296):

• Bunalıma yol açan sorun durumunu değerlendirme (Kişinin içinde bulunduğu durum ve bu durumun onu nasıl etkilediği öğrenilir).

• Kriz durumu hakkında başvuranı bilinçlendirme (Krize sebep olduğu korku, endişe güvensizlik gibi duyguların açığa çıkarılmasına yardımcı olunur ve bu konunda uzman geri bildirimler vererek kişinin bilinçlenmesini sağlar).

• Sorunun kısımlara ayrılarak çözümlenmesi (Müracaatçı sorununu ve beklentilerini uzmana bildirir; uzman da kendi görüşlerini öne sürer ve ortak bir yol izlenmesi için adımlar atılır).

• Tedavi sürecinin uygulanması (Çözüm yollarının ele alındığı ve nasıl uygulanacağının belirlendiği; hangi kişi, kurum, hizmet ve kaynaklardan yararlanacağının belirlendiği aşamadır).

 

•  

• 1.Bireysel Düzeydeki Kriz Müdahalesi

• Kriz müdahalesinde genelci uygulama sürecinin bireysel boyutu aşamalardan oluşur (Aguiller ve Messick, 1974; Aktaran Aktaş, 2003: 41).

•  

• Ön Değerlendirme ve Müracaatçıyla Bağlantı Aşaması

• Sosyal hizmet uzmanının, müracaatçının içinde bulunduğu durumu değerlendirdiği aşamadır. Sosyal hizmet uzmanının öğrenmek istedikleri bu aşamada;

•  

• Müracaatçının neden size başvurduğu üzerine sorular sorulur ve böylece bu sorularla krizin ne tür bir kriz olduğu anlaşılmaya çalışılır.

• Krizin türü anlaşıldıktan sonra müracaatçının bu durum karşısındaki duyguları, bu olayın onun içinde bulunduğu ve gelecekteki durumuna nasıl etkileyeceği yönünde bilgiler edinilir. Bu süreçte uzmanda müdahale kullanacağı amacı belirler.

• Müracaatçının çevresinden bilgi alınmaya çalışılır ve bilgi alınacak kişilerin çokluğu değerlendirmede önemlidir.

• Müracaatçının daha öncede buna benzer bir krizle karşılaşıp karşılaşmadığı sorulur.

• Uzman son olarak müracaatçının kendini ve çevresini zarar verecek şekilde ciddi bir kriz içerisinde mi sorusuna yanıt aramak durumundadır.

•  

Uygulama Aşaması

• Uygulama Aşaması

• Bu aşamada müracaatçının, iyi bir mülakat ve ilişki kurma becerisine sahip olması gerekir. Bu aşamada;

• Bireye yardım, onun içinde bulunduğu kriz durumunun anlaşılmasını gerektirir.

• Uzman, müracaatçının içinde bulunduğu durumla ilgili duygularını keşfetmesini sağlar.

• Kriz durumundaki bireylerin baş etme mekanizmaları keşfedilir ve ortaya çıkarılır. Müracaatçının geçmişte kullandığı baş etme durumlarının analizi yapılır, buna ek olarak yeni baş etme stratejilerini de öğrenmesi sağlanılır.

• Müracaatçının sosyal dünyaya yeniden açılması için çaba gösterilir. Yeni iletişim çevreleri ve sosyal destek grupları içine girebileceğine ilişkin olanaklar sunulur.

Gelecek Planlaması Aşaması

• Gelecek Planlaması Aşaması

• Bu aşama, müracaatçının gelecekte benzer kriz durumlarıyla karşılaştığında daha hazırlı hale getirilmesine katkı verir (Halley ve ark, 1998; Aktaran Aktaş, 2003: 43). Bu süreç, kriz müdahalesinin son değerlendirmesini de içerir.

•  

• Grup Düzeyinde Kriz Müdahalesi

• Grup düzeyi, aileleri kapsar. Kriz durumundaki aileler, aile içindeki bireylerin rol karmaşasından veya bir aile üyesinin içinde bulunduğu krizden dolayı, işlevselliğini yitirir bu da aile sisteminin tamamını olumsuz etkiler. Bu dönemde aile üyelerinin güçlü ve zayıf yanları ortaya çıkarılır. Aile sisteminin kaynakları, kapasitesi, değişme gücü ve yeni durumla baş etmesi ve bu dönemi daha rahat bir şekilde atlaması sağlanır.

Toplumsal Düzeydeki Kriz Müdahalesi

• Toplumsal Düzeydeki Kriz Müdahalesi

• Deprem, sel gibi doğal afetler kapsamlı düzeyde müdahaleler gerektirir. Deprem veya doğal afetin yaygınlığı, ulusal düzeydeki müdahaleler şehir, bölge, ulus, hatta uluslararası boyutları içerebilir. Bu bölgeler içinde kalanlara yiyecek, içecek, giyinme, sığınma yeri, tıbbi ilaç ve maddi desteklerle ilgili yapılan bütün çalışmalar toplumsal ve kurumsal düzeydeki sosyal hizmet müdahalelerindendir (Aktaş, 200: 27-37).

Kısa süreli tedavi modeli (brief p. theraphy)

• Kısa süreli tedavi modeli (brief p. theraphy)

Geçmişte yaşanan duyguların krize neden olduğu üzerinde durulur. Bu modelde bastırılmış duygular tekrar ortaya çıkarılıp tedavi edilmezse, terapi tam anlamıyla gerçekleşmez. Trans-ferans duygular üzerinde durulur. İçgörü kazandırma ve psikolojik destekleme tekniklerinden yararlanılır

• Geçmişte yaşanan duyguların krize neden olduğu üzerinde durulur. Bu modelde bastırılmış duygular tekrar ortaya çıkarılıp tedavi edilmezse, terapi tam anlamıyla gerçekleşmez. Trans-ferans duygular üzerinde durulur. İçgörü kazandırma ve psikolojik destekleme tekniklerinden yararlanılır

Bir diğer model de baskı odaklı tedavi modelidir (stres oriented model).

• Bir diğer model de baskı odaklı tedavi modelidir (stres oriented model).

Yakın sevgi objesini kaybetme durumunda öfke, korku, suçluluk, vb. gibi duyguların kontrol edilebilmesi için kişiye yeni rol ve beceriler kazandırılması ve bunun için rol yapma tekniği kullanılması söz konusudur.

• Yakın sevgi objesini kaybetme durumunda öfke, korku, suçluluk, vb. gibi duyguların kontrol edilebilmesi için kişiye yeni rol ve beceriler kazandırılması ve bunun için rol yapma tekniği kullanılması söz konusudur.

Sistem odaklı tedavi modeli ise

• Sistem odaklı tedavi modeli ise

Kişinin dışında aileyi de içine almaktadır. Bireyin çevresi de tedavi kapsamına alınır. Tedaviyi yapan kişinin ailenin desteğini almaya yönelik çalışması başarısını artırır.

• Kişinin dışında aileyi de içine almaktadır. Bireyin çevresi de tedavi kapsamına alınır. Tedaviyi yapan kişinin ailenin desteğini almaya yönelik çalışması başarısını artırır.

“Kriz içindeki müracaatçılara yardım etmede, problemleri kabul edip etkisini anlayarak ve tahmin edilebilir benzer deneyimlerle baş etmek için yeni ve daha etkili davranışları öğrenerek etkili bir baş etmeyi sağlama amacı ile kullanılan, pozitif bir gelişme ve değişime götüren tedavi edici bir uygulamadır”.

• “Kriz içindeki müracaatçılara yardım etmede, problemleri kabul edip etkisini anlayarak ve tahmin edilebilir benzer deneyimlerle baş etmek için yeni ve daha etkili davranışları öğrenerek etkili bir baş etmeyi sağlama amacı ile kullanılan, pozitif bir gelişme ve değişime götüren tedavi edici bir uygulamadır”.

En temel amacın bireyin kriz öncesi fonksiyonelliğine en kısa sürede döndürülmesidir

• En temel amacın bireyin kriz öncesi fonksiyonelliğine en kısa sürede döndürülmesidir

• Gerginliği azaltmak,

• Kişinin kriz öncesi işlevsellik düzeyine geri dönebilecek gücü kazanmasına ve şimdiki durum ile baş edebilmesi için daha etkin düzenekler geliştirmesine yardımcı olmaktır.

bireyin baş etme kapasitesinin geliştirilmesi,

• bireyin baş etme kapasitesinin geliştirilmesi,

• duygusal, sosyal, psikolojik ve ekonomik destek sağlanması,

• daha sonra oluşabilecek kriz durumlarına yönelik olarak bireye problem çözme sürecinin öğretilmesi ve kendi kendine yardım edebilmesinin sağlanması gibi amaçlar kriz müdahalesinin amaçları arasında sayılabilir.

• Kriz müdahalesi, kısa süreli bir müdahaledir. Müdahalenin uzunluğu, mikro, mezzo ve makro boyutta gerçekleştirilmesiyle ilgilidir. Mikro boyutta bir kriz müdahalesi 6 ile 8 hafta arasında gerçekleştirilir. Ancak bu süre kesin bir süre değildir. Bireyin içinde bulunduğu koşula göre süre kısalabilir veya uzayabilir (Okun, 1997; aktaran; Aktaş, 2002: 31).

Kriz müdahalesi süresince kişi veya ailenin günlük yaşamda karşılaştığı sorunlar üzerine geçmişte yaşanan olaylara ve deneyimlere değinilmeksizin eğilir (Turan, 1999: 291). Bireyin ve bireylerin yaşamında çok önemli bir yere sahip olsa dahi kriz durumuyla doğrudan ilgili olmayan sorunlar kriz müdahalesi sürecinde ele alınmaz.

• Kriz müdahalesi süresince kişi veya ailenin günlük yaşamda karşılaştığı sorunlar üzerine geçmişte yaşanan olaylara ve deneyimlere değinilmeksizin eğilir (Turan, 1999: 291). Bireyin ve bireylerin yaşamında çok önemli bir yere sahip olsa dahi kriz durumuyla doğrudan ilgili olmayan sorunlar kriz müdahalesi sürecinde ele alınmaz.

Kriz müdahalesi, kriz durumunda uygulanabilecek en uygun ve en fonksiyonel müdahaledir (Aktaş, 2002: 31). Çünkü kriz müdahalesi kısa sürede gerçekleştirilir ve kriz durumu dışındaki olaylarla ve sorunlarla ilgilenmez.

• Kriz müdahalesi, kriz durumunda uygulanabilecek en uygun ve en fonksiyonel müdahaledir (Aktaş, 2002: 31). Çünkü kriz müdahalesi kısa sürede gerçekleştirilir ve kriz durumu dışındaki olaylarla ve sorunlarla ilgilenmez.

İlk aşama değerlendirmedir.

• İlk aşama değerlendirmedir.

Gerek kriz tedavisinin başlangıcında, gerekse çalışma aşamasında kriz durumundaki bireylere yardım etmek için tedavi sürecinde yer alan meslek elemanlarının müracaat eden kişi ile ilgili iyi bir değerlendirme yapmaları gerekmektedir. Bu aşamada kişinin ya da ailenin başvurmasında neyin etkili olduğunu, kriz durumunun nasıl tanımladığını, yardımcı olan başka kişilerin olup olmadığını, problem çözme becerileri ile ilgili ipuçları alınır.

• Gerek kriz tedavisinin başlangıcında, gerekse çalışma aşamasında kriz durumundaki bireylere yardım etmek için tedavi sürecinde yer alan meslek elemanlarının müracaat eden kişi ile ilgili iyi bir değerlendirme yapmaları gerekmektedir. Bu aşamada kişinin ya da ailenin başvurmasında neyin etkili olduğunu, kriz durumunun nasıl tanımladığını, yardımcı olan başka kişilerin olup olmadığını, problem çözme becerileri ile ilgili ipuçları alınır.

sorular

• Müracaatçı size geldiği ya da havale

• edildiği an ne İçin gelmiştir."Sizi bana ne getirdi?"Bu kadar üzgün olmanızın nedeni ne?vb.

• Ön değerlendirme sürecinde ikinci tip sorular, müracaatçının bu durumu ya da olayı nasıl gördüğünü değerlendirmek üzere sorulur. Müracaatçının bu durum karşısındaki duyguları, bu olayın onun şu anını ve geleceğini nasıl etkileyeceği öğrenilir. Bu çerçevede uzman müdahale sürecindeki amaçlarını da belirlemeye çalışır.

• Ön değerlendirme aşamasındaki üçüncü tip sorular müracaatçının çevresinden nasıl bir destek alabileceği ile ilgilidir.

• Ön değerlendirmede dördüncü tip sorular müracaatçının daha önceki benzer problemleri çözme öyküsü almak üzere sorulur

İkinci aşama planlama aşamasıdır..

• İkinci aşama planlama aşamasıdır..

Bu aşamada önce başvuran kişinin yada ailenin en azında krizden önceki denge düzeyine ulaşması için bir planlama yapılır. Krizin bu ailede neleri değiştirdiği, mevcut durumdaki hangi aktiviteleri yapmakta zorlandıklarının bilmek olan açısından önem taşır. Ayrıca ailenin başa çıkma becerilerinin neler olduğu ve onlara destek olabilecek sistemlerin de bilinmesi gerekir

• Bu aşamada önce başvuran kişinin yada ailenin en azında krizden önceki denge düzeyine ulaşması için bir planlama yapılır. Krizin bu ailede neleri değiştirdiği, mevcut durumdaki hangi aktiviteleri yapmakta zorlandıklarının bilmek olan açısından önem taşır. Ayrıca ailenin başa çıkma becerilerinin neler olduğu ve onlara destek olabilecek sistemlerin de bilinmesi gerekir

• Bireye yardım onun içinde bulunduğu kriz durumunun anlaşılmasını gerektirir.

• Kriz durumundaki bireyin o anki duygularını açıkça ifade etmesi gerekir Stres yaratan durumlar sıklıkla olumsuz duygular ve kaygı yaratır.

• Kriz durumundaki bireylerin başetme mekanizmalarını keşfetmek ve ortaya çıkarmak.

• Sosyal dünyaya yeniden açılma Bu surecin son aşamasında müracaatçının sosyal destek sistemini yeniden kurgulaması ve oluşturması beklenir

Üçüncü aşama müdahaledir.

• Üçüncü aşama müdahaledir.

Bu aşamada çeşitli teknik ve tedavi yaklaşımlarından yararlanmak mümkündür. Ancak burada bazı konulara dikkat çekilmiştir. Bu süreçte aileye içinde bulunduğu kriz ile ilgili anlayış kazandırma gereği üzerinde durulmuştur.

• Bu aşamada çeşitli teknik ve tedavi yaklaşımlarından yararlanmak mümkündür. Ancak burada bazı konulara dikkat çekilmiştir. Bu süreçte aileye içinde bulunduğu kriz ile ilgili anlayış kazandırma gereği üzerinde durulmuştur.

Ailenin ya da bir üyesinin krizi gerçekçi bir biçimde tanımlaması çözüm açısından önemlidir.

• Ailenin ya da bir üyesinin krizi gerçekçi bir biçimde tanımlaması çözüm açısından önemlidir.

• Bir başka konu ise aileye henüz açmayı başaramadığı duyguları konusunda yardımcı olmaktır. Bilindiği gibi kriz beraberinde pek çok olumsuz duyguya neden olabilir. Örn;depremde yakınını kaybeden aile üyesi sağ kaldığı için ya da birini kurtaramadığı için suçluluk duyabilir. Ancak bu duyguları ifade etmek güçtür.

Önemli olan bir başka konu başa çıkma mekanizmalarını araştırmak ve hangilerinin kullanılacağına karar vermektir. Bazı krizlerde eski başa çıkma mekanizmaları işe yaramayabilir. Bu durumda yenilerinin tanımlanması gerekebilir..

• Önemli olan bir başka konu başa çıkma mekanizmalarını araştırmak ve hangilerinin kullanılacağına karar vermektir. Bazı krizlerde eski başa çıkma mekanizmaları işe yaramayabilir. Bu durumda yenilerinin tanımlanması gerekebilir..

Diğer bir konu ise, ailenin yeniden soysal yaşama katılmasını sağlamak ve süreçte aileye destek olmak da önem taşır. Müdahale aşamasında sözü edilenlerin hepsinden de yararlanılabilir.Ayrıca bu süreçte kriz tedavisinden de yaralanmak mümkündür

• Diğer bir konu ise, ailenin yeniden soysal yaşama katılmasını sağlamak ve süreçte aileye destek olmak da önem taşır. Müdahale aşamasında sözü edilenlerin hepsinden de yararlanılabilir.Ayrıca bu süreçte kriz tedavisinden de yaralanmak mümkündür

Son basamak krizin çözümü ve geleceğe dönük sürecin planlanması ile ilgilidir.

• Son basamak krizin çözümü ve geleceğe dönük sürecin planlanması ile ilgilidir.

Burada krizin başlangıcından itibaren neler yapıldığı kişi ya da aileyle gözden geçirilir. Gelecekte benzeri durumlarla karşılaşıldığında neler yapılabileceği konuşulur ve değerlendirilir. Gerektiğinde aile izlenerek kazandıkları becerileri pekiştirmeleri için destek sağlanır.

• Burada krizin başlangıcından itibaren neler yapıldığı kişi ya da aileyle gözden geçirilir. Gelecekte benzeri durumlarla karşılaşıldığında neler yapılabileceği konuşulur ve değerlendirilir. Gerektiğinde aile izlenerek kazandıkları becerileri pekiştirmeleri için destek sağlanır.

KRİZLERDE AİLEYE MÜDAHALEDE KULLANILAN ROLLER VE İŞLEVLER

• KRİZLERDE AİLEYE MÜDAHALEDE KULLANILAN ROLLER VE İŞLEVLER