Kronik hava yolu inflamasyonu ve bronş hiperreaktivitesi ile karakterize, reverzibl hava yolu obstrüksiyonudur

Kronik hava yolu inflamasyonu ve bronş hiperreaktivitesi ile karakterize, reverzibl hava yolu obstrüksiyonudur.

• Kronik hava yolu inflamasyonu ve bronş hiperreaktivitesi ile karakterize, reverzibl hava yolu obstrüksiyonudur.

Kronik hava yolu inflamasyonu

• Kronik hava yolu inflamasyonu

• Bronş aşırı duyarlılığı

• Nöbetler şeklinde öksürük, dispne, hırıltılı solunum ve göğüste tıkanıklık yakınmaları

• Diffüz, değişken, genellikle reverzibl hava yolu obstrüksiyonu

• Klinik olarak farklı fenotipleri vardır

Görülme sıklığı

• Görülme sıklığı

• Yeni Zelanda, Pasifik adaları;>%20
• Güney Asya, Kuzey Amerika Kızılderilileri, Eskimolar; <%1
• Avrupa; %5-10
• Türkiye; Çocuk %5-10
• Erişkin %2-5

ev tozu akarları

• ev tozu akarları
• ev hayvanları
• hamam böcekleri
• küf mantarları
• polenler

Sigara, özellikle çocukluk çağında temas ile astıma yatkınlık oluşturan bir etkendir. Aktif ve pasif içiciliği kesinlikle önlenmelidir.

• Sigara, özellikle çocukluk çağında temas ile astıma yatkınlık oluşturan bir etkendir. Aktif ve pasif içiciliği kesinlikle önlenmelidir.

• Soba, fırın yakıtları, kızarmış yağlar, oda spreyleri, boya ve ciladan kaynaklanan gazlar,

• İç ortamda irritan maddelerle (çamaşır suyu, tuz ruhu) temizlik yapılması.

Fizik Muayene

• Fizik Muayene

• Solunum Fonksiyon Testleri

• Diğer testler

Astım Semptomları

• Astım Semptomları

• Nefes darlığı
• Öksürük
• Hışıltılı / hırıltılı solunum
• Göğüste sıkışma, baskı hissi

Semptomların Özellikleri

• Semptomların Özellikleri

• Tekrarlayıcı karakterde; nöbetler halinde
• Daha çok gece ve/veya sabaha karşı
• Kendiliğinden veya ilaçlarla hafifler veya kaybolur
• Yakınmaların olmadığı dönemler vardır, mevsimsel değişkenlik gösterebilir
• Bazı faktörlerle (allerjen, irritan, egzersiz, virüs inf., stres vs.) uyarılır

Hastalığın ve atağın ağırlık derecesine göre değişir.

• Hastalığın ve atağın ağırlık derecesine göre değişir.

• Oskültasyonda solunum sesleri normal olabileceği gibi, ekspiryum ve/veya inspiryumda ronküs duyulabilir.

• Ağır atak sırasında sessiz akciğer, hiperinflasyon, siyanoz, taşikardi ve yardımcı solunum kasları kullanımı gözlenebilir.

Erken Reverzibilite

• Erken Reverzibilite

• Orta derecede hava yolu obstrüksiyonu olan hastalarda tanıya yardımcıdır.
• FEV1 ve/veya PEF ölçümlerinden sonra hastaya kısa etkili beta-2 agonist (200g: 2puf salbutamol veya 500g: 2 puf terbutalin) inhale ettirilir.
• 15-20 dk sonra ölçümde FEV1başlangıca göre %12 veya 200ml, beklenen değere göre %15 artmışsa test pozitif kabul edilir.

Geç Reverzibilite

• Geç Reverzibilite

• İki haftalık oral prednizolon (30-40 mg/gün dozunda başlayıp azaltılarak) tedavisi sonrası ölçülen FEV1’de tedavi öncesine göre %15 düzelme saptanması ile test pozitif kabul edilir.

• PEF değişkenliği: Aşağıdaki sabah akşam değişkenliği %20 üzerindeyse astım lehine kabul edilir.

P.A. Akciğer Grafisi

• P.A. Akciğer Grafisi

• Kontrollerde çekilmesi gerekli değildir
• Ayırıcı tanı veya komplikasyonları değerlendirmek amacıyla çekilir.
• Genellikle normal olup, ataklarda hiperinflasyon bulguları vardır.

Hava yolu obstrüksiyonu ve reverzibilitesi (FEV1 ,PEF)

• Hava yolu obstrüksiyonu ve reverzibilitesi (FEV1 ,PEF)

Yaygın hava yolu obstrüksiyonu yapan diğer nedenler

• Yaygın hava yolu obstrüksiyonu yapan diğer nedenler

• KOAH, bronşektazi, bronşiolit, kistik fibrozis, reaktif hava yolu disfonksiyonu sendromu (RADS), vb.

• Kronik rinosinüzit, GÖR, ACE inhibitörleri ile oluşan öksürük, sol kalp yetersizliği, vb

• Lokal hava yolu obstrüksiyonu yapan nedenler (ör: yabancı cisim aspirasyonu)

Semptomların önlenmesi

• Semptomların önlenmesi

• Normal akciğer fonksiyonları sağlanması

• Normal günlük yaşantıyı sürdürülmesi

• Astım ataklarının önlenmesi

• İlaç yan etkilerinden kaçınmak

Hasta eğitimi

• Hasta eğitimi

• Tetikleyici etkenlerin uzaklaştırılması

• Hastalığın ağırlığının belirlenmesi

• Uzun süreli tedavi planı yapılması

• Atak için ayrı tedavi planı yapılması

• Hastanın düzenli takibi

Astım hastalığı hakkında açıklama

• Astım hastalığı hakkında açıklama

• İlaçların türleri ve etkileri

• İnhalasyon tekniği

• Çevrede alınacak önlemler

• Semptomlar arttığında tedavinin ayarlanması

Sigara

• Sigara

• Allerjenler

• Egzersiz, hiperventilasyon

• Ev içi ve dışı hava kirliliği, irritanlar

• İnfeksiyonlar

• Emosyonel faktörler

• Kronik üst solunum yolu hastalıkları

• İlaçlar

• Gastroözefageal reflü (GÖR)

• Gıda katkı maddeleri

Genellikle viraldir. Nadir görülen bakteriyel etkenler ise pnömokok, mikoplazma ve klamidya’dır.

• Genellikle viraldir. Nadir görülen bakteriyel etkenler ise pnömokok, mikoplazma ve klamidya’dır.

• Bakteriyel etken düşünüldüğünde tedavide antibakteriyel etkisine ek olarak antiinflamatuar etkisi nedeniyle makrolid grubu tercih edilmelidir.

• İnfeksiyon sırasında inhale steroid dozunun arttırılabilir.

• Sonbaharda tek doz grip aşısı önerilebilir

• Rinosinüzit ve nazal polip

• Tedavi: nazal steroid ve polipte gerekirse oral steroid (medikal polipektomi)

Aspirin ve diğer nonsteroid antiinflamatuvarlar

• Aspirin ve diğer nonsteroid antiinflamatuvarlar

• Betablokerler

• Glokom’da kullanılan kolinerjik göz damlaları ve ilaçlar

• ACE inhibitörleri

Anamnez yeterlidir.

• Anamnez yeterlidir.

• Önlemler ve Tedavi;

• Öğün sayısı arttırılıp miktarı azaltılmalı; yemekler arasında ve yatmadan önce gıda alınmamalıdır.
• Yağlı gıda, alkol ve kafein reflüyü tetikleyebilir.
• Teofilin ve -mimetiklerin de reflü nedeni olabileceği unutulmamalıdır.
• Baş yüksekte yatılmalıdır.
• Mide asitini azaltıcı medikal tedavinin astım üzerine etkisi tartışmalıdır.

Kontrol Edici İlaçlar

• Kontrol Edici İlaçlar

• İnhale ve sistemik steroidler

• Lökotrien reseptör antagonistleri

• Uzun etkili teofilin

• Uzun etkili beta-2 agonistler

• Kromonlar

İstenen yerde etki oluşur.

• İstenen yerde etki oluşur.

• Daha az dozda ilaç yeterli olur.

• Yan etkiler azdır.

İnflamatuvar hücrelerin bronş mukozasında birikimi, bu hücrelerin aktivasyonu ve mediatör salınımını önler.

• İnflamatuvar hücrelerin bronş mukozasında birikimi, bu hücrelerin aktivasyonu ve mediatör salınımını önler.

• Mikrovasküler sızıntı ve ödemi azaltır.

• Bronş düz kasında beta 2 reseptör sayısını arttırır.

• Sistemik steroid tedavisi atağın ağırlaşmasını ve erken rölapsları önler, morbiditeyi ve acil servise başvuru sayısını azaltır.

• Steroidlerin nebül formu sadece kooperasyon güçlüğü çekilen çok küçük ve çok yaşlı populasyonda alternatif olarak kullanılabilir.

Orofaringeal kandidiazis

• Orofaringeal kandidiazis

• Ses kısıklığı

• İrritasyona bağlı öksürük

• Eozinofilik inflamasyonu önlerken, vasküler permeabilite, mukus sekresyonu ve bronkospazmda düzelme sağlarlar. Dokudaki yeniden yapılanma üzerine olumlu etkileri olduğu düşünülmektedir.

• Aspirinle indüklenen astımda ve hafif persistan astımda tek başına ve inhaler steroid dozunun yükseltilmek istenmediği durumlarda düşük-orta doz inhaler steroidle birlikte kullanılabilir.

Mast hücre duvarını stabilize eder, eozinofil ve epitel hücrelerinin aktivasyonunu engeller.

• Mast hücre duvarını stabilize eder, eozinofil ve epitel hücrelerinin aktivasyonunu engeller.

• Egzersizden veya bilinen allerjenden önce kullanılırsa reaksiyon gelişimini bloke eder.

• Bu etkiler hafif düzeyde olup, astımda klinik yanıt genellikle çok belirgin değildir.

Adenil siklazı aktive ederek siklik AMP’yi arttırırlar ve bronkodilatasyon yaparlar.

• Adenil siklazı aktive ederek siklik AMP’yi arttırırlar ve bronkodilatasyon yaparlar.

• Mast hücresinden mediatör salınımını inhibe ederler.

• Mukosilier klirensi arttırırlar.

Hipotansiyon

• Hipotansiyon

• Taşikardi ve aritmi

• İskelet kaslarında; tremor, kramp

• Baş ağrısı

• Hipokalemi

Fosfodiesteraz inhibisyonu ve adenozin antagonizması ile bronş dilatasyonu yapar.

• Fosfodiesteraz inhibisyonu ve adenozin antagonizması ile bronş dilatasyonu yapar.

• Diafragma kontraktilitesini ve mukosilier klirensi artırır.

• Solunum merkezini uyarır.

• Antiinflamatuvar ve immünomodülatör etki yapar.

• Bu gruptan antiinflamatuvar etkisi daha belirgin yeni ilaçlar üzerinde çalışılmaktadır.

Taşikardi ve aritmi

• Taşikardi ve aritmi

• Bulantı, kusma

• Santral sinir sistemi uyarılması ile uykusuzluk, baş ağrısı, nöbetler

• Ülser ve reflünün alevlenmesi

• Diet ve çeşitli ilaçlarla etkileşim (makrolidler, kinolonlar, antikoagülanlar, digitaller , vb.)

Muskarinik reseptörleri bloke edip, bronş düz kasının vagal tonusunu azaltarak bronkodilatasyon yapar.

• Muskarinik reseptörleri bloke edip, bronş düz kasının vagal tonusunu azaltarak bronkodilatasyon yapar.

• Mukus sekresyonunu azaltır.

• Beta-2 agonistlere göre etkileri daha zayıftır, daha geç ortaya çıkar.

• Bu grup ilaçların kullanımı KOAH’da ön plandadır.

Steroid+uzun etkili beta 2 agonist

• Steroid+uzun etkili beta 2 agonist

• İki ilacın beraber kullanılma zorunluluğu varsa hasta uyumu açısından sadece düzenli tedavide kombine preparatlar kullanılabilir.

Basamak tedavisinin temelini hastalığın ağırlığına göre artıp azalan steroidler oluşturur.

• Basamak tedavisinin temelini hastalığın ağırlığına göre artıp azalan steroidler oluşturur.

• Hastanın semptomlarına göre uygun basamaktan başlanır. Tam kontrol sağlandıktan 1-3 ay sonra basamak inilir.

• Tüm basamaklarda ihtiyaç halinde kısa etkili beta 2 agonist verilir.

• Tüm basamaklarda hastalık kontrolden çıktığında kısa süreli (5-10 gün) steroid kürü (30-40mg/gün prednizolon eşdeğeri) verilir.

Haftada bir ve daha fazla gündüz semptomu

• Haftada bir ve daha fazla gündüz semptomu

• Ayda iki ve daha fazla gece semptomu

• PEF, FEV1 > %80, PEF%20-30

Hergün gündüz semptomu

• Hergün gündüz semptomu

• Haftada birden fazla gece semptomu

• PEF, FEV1:%60-80, PEF>%30

Sürekli ciddi semptom, gündüz ve gece

• Sürekli ciddi semptom, gündüz ve gece

• PEF, FEV1 < %60, D PEF>%30

Hasta semptomsuz olmalıdır.

• Hasta semptomsuz olmalıdır.
• Doz azaltma: 1-3 ay süreyle kontrol sağlanırsa

Hastalarda nefes darlığı, öksürük, hırıltılı/hışıltılı solunum, solunum güçlüğü ya da göğüste tıkanıklık gibi yakınmaların ortaya çıkması veya bu yakınmaların birkaçının giderek artması ile, solunum fonksiyonlarının ani ve ilerleyici bozulmasıdır.

• Hastalarda nefes darlığı, öksürük, hırıltılı/hışıltılı solunum, solunum güçlüğü ya da göğüste tıkanıklık gibi yakınmaların ortaya çıkması veya bu yakınmaların birkaçının giderek artması ile, solunum fonksiyonlarının ani ve ilerleyici bozulmasıdır.

Hekim veya hastadan kaynaklanan tedavi yetersizliği

• Hekim veya hastadan kaynaklanan tedavi yetersizliği

• Tetiği çeken etkene maruziyet

• Atakta riskli hasta grubu:

• Daha önce hayatı tehdit edici atak geçirme
• Son bir yıl içinde ikiden fazla hastaneye yatış veya acilen başvuru
• Ayda bir kutudan fazla kısa etkili beta 2 agonist tüketme
• Oral steroidi kullanıyor veya yeni kesmiş olma
• Ek kardiovasküler veya akciğer hastalığı
• Psikiyatrik problem veya hastalık
• Çeşitli nedenler ile tanı ve tedavi hizmetlerine ulaşamama

Kimler Sevk Edilir:

• Kimler Sevk Edilir:

• 1) Tanı güçlüğü çekilen

• 2) Önerilen tedavi ile yanıt alınamayan

• 3) Ağır-orta persistan olgular

• 4) Hayatı tehdit edici ataklar geçiren hastalar