Küresel Tehdit, Zoonozlar



Yüklə 447,54 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/18
tarix26.03.2018
ölçüsü447,54 Kb.
#34650
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   18

“Küresel Tehdit, Zoonozlar”

29

KUş GRiBi: TüRKiYE DEnEYiMi   

Prof. Dr. Mehmet AKAN

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Kuş Gribi (Avian Influenza, Tavuk Vebası,), genellikle evcil kanatlıları etkileyen asemp-

tomatikten akut ve yüksek ölüme kadar farklı klinik bulgulara neden viral bir hastalıktır. 

Virusun doğal konakçısı su kuşlarıdır. Hastalık ülkemizde bildirimi zorunlu (H5 ve H7) ve 

tazminatlı hastalıklar arasında yer almaktadır. Hastalık oldukça bulaşıcıdır ve tavuk ve 

hindiler başta olmak üzere birçok kanatlı türünde hastalığa neden olmaktadır. Hastalığa 

neden olan bazı serotiplerin (H5N1) insanlarda da infeksiyona neden olması, halk sağ-

lığı açısından hastalığın önemini arttırmaktadır.

Kuş gribi virusları, Orthomyxoviridae familyasında Influenzavirus A cinsinde sınıflandırıl-

mıştır. Influenza virusları nükleokapsid ve matriks antijenlerine göre A, B, C olmak üzere 

üç gruba ayrılmıştır. Bunlardan sadece A grubu, kanatlılarda hastalıktan sorumlu etken-

leri içerir. AI virusları, kanatlılarda hafif solunum sistemi belirtileri ve verimde düşmelere 

neden olan “düşük patojeniteli viruslar (low pathogenic AI virusları; LPAI)” ve kanatlılar-

da yüksek ölümlerle karakterize ciddi tablolara neden olan “yüksek patojeniteli viruslar 

(highly pathogenic AI virusları; HPAI)” olarak iki grupta incelenirler. Yüksek patojeniteli 

viruslarda H antijen yapısı oldukça önemlidir ve tüm HPAI viruslar H5 ve H7 özelliğindedir. 

Türkiye’de  hastalık  ilk  kez  2005  yılında  görülürken  en  son  2015  yılında  bildirilmiştir. 

2005-2015 (2005, 2006, 2007, 2008 ve 2015 yıllarında dönemsel) yılları arasında bil-

dirimlerin çoğunluğu serbest yaşayan evcil kanatlılarda görülmüştür. Hastalığın ticari 

kanatlı sürülerinde görülmesi, ciddi ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Hem hay-

vanların itlafı hem de beklenen üretimin gerçekleşmemesi nedeniyle kayıplar oldukça 

yüksektir. Hastalığın koruma ve kontrolüne yönelik çalışmaların zorluğu ayrıca ciddi bir 

problem oluşturmaktadır. Ekonomik kayıplarına ilave olarak ve daha da önemli etkisi, 

insan vakalarının görülmesidir. Zoonoz bir hastalık olan AI, insanlarda, 1997 yılına kadar 

H1, H2, H3’nin alt tipleri tarafından oluşturulurken bu yıldan sonra (Hong Kong; 1997 

ve Asya ülkelerinde; 2001-2007, Asya ülkeleri, Ortadoğu ve Afrika 206-2007) H5N1 ön 

plana çıkmıştır. Ülkemizde ise insan vakaları dikkate alındığında 2005 yılının son günleri 

ile 2006 yılının ilk aylarında çıkan vakalarda toplam 21 insan etkilenmiş ve bunlardan 

4’ü hayatını kaybetmiştir. Ülkemizdeki vaka sayısı, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 

12 olarak belirlenmiştir. Son yıllarda insan vakalarında tüm dünyada belirgin bir azalma 

kaydedilmiştir. Avian Influenza’nın hem doğal yaşamda hem de evcil kanatlılarda izlen-

mesi, hastalığa bağlı kayıpların ve insan sağlığı için potansiyel problemelerin çözümünü 

sağlayacaktır. 



VI. ZOONOTİK HASTALIKLAR SEMPOZYUMU

30

OTURUM-5: KıRıM-KOnGO KAnAMALı ATEşi

Oturum Başkanları: Prof. Dr. Zülal Özkurt, Prof. Dr. Zafer Karaer

KıRıM KOnGO KAnAMALı ATEşi EPiDEMiYOLOjiSi  

VE YüRüTüLEn çALışMALAR 

Uzm. Dr. Doğan Barış ÖZTÜRK

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), Bunyaviridae ailesinden Nairovirus soyundan virüs-

lerin meydana getirdiği kene kaynaklı enfeksiyondur. Hastalıkla ilgili ilk kayıtlar yüzyıllar 

öncesine dayanmaktadır. Onikinci yüzyılda bugün Tacikistan’ın bulunduğu bölgelerde 

KKKA ya benzeyen bir hastalığın görüldüğü belirtilmiştir. Hastalığın ilk ismi olan Kırım 

Kanamalı  Ateşi  ilk  kez  1944  yılında  Kırım›da  köylülere  yardım  eden  Sovyet  ordusu 

askerlerinde  görülmesinin  ardından  yapılan  inceleme  sonuçlarına  göre  verilmiştir. 

Daha sonra hastalık 1956’da Kongo’da görülmüş olup, 1969 yılında ikisinin aynı hastalık 

olduğu belirlenmiş ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi olarak adlandırılmıştır. 

Hastalığın vektör ekolojisiyle doğrudan ilişkili olduğu bilinmektedir. Mevsimsel özellik 

göstermekte olup Türkiye’de bahar ve yaz aylarında görülmektedir.

KKKA bulaşı başlıca olarak; kene tutunması veya keneyle temas (Hyalomma margina-

tum),  viremik  dönemdeki  hayvanların  kan,  idrar  gibi  vücut  çıkartıları  ve  dokularıyla 

korunmasız temas ve hasta kişiler kan ve vücut sıvılarıyla korunmasız temas ile olabilir.

Hastalık  için  tarım  çalışanları,  hayvancılıkla  uğraşanlar,  veteriner  hekimler,  veteriner 

sağlık teknikerleri, sağlık çalışanları, askerler, kamp ve piknik yapanlar ve orman işçileri 

risk altındadır. 

Dünyada Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi 56 ülkede (Kuzeybatı Çin, Orta Asya, Güney Avru-

pa, Afrika, Orta Doğu ve Hint yarımadası, özellikle eski Sovyetler Birliği ülkeleri ve Doğu 

Avrupa) görülmektedir. 1970’lerden önce olguların çoğunluğu Sovyetler Birliği (Kırım, 

Astrahan, Rostov, Özbekistan, Kazakistan, Tajikistan), Bulgaristan, ve çok daha fazla ol-

mak üzere Zaire (Kongo) ve Uganda’dan bildirilmiştir. 1970 ve 2000 yılları arasında Gü-

ney Afrika Cumhuriyeti, Kongo, Moritanya, Burkina Faso, Tanzanya, Senegal’den ayrın-

tılı çalışmalar sunulmuş, Orta Doğu ülkelerinden Irak, Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri, 

Suudi Arabistan, Umman Sultanlığı ve Çin’den önemli sayıda olgu bildirilmiştir. 2000 yılı 

itibariyle Pakistan, İran, Senegal, Arnavutluk, Yugoslavya, Bulgaristan, Türkiye, Yunanis-

tan, Kenya ve Moritanya’dan yeni salgınlar veya sporadik olgular bildirilmiştir. Hindis-




Yüklə 447,54 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   18




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə