Kursun qısa təsviri



Yüklə 229,88 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix14.03.2018
ölçüsü229,88 Kb.
#31364


 

 

Kursun  qısa  təsviri:  Azərbaycan  tarixinin  dövrləşdirilməsi,  əsas  problemləri  və  bölmələri.  Azərbaycan  tarixi  üzrə 

qaynaqların  və  tarixşünaslığın  ümumi  səciyyəsi.  Azərbaycan  ərazisində  ən  qədim  insan  yaşayışı  abidələri.  Qədim 

etnoslar . Manna,  Atropatena və Albaniya dövlətləri. Erkən orta  əsrlərdə Azərbaycan hökmdarlarının Sasani, Bizans 

imperatorluqları,  Xəzər  xaqanlığı  və  Xilafətlə  münasibətləri.  Xalqımızın  yadellilərə  qarşı    azadlıq  mübarizəsi. 

Şirvanşahlıq.  Azərbaycanda  Sacoğulları,  Salaroğulları,  Şəddadilər  və  Rəvvadilərin  hakimiyyəti.  Azərbaycan 

Eldənizlər  sülaləsinin  hakimiyyəti  dövründə.  Monqol  ağalığına  qarşı  mübarizə.  Azərbaycan  Baharlı,  Bayandurlu  və 




Səfəvi sülalələrinin hakimiyyəti dövründə. Nadir Şah Əfşar dövləti. Xanlıqlar dövrü. Rusiyanın  Şimali Azərbaycanı 

işğal etməsi və  Qacarlar səltənəti ilə  bölüşdürməsi.  Çarizmin  Azərbaycanda  müstəmləkəçilik  siyasəti və  xalqımızın 

azadlıq mübarizəsi. Rusiyanın ermənilərin əli ilə həyata keçirdiyi soyqırım. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti. Cənubi 

Azərbaycanda azadlıq hərəkatları. Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası. Qarabağ problemi, Ermənistan tərəfindən 

Azərbaycan  torpaqlarının  işğal  edilməsi,.  Müstəqil  Azərbaycan  Respublikası.  Heydər  Əliyevin  dövlətimizin 

inkişafına, beynəlxalq miqyasda Azərbaycan həqiqətlərinin tanınmasına yönəlik fəaliyyəti. Ilham Əliyevin ölkəmizin 

regionda  aparıcı  dövlətə  çevrilməsi,  iqtisadiyyatın  inkişaf  etdirilməsi  və  işğal  olunmuş  torpaqlarımızın  geri 

qaytarılması istiqamətində fəaliyyəti. 



 

              Kursun məqsədi: Dünyanın mədəni xalqları içərisində öz qədimliyi ilə seçilən Azərbaycan xalqı çox zəngin tarixə 

malikdir  və  hər  bir  Azərbaycan  gənci  bu  tarixi  öyrənməyə  borcludur.  Tarix  hər  bir  xalqın,  o  cümlədən  Azərbaycan 

türklərinin də milli özünüdərketməsinin əsas sütunlarından birini təşkil edir. Müdriklərdən birinin dediyinə görə, əgər biz 

öz  keçmişimizdə  olan  hadisələri  dərindən  öyrənməsək,  gələcək  bizi  topa  tutacaqdır.  Azərbaycan  tarixi  fənninin 

məqsəditariximizin  ən  qədim  çağlarından  XXI  əsrin  ilk  onilliklərinə  qədərki  dövrünün  ən  mühüm  problemləri  aydın, 

yığcam  və  anlaşılan  şəkildə  tələbələrə  çatdırılır.  Dövlətçiliyimizin  əbədiliyi  və  varisliyi,  xalqımızın  milli  dövlətçilik 

ənənələrinə  sadiqliyi  prinsiplərinə  uyğun  şəkildə    Azərbaycan  xalqının  müxtəlif  dövrlərdə  dövlətçiliyimizi  qoruyub 

saxlamaq  və    xarici  istilalara  qarşı  azadlıq  mübarizəsi  xüsusi  diqqət  mərkəzinə  çəkilir.  Bu  zaman  düzgün  elmi 

konsepsiyalar  əsas  götürülür,  son  dövrlərdə  aparılan  araşdırmalarda  əksini  tapan  elmi  yeniliklərdən  geniş  şəkildə  istifadə 

olunur.  Müstəqil  Azərbaycan  Respublikasının  tarixinə  xüsusi  yer  ayrılır  və  XX  əsrin  90-cı  illərində  zəbt  olunmuş 

Azərbaycan  torpaqlarını  erməni  işğalçılarından  azad  edəcək  indiki  gənc  nəslin  vətənpərvərlik  ruhunda  tərbiyə  olunması 

başlıca  məqsədlərdən  biri  kimi  qarşıya  qoyulur.  Qarabağla  bağlı  tarixi  gerçəkliklər  tələbələrə  anlaşılan  və  elmi  cəhətdən 

əsaslandırılmış şəkildə çatdırılır. 

 

I.

 

Fənnin təqvim planı: 

 

Həftələ



Mövzunun adı və qısa icmalı 

Mühazirə 

Məşğələ 


Saat 

Tarix 




 

Mövzu № 1. 

Azərbaycan ərazisində ibtidai icma cəmiyyəti. 

Qısa icmalı: 

Azərbaycan ərazisində ilk insan məskənləri. Ulu icma.Daş dövrü. İlkin 

daş alətlər. İstehlak təsərrüfatı. Azərbaycan ərazisində ən qədim insan 

izləri. Azıx adamı. Qəbilə icması. Orta daş dövrü .Ox və kamanın kəşfi. 

Qobustan qayaüstü rəsmləri. İbtidai əkinçilik və maldarlıq. «Neolit 

inqilabı». İstehsal təsərrüfatının yaranması: Əkinçilik, maldarlıq, 

dulusçuluq və toxuculuq və s. Azərbaycanda metal alətlərdən istifadə. 

Erkən Tunc dövrü. Təsərrüfatın yeni sahələri. Orta tunc dövrü. 

Sənətkarlığın inkişafı. Son Tunc – Erkən Dəmir dövrü. İbtidai icma 

quruluşunun dağılması. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə): 



1.Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 

onilliklərinədək).  Ali məktəblər üçün dərslik, Bakı, 2015,2016, s.5-11. 

2.Hüseynov.  M.M,  İsmayılov,Q.S.Azərbaycanın  arxeoloji  abidələri 

(qədim  daş  dövrü-orta  əsrlər).  Dərs  vəsaiti,  Bakı.1981,ADU  nəşri,s.5-

9;19-22 

3.Cəfərov Ə. Quruçay dərəsində. AD nəşriyyatı, Bakı,1990,27-40 s. 

4.İsmayılov Q.Quruçay və Köndələnçay vadisində qədim mədəniyyət 

izləri.Elm nəşriyyatı,Bakı,1981.8-15;17-46 

 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



19.09 

 

18.09 



 

 

 



 

II 


 

Mövzu № 2. 

Azərbaycanın qədim dövlətləri. Manna, Atropatena və Albaniya. 

Qısa icmalı: 

Lullubi, kuti, su və turukkilər. Lullubi və kuti dövlət qurumları. 

Manna dövlətinin yaranması və güclənməsi. İranzu. Xarici siyasətin əsas 

istiqamətləri. Assuriya ilə ittifaq və onun əhəmiyyəti. Assuriya çarı II 

Sarqonun Mannaya yürüşləri. Urartu ilə münasibətlər. Ahşerinin siyasəti. 

Əhalisi. Təsərrüfatı. Dövlət quruluşu və mədəniyyəti. Dini inanclar. 

Həsənli və Ziviyə tapıntıları. Mannanın süqutu. 

Azərbaycan Makedoniyalı İsgəndər-Atropat münasibətləri Atropaten 

dövlətinin yaranması. Atropatenanın ərazisi, əhalisi və 

təsərrüfatı.Əkinçilik, maldarlıq, sənətkarlıq. Şəhərlər. Ticarət.  

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

26.09 


 

 

 



 

 

25.09 



 


 Atropatenanın Selevkilər, Parfiya və Roma ilə qarşılıqlı münasibətlərи. 

Mədəniyyət.  

Antik Alban dövlətinin yaranması. Antik müəlliflər (Strabon, Plini, 

Ptolomey) Albaniyanın əhalisi, ərazisi və siyasi sərhədləri haqqında. 

Albaniya əhalisinin etnik tərkibi. Təsərrüfat həyatı.. Şəhərlər. Ticarət. 

Albaniyanın siyasi tarixinin əsas məsələləri: Roma işğalçılarına qarşı 

mübarizə. Mədəniyyət. 

 

Oxu materialları(kitabın adı, müəliflər və səhifələr göstərilməklə) 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 

onilliklərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik, Bakı, 2015,2016, s.11-30. 

2



Azərbaycan tarixi. Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Bakı, 1996, 



2009.s.14-17

 

3. Qaşqay S.M. Manna hökmdarlığının tarixindən. Bakı, 1980.s.48-



53;58-64 

4. FaziliA.  Atropatena (e.ə. IV-VII əsrlər). Bakı,1992.s.69-87;93-98 

 

 

 



III 

 

Mövzu № 3. 

Azərbaycan III-VIII əsrin əvvəllərində. 

Qısa icmalı: 

Azərbaycan III-VII əsrlərdə. Albaniyanın təsərrüfat həyatı. Yeni – feodal 

münasibətlərinin təşəkkülü. Feodal və kəndli zümrələrinin tərkibi. 

Torpaq mülkiyyəti formaları: dastakert və xostak. Albaniyanın inzibati   

ərazi bölgüsü. Xristianlığın yayılması. Aquen kilsə məclisi. 

 Atropaten ərazisi Sasani imperiyasının tərkibində. Atropatenada ictimai 

münasibətlər.  

Azərbaycanda Sasanilərə qarşı üsyanlar. Albaniyanın siyasi tarixinin 

əsas məsələləri. Arşakilər sülaləsi.Böyük mərzbanlıq dövrü. Mehranilər 

sülaləsi. Girdıman dövləti. Aqvan hökmdarı Cavanşirin daxili və xarici 

siyasəti.  III-VII əsrlərdə Azərbaycan mədəniyyəti. 



 

Oxu materialları: (kitabın adı, müəliflər və səhifələr göstərilməklə) 

1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 

onilliklərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik

Bakı, 2015,2016 s.31-40. 



2.Məmmədova F. M. Qafqaz Albaniyasının siyasi tarixi və tarixi 

coğrafiyası. Bakı, 1993.s.38-43

 

3.Cəbiyev.Q.Girdiman tarixi (IV-IX əsrlər) Bakı,Şərq-Qərb,2010s.55-61 



4. Moisey Kalankatuklu. Albaniya tarixi. Mxitar Qoş. Albaniya 

salnaməsi. Tərtib etdi: akad. Z.Bünyadov və F.Məmmədova. Bakı, 

1993.s.129-137. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



28.09 

 

 



 

 

 



 

IV 


 

Mövzu № 4. 

Xilafət çağı  Azərbaycan tarixinin problemləri. Ərəb ağalığına qarşı 

azadlıq mübarizəsi. Babək. 

Qısa icmalı: 

Azərbaycanın ərəblər tərəfindən işğal edilməsi. Azərbaycan xilafətin 

tərkibində. Alban knyazlığının ləğvi.Ərəblərin inzibati-idarə sistemi. 

Əmirliklər. Köçürmə siyasəti. İslam dininin yayılması. Torpaq 

sahibliyinin formaları: divan, mülk, vəqf, icma, iqta və onun növləri. 

Vergi sistemi. Xərac, cizyə, xüms və zəkat. Xilafətə qarşı xalq azadlıq 

hərəkatı. Beyləqan üsyanı. “Xürrəmi” istilahı.Xürrəmilik təlinin 

mahiyyəti. Xürrəmilər. Babəkin başçılığı altında azadlıq müharibəsi.  

 

Oxu materialları:(kitabın adı, müəliflər və səhifələr göstərilməklə) 

 

1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 



onilliklərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016,s.41-51. 

2. Azərbaycan tarixi. Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Bakı, 

2009.130-138 

3. Bünyadov Z. M. Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. Bakı,2007. s.177-185  

4.Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar. S.S.Əliyarov və Y.M.Mahmudovun 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

03.10 



 

02.10 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



redaktəsi ilə. Bakı,Çıraq, 2007. s.90-94;118-121  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 



 

 

 



 

 

 



 

 

10.10 



 

09.10 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Mövzu № 5. 



Azərbaycan xalqının yaranması. 

Qısa icmalı: 

Azərbaycan xalqın yaranışı prosesinin başlıca mərhələləri. Uzaq 

keçmişdə Azərbaycanda yaşayan türk toplumları. İlkin orta əsrlərdə 

Azərbaycan türk etnosunun yayılıb güclənməsi. Azərbaycan xalqının 

təşəkkülü prosesində islam dininin rolu. Yaranışda Azərbaycan türk 

dilinin yeri və rolu. Azərbaycan xalqının yaranması. 

 

Oxu materialları:(kitabın adı, müəliflər və səhifələr göstərilməklə) 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 

onilliklərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.52-62. 

2. Azərbaycan tarixi. Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Bakı,, 

2009.s.177-191 

3.Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar. S.S.Əliyarov və Y.M.Mahmudovun 

redaktəsi ilə. Bakı,Çıraq, 2007.s.37-40 

4.Əliyarlı S.Tariximiz açıqlanmamış mövzuları 

ilə.Bakı,Mürtəcim,2012.s.144-151 



Mövzu № 6. 

Azərbaycan IX əsrin II yarısı – XIII əsrin əvvəllərində. 

Qısa icmalı: 

 Azərbaycanda müstəqil dövlətlərin yaranması. Şirvanşahlıq. Azərbaycan 

Saci,Salari,Rəvvadi və Şəddadi sülalələrinin hakimiyyəti dövründə. 

Rusların Azərbaycana  işğalçı yürüşləri. Bərdə faciəsi.Azərbaycanın 

iqtisadi həyatı.. Səlcuqlar və Azərbaycan. Azərbaycan xalqının Cənubi 

Qafqazda əsas etnosa  çevrilməsi. Azərbaycan Eldənizlər (Atabəylər) 

dövləti. Şəmsəddin Eldəniz. Məhəmməd cahan Pəhləvan və Qızıl 

Arsalnın hakimiyyəti dövrü. Qonşu dövlətlərlə (Gürcüstan və başqaları) 

münasibətlər. Ölkənin iqtisadi yüksəlişi. Şirvanşahlar dövləti XI-XIII 

əsrin əvvəllərində.Azərbaycan intibah mədəniyyəti: Məktəb və 

mədrəsələr. Elmin inkişafı: Fəridəddin Şirvani, Xətib Təbrizi və b. 

Ədəbiyyat: N.Gəncəvi, X.Şirvani və b. Memarlıq: Əcəmi Əbubəkr oğlu, 

Məsud Davudoğlu. İncəsənət. İntibah mədəniyyətinin əhəmiyyəti. 

 

Oxu materialları:(kitabın adı, müəliflər və səhifələr göstərilməklə) 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 

onilliklərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik.  Bakı, 2015,2016, s.62-95. 

2. Azərbaycan tarixi. Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Bakı, , 

2009.s.208-212 

3. Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar. S.S.Əliyarov və Y.M.Mahmudovun 

redaktəsi ilə. Bakı,Çıraq, 2007.s.142-144 

3. Aşurbəyli S. Şirvanşahlar dövləti  (VI-XVI əsrlər) Bakı,  1997.90-98

 

4. Bünyadov Z.M. Azərbaycan Atabəyləri dövləti. (1136-1225-ci illər) 



Bakı,”Şərq-Qərb,2007,48-56 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

12.10 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Mövzu № 7. 

Azərbaycan XIII əsrin əvvəlləri – XIV əsrdə. 

Qısa icmalı: 

Monqolların Azərbaycana yürüşləri. Təbriz, Gəncə və Dərbəndin 



qəhrəmancasına müdafiəsi. Dinc əhalinin qırılması. Monqolların 

Azərbaycanda torpaq, vergi və örüş siyasəti. Hülakü dövlətinin 

yaranması və Azərbaycanın bu dövlətin mərkəzinə çevrilməsi.Qazan 

xanın hərbi (əsgəri) iqta haqqında fərmanı. Vergi, məhkəmə, rabitə və s. 

islahatları və onların nəticələri. Elxani hökmranlığının sonu. Toxtamış və 

Teymurun Azərbaycana yürüşləri. Şirvanda Dərbəndilər sülaləsinin 

hakimiyyətə gəlməsi. I İbrahimin daxili və xarici siyasəti. Teymuri-

Şirvanşah münasibətləri. XIII - XIV əsrlərdə Azərbaycan mədəniyyəti. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 

onilliklərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.95-111. 

2. Azərbaycan tarixi. Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Bakı, 

2009.s.279-282 

3.  Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar. S.S.Əliyarov və Y.M.Mahmudovun 

redaktəsi ilə. Bakı,Çıraq, 2007.s.154-157 

3. Onullahi S.M. XIII-XVII əsrlərdə Təbriz şəhərinin tarixi. Bakı, 

1983.s.33-40 

4.Piriyev V.Azərbaycan Hülakülər dövlətinin tənəzzülü 

dövründə.1978,s.17-28 

 

 

 



 

 



 

 



 

   2 


 

            



17.10 

16.10 


VI 

 

 



 

 

Mövzu № 8. 

Azərbaycan Baharlı və Bayandurlu sülalələrinin hakimiyyəti 

dövründə. 

Qısa icmalı: 

Baharlı (Qaraqoyunlu) hakimliyi. Qara Yusif. Baharlı (Qaraqoyunlu) 

sülaləsinin hakimiyyətə gəlməsi. Daxili və xarici siyasəti. Cahanşah. 

Dövlətin genişlənərək imperiyaya çevrilməsi. Şirvanşahlıq və 

Teymurilərlə münasibətləri. Muş döyüşü. Azərbaycanda Baharlı 

sülaləsinin hakimiyyətinə son qoyulması. Azərbaycanda Bayandurlu 

sülaləsinin hakimiyyətə gəlməsi. Daxili siyasəti. Uzun Həsən 

«Qanunnamə»si. Xarici siyasətin başlıca istiqamətləri. Uzun Həsənin 

Avropa siyasəti. Venetsiya ilə əlaqələr. Osmanlı dövləti ilə müharibələr . 

Malatya və Otluqbeli döyüşləri. Azərbaycan Sultan Yaqubun dövründə. 

Əbhər sazişi ilə Bayandurlu səltənətinin iki yerə parçalanması.  

XV əsrdə Azərbaycanda inzibati-idarə sistemi, sosial-iqtisadi həyat və 

mədəniyyət. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə): 



1.Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk onillik-

lərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.112-122. 

2. Mahmudov Y.M. Azərbaycan diplomatiyası. Ağqoyunlu və Səfəvi 

dövlətlərinin Avropa ölkələri ilə əlaqələri (XV-XVII yüzilliklər). Bakı, 

2006.s.86-97;110-114 

3. Nəcəfli T. Azərbaycan Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətləri. Bakı, 

2012.s.57-62;185-191 

4.  Шабиев Б.Внешняя политика Узун Хасана (Взаимоотношения с 

Османской империей).Баку,2012,c.85-91 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



24.10 

 

23.10 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

26.10 


Mövzu № 9. 

Azərbaycanda Səfəvilər sülaləsinin hakimiyyətə gəlməsi.I Şah 

İsmayılın və I Şah Təhmasibin daxili və xarici siyasəti. 

Qısa icmalı: 

Ərdəbil hakimliyi. Qızılbaşlıq ideologiyası. Mərkəzləşmiş Azərbaycan 

dövlətinin yaranmasının zəruriliyi. Ərzincan müşavirəsi. Qızılbaşların 

Şirvana yürüşü. Cabanı döyüşü. Bakının alınması. Bayandurlularla Şərur 

döyüşü. Qızılbaşların  Təbrizə daxil olması. İsmayılın şah elan edilməsi.. 

Şah I İsmayılın daxili və xarici siyasəti. Azərbaycan Səfəvi dövlətinin 

imperiyaya çevrilməsi. Səfəvi-Osmanlı müharibələrinin başlanması. 

Çaldıran döyüşü .Şah I Təhmasibin daxili və xarici siyasəti. 1538-ci 

ildəŞirvanın tam tabe edilməsi, Şirvanşahların hakimiyyətinə son 

qoyulması. 1551-ci ildə Şəki hakimliyinin ləğv edilməsi ilə Azərbaycan 

torpaqlarının vahid dövlətdə birləşdirilməsinin başa çatması. Səfəvi-




Osmanlı müharibəsi (1534-1555). Amasya sülhü. 

Səfəvilər dövləti I Şah Təhmasibin varislərinin dövründə (II İsmayıl, 

Məhəmməd Xudabəndə). Səfəvi-Osmanlı müharibələrinin ikinci 

mərhələsi. 1590-cı il  İstanbul sülhü. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə):  



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk onillik-

lərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.123-129. 

2. Əfəndiyev O. Azərbaycan Səfəvi dövləti. Bakı,1993.s.9-16; 

3. Fərzəlibəyli Ş.F. Azərbaycan və Osmanlı imperiyası (XV-XVI 

əsrlərdə). Bakı, 1995.s.6-10;24-27

 

4. Bayramlı Z.H.Azərbaycan Səfəvi dövlətinin quruluşu və idarə sistemi. 



Bakı, 2006.s.73-81; 

VII 


Mövzu № 10. 

Azərbaycan Səfəvi dövlətinin yenidən güclənməsi.     IŞah Abbas və 

onun sələflərinin daxili və xarici siyasəti. 

Qısa icmalı: 

I Şah Abbas tərəfindən mərkəzi dövlət hakimiyyətinin gücləndirilməsi 

tədbirləri. Şah Abbasın islahatları. Səfəvi ordusunun formalaşdırılması. 

Yeni Səfəvi-Osmanlı müharbəsi (1603-1639). Azərbaycan torpaqlarının 

Osmanlıdan geri alınması. 1639-cu il Qəsri-Şirin sülhü.  

Azərbaycan XVII əsrin II yarısında. Səfəvilərin dövlət quruluşu: 

Qızılbaş türk soylarının və Azərbaycan türk dilinin dövlət idarəetmə 

sistemində  yeri. Səfəvi ordusu: Qızılbaş qoşunu, qulamlar, tüfəngçilər 

və topçular.Kənd təsərrüfatı. Torpaq sahibliyi formaları. Sənətkarlıq. 

Şəhərlər, daxili və xarici ticarət. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk onillik-

lərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.129-146. 

2. Azərbaycan tarixi. Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Bakı, 

2009.s.400-402 

3. Рахмани А.А. Азербайджан в конце XVI и в XVII вв. Баку, 

1981.s.26-32 

4.Bayramlı Z.,Şabiyev B. Azərbaycan Səfəvi Dövləti (XVI-XVII əsrlər) 

Bakı, Avropa nəşriyyatı,2016.s.98-106 

5.   Fərzəlibəyli Ş. Azərbaycan və Osmanlı imperiyası.(XV-XVI 

əsrlər).Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı. Bakı.1995.s. 6-10;24-27 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

31.10


30.10 

 

 



 

 

VIII 



Mövzu № 11. 

Azərbaycanın beynəlxalq çəkişmə meydanına çevrilməsi. Nadir Şah. 

Qısa icmalı: 

Səfəvi dövlətinin zəifləməsinin əsas səbəbləri. I Pyotrun Azərbaycana 

işğalçılıq yürüşləri. «Peterburq müqaviləsi». Rusiya-Osmanlı 

qarşıdurması. 1724-cü il İstanbul müqaviləsi. Azərbaycanda rus və 

Osmanlı idarəçiliyi. Hacı Davudun başçılığı ilə Şirvanın yarımmüstəqil 

xanlığa çevrilməsi. Nadir xanın Azərbaycan torpaqlarını geri almaq 

uğrunda mübarizəsi. Kirmanşah, Rəşt, Bağdad və Gəncə müqavilələri.. 

Azərbaycan  Nadir şahın hakimiyyət dövründə. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk onillik-

lərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.146-157. 

2. Azərbaycan tarixi. Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Bakı, 

2009.s.489-490;493-494;498-499;504-507 

3.Mustafazadə.T.XVIII yüzillik-XIX yüzilliyin əvvəllərində Osmanlı-

Azərbaycan münasibətləri.Bakı,Elm,2002,s.14-18;23-30; 

4.Hüseyn Əfşar C.Azərbaycan Nadir Əfşar dövləti.Bakı, 2014,s.69-73 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

07.11 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Mövzu № 12. 



Azərbaycan xanlıqları. 

Qısa icmalı: 

Xanlıqların yaranması. Xanlıqların daxili siyasəti, sosial-iqtisadi həyatı. 

İnzibati idarəetmə sistemi. Azərbaycan torpaqlarını vahid dövlətdə 

birləşdirmək cəhdləri: Urmiyalı Fətəli xan və . Qubalı Fətəli xan. 



Xanlıqların xarici siyasəti. Xanlıqlararası münasibətlər. Xanlıqların İran, 

Osmanlı imperiyası, Rusiya və Gürcüstanla münasibətləri. XVIII əsrin 

sonlarında Azərbaycanın  şimal torpaqlarına Ağa Məhəmməd Qacarın və 

Zubovun yürüşləri. XVIII əsr Azərbaycan mədəniyyəti. Maarif. Elm. 

Ədəbiyyat. İncəsənət. 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə): 

1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk onillik-

lərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.158-177. 

2. Azərbaycan tarixi. Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Bakı, 

2009.s.513-515;524-526;528-531 

3.Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar. S.S.Əliyarov və Y.M.Mahmudovun 

redaktəsi ilə. Bakı,Çıraq, 2007.s.283-284;297-299; 

4..Nəcəfli G.C. Azərbaycan xanlıqlarının Osmanlı dövləti ilə siyasi 

əlaqələri (XVIII əsrin II yarısı). Bakı, 2002.s.76-86 

5.Əliyev F.,Həsənov U.İrəvan xanlığı, Bakı,Şərq-Qərb,2007,s.134-139 

 

 



 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 



 

 

 



09.11 

06.11 


IX 

Mövzu № 13. 

Şimali Azərbaycanın Rusiya tərəfindən işğalı. Gülüstan və 

Türkmənçay müqavilələri. XIX əsrin 30-cu illərində rus  

müstəmləkə əsarətinə qarşı üsyanlar. 

Qısa icmalı: 

Şimali Azərbaycanın Rusiya tərəfindən işğal olunmasının birinci 

mərhələsi. Qazax, Şəmşəddil və Borçalı sultanlıqlarının işğalı. Rusiya-

Azərbaycan müharibəsi. Car-Balakənin və Gəncə xanlığının işğal 

olunması. Cavad xan. 1805-ci il Kürəkçay müqaviləsi: Qarabağ, Şəki və 

Şirvan xanlıqlarının ələ keçirilməsi. 1804-1813-cü illər Rusiya-Qacar      

( İran ) müharibəsi. Gülüstan müqaviləsi. 1826-1828-ci illər Rusiya-

Qacar ( İran )müharibəsi. Naxçıvan və İrəvan xanlıqlarının rus qoşunları 

tərəfindən tutulması. Türkmənçay müqaviləsi. Şimali Azərbaycanın 

Rusiya tərəfindən işğalının başa çatması.  

Şimali Azərbaycanda çarizmin müstəmləkəçilik siyasəti. Hərbi işğal 

rejimi. Komendant üsul-idarəsi. Çarizmin köçürmə siyasəti. Rusların və 

almanların köçürülməsi. İran və Türkiyədən ermənilərin Azərbaycan 

torpaqlarına kütləvi surətdə köçürülməsi. Çarizmin dini ayrı-seçkilik 

siyasəti. Müstəmləkə əsarətinə qarşı azadlıq mübarizəsi:. 1830-cu il Car-

Balakən, 1831-ci il Lənkəran, 1837-ci il Quba və 1838-ci il Şəki 

üsyanları. Üsyanların əhəmiyyəti və nəticələri  

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 

onilliklərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2016, s.178-194. 

2. Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar. S.S.Əliyarov və Y.M.Mahmudovun 

redaktəsi ilə. Bakı,Çıraq, 2007.s.307-314 

3. Abdullayev M.Q. Xanlıqlar və rus müstəmləkəçiliyi dövründə Şimali 

Azərbaycanda aqrar münasibətlər. Bakı, 2005. s.208-212 

4. Babazadə E.Gəncə xanlığının tarixindən , Bakı,Şərq-Qərb,2012,s.119-

124;127-128 

5. Hüseynli R.S. Azərbaycan ruhaniliyi (xanlıqlar çağından Sovet 

işğalınadək olan dövrdə). Bakı, 2002.s.44-45;48-52 

 

 

 



 

 



 

 



 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 



 

 



 

 

 



14.11 

 

13.11 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



21.11 

20.11 


Mövzu № 14. 

XIX əsrin 40-70-ci illərində Şimali Azərbaycanda həyata keçirilən 

islahatları. XIX əsrin II yarısında mədəni inkişaf. 

Qısa icmalı: 

10 aprel 1840-cı il qanunu. Komendant üsul-idarəsinin ləğvi. Şimali 

Azərbaycan torpaqlarının Xəzər vilayəti və Gürcüstan-İmeretiya 

quberniyasına daxil edilməsi. 1844-cü ildə Qafqaz canişinliyinin 

yaradılması. 1846-cı ildə yeni inzibati bölgünün həyata keçirilməsi. 

1849-cu ildə İrəvan quberniyasının yaradılması. 

1846-cı il Ali reskripti (fərmanı) ilə Azərbaycan zadəganlarının 

mülkiyyət hüquqlarının hökumət tərəfindən rəsmən tanınması.1847-ci il 

Kəndli Əsasnamələrinin verilməsi. XIX əsrin 60-70-ci illərində burjua 

islahatları. 14 may 1870-ci il kəndli islahatı. Məhkəmə və şəhər 

islahatları.  İnzibati dəyişikliklər. XIX əsrin II yarısında iqtisadi inkişaf. 

Neft sənayesi: İltizam sisteminin ləğvi.  Digər sənaye sahələri: Əlvan 



metalurgiyanın inkişafı. “Simens qardaşları” şirkəti.  Nəqliyyat. Kənd 

təsərrüfatında kapitalist münasibətlərinin inkişafı. Azərbaycan milli 

burjuaziyasının formalaşması: H.Z.Tağıyev, M.Nağıyev, Ş.Əsədullayev 

və b. Azərbaycan millətinin təşəkkülü. 

Maarifin inkişafı. Yeni tipli məktəblərin yaranması. Anadilli məktəblərin 

yaranması uğrunda mübarizə: Üsuli-cədid məktəbi. Elm: Möhsün bəy 

Xanlarov, Mirzə Kazımbəy. Ədəbiyyat: M.F.Axundov, Q.B.Zakir, 

S.Ə.Şirvani. Milli mətbuatın yaranması və inkişafı: H.B.Zərdabi. 

“Əkinçi” qəzeti.. Milli teatr. Memarlıq. Təsviri incəsənət və musiqi. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 

onilliklərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik.  Bakı, 2016, s.195-220. 

2.Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar. S.S.Əliyarov və Y.M.Mahmudovun 

redaktəsi ilə. Bakı,Çıraq, 2007.s.343-347;349-357 

3. Azərbaycan tarixi.Ali məktəblər üçün mühazirələr kursu.II hissə(XIX-

XXI əsrin əvvəli) A.Ə.Rzayevin ümumi redaktəsi ilə. Bakı:Bakı 

Universiteti nəşriyyatı,2010,s.114-120 

4.Abdullayev M.Q. Xanlıqlar və rus müstəmləkəçiliyi dövründə Şimali 

Azərbaycanda aqrar münasibətlər (XIX əsrin 40-cı illərinə qədər).Dərs 

Vəsaiti. Bakı,Adiloğlu nəşriyyatı, 2005s.129-130 



Mövzu № 15. 

Azərbaycan XX əsrin əvvəllərində (1901-1914-cü illər). 

Qısa icmalı: 

XX əsrin əvvəllərində iqtisadi inkişaf. Neft sənayesi. Digər sənaye 

sahələri. Nəqliyyat. Kənd təsərrüfatı. Ticarət.  Köçürmə siyasəti. 1912-

1913-cü illərin  aqrar qanunları. 1904-cü il dekabr ümumi tətili. «Mazut 

konstitusiyası». Azərbaycan 1905-1907-ci illər inqilabı dövründə. 

Çarizmin Azərbaycanda milli qırğın siyasəti. Azərbaycanlı deputatların 

dövlət dumalarında fəaliyyəti. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda 

siyasi təşkilatların və partiyalırın yaranması. «Difai», «Müdafiə» və 

«Müsavat» partiyaları.  

Azərbaycan I dünya müharibəsində iştirak edən dövlətlərin planlarında. 

Azərbaycanlı hərbçilər müharibə cəbhələrində. Müharibənin 

Azərbaycanın iqtisadiyyatına və əhalinin güzəranına təsiri. 

Mədəniyyət. İlk milli opera. İlk Azərbaycan filmi. Ədəbiyyat.Mətbuat. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk onillik-

lərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.220-249. 

2. XX əsr Azərbaycan tarixi. Y.B.Yusifov və T.T.Vəliyevin ümumi 

redaktəsi ilə. II c., Bakı, 2004.s.140-158 

3. Vəliyev T.T. İmperializm dövründə Azərbaycan sənayesi və 

proletariatı. Bakı, 1987.s.23-26;83-87 

4. Məmmədov X.M.Azərbaycan xalqının milli istiqlal mübarizəsi (XIX 

yüzilin sonları-XX yüzilin əvvəlləri),Bakı,Elm,2005,s.119-123;127-131 

 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

23.11 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 



 



 

 

28.11 



 

27.11 


Mövzu № 16. 

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti. Daxili və xarici siyasət. 

Qısa icmalı: 

Azərbaycan Fevral inqilabından sonrakı dövrdə. Xüsusi Zaqafqaziya 

Komitəsi. İctimai Təşkilatların İcraiyyə Komitəsinin fəaliyyəti. 

Zaqafqaziya Komissarlığı və Seymi. Bakı Sovetində rəhbərliyin daşnak-

bolşevik güruhunun əlinə keçməsi və onun azərbaycanlıları məhv etmək 

siyasəti. Azərbaycan  türklərinə qarşı 1918-ci il mart soyqırımı.  

28 may 1918-ci il «İstiqlaliyyət bəyannaməsi» və Azərbaycan 

dövlətçiliyinin bərpası. Bakıda Sovet hakimiyyətinin  süqutu. 

«Sentrokaspi diktaturası». Bakının azad edilməsi. Yeni dövlət 

quruculuğu. Azərbaycan Parlamentinin açılışı və fəaliyyəti.  

Azərbaycan Cümhuriyyəti hökumətinin sosial-iqtisadi və mədəniyyət 




sahəsində gördüyü tədbirlər. Bakı Dövlət Universitetinin açılması. Ordu 

quruculuğu. Ölkə daxlində ermənilərin fitnəkarlığına son qoyulması.  

Azərbaycan Cümhuriyyətinin xarici siyasəti: Türkiyə ilə Batum 

müqaviləsinin bağlanması və onun əhəmiyyəti. Gürcüstan Respublikası 

ilə hərbi ittifaq yaradılması.  Azərbaycan Cümhuriyyətinin Paris sülh 

konfransında tanınması. Bolşevik Rusiyasının hərbi müdaxiləsi, 

Azərbaycan Cümhuriyyətinin süquta uğraması və onun səbəbləri. AC-

nin tarixi yeri və əhəmiyyəti. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk onilliklə-

rinədək). Ali mək. üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.249-258,260-279 

2.Azərbaycan tarixi.Ali məktəblər üçün mühazirələr kursu.II hissə(XIX-

XXI əsrin əvvəli). Bakı:Bakı Universiteti nəşriyyatı,2010,s.258-260 

3.XX əsr Azərbaycan tarixi. Y.B.Yusifov və T.T.Vəliyevin ümumi 

redaktəsi ilə. II c., Bakı, 2004.s.182-190 

4.Həsənli C. Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin xarici siyasəti (1918-

1920) Bakı, GARİSMA MMC, 2009,s.421-436;439-440 

5. İsgəndərli A. Azərbaycan həqiqətləri (1917-1920), Elm və Təhsil, 

Bakı,2012,s.68-70 

 

XI 


Mövzu № 17. 

Azərbaycanda sovet rejiminin qurulması. Yeni iqtisadi siyasət. 

DQMV və Naxçıvan MSSR-in təşkili. 

Qısa icmalı: 

Azərbaycanda sovet rejiminin qurulması. Sovet işğal rejiminə qarşı 

üsyanlar. Azərbaycanda sovet idarə orqanlarının yaradılması və 

fəaliyyəti. Azərbaycanın formal müstəqilliyinin ləğvi. Azərbaycan SSR-

in ZSFSR-ə qatılması.  Azərbaycanda sovet milli siyasəti .Azərbaycanın 

ərazii bütövlüyünə yeni qəsdlər. DQMV-nin və Naxçıvan MSSR-in 

yaradılması..Yeni İqtisadi Siyasət. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk onillik-

lərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.279-292. 

2. Azərbaycan tarixi.Ali məktəblər üçün mühazirələr kursu.II hissə(XIX-

XXI əsrin əvvəli). Bakı:Bakı Universiteti nəşriyyatı,2010,s.285-291 

3.XX əsr Azərbaycan tarixi. Y.B.Yusifov və T.T.Vəliyevin ümumi 

redaktəsi ilə. II c., Bakı, 2004.s.291-295 

4. İsmayılov M.Azərbaycanın xarici siyasəti. Dövlətlərarası münasibətlər 

və Azərbaycan (aprel 1920-oktyabr 1991-ci illər) Bakı, Bakı Universiteti 

nəşriyyatı, 2010,s.209-211;218-220 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

05.12 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

07.12 



 

 

Mövzu № 18. 



Azərbaycan SSR-də sosialistcəsinə dəyişikliklər: sənayeləşdirmə, 

kollektivləşdirmə, mədəni quruculuq və kütləvi repressiyalar. 

Qısa icmalı: 

Sənayeləşdirmə xəttinin həyata keçirilməsi və onun nəticələri. Elliklə və 

məcburi kollektivləşdirmə xətti və onun yekunları. İnzibati amirlik 

sisteminin bərqərar edilməsi. Azərbaycanda kütləvi repressiyalar. XX 

əsrin 20-30-cu illərində sovet hakimiyyətinin mədəni quruculuq 

sahəsində tədbirləri. Yeni təhsil sistemi.Əlifba islahatları .Ali təhsil və 

elm. Ədəbiyyat və incəsənət. Mədəniyyət xadimlərinə divan tutulması. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 

onilliklərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik, Mehman Abdullayevin 

elmi redaktorluğu ilə.  Bakı, 2015,2016, s.292-309 

2. Azərbaycan tarixi.Ali məktəblər üçün mühazirələr kursu.II hissə(XIX-

XXI əsrin əvvəli) A.Ə.Rzayevin ümumi redaktəsi ilə. Bakı:Bakı 

Universiteti nəşriyyatı,2010,s.317-319;321-323 

3. XX əsr Azərbaycan tarixi. Y.B.Yusifov və T.T.Vəliyevin ümumi 

redaktəsi ilə. II c., Bakı, 2004.s.279-284;295-299 

4.Cəfərov C.Azərbaycan kəndi kollektivləşdirmə illərində (1920-ci 



illərin sonu-30 cu illər) Bakı, Elm, 2008,s.93-95;258-259; 

 

XII 



Mövzu № 19. 

Azərbaycan II dünya müharibəsi dövründə. 

Qısa icmalı: 

Azərbaycan SSR müharibə edən dövlətlərin planlarında. Azərbaycan 

iqtisadiyyatının müharibənin tələbatına uyğun olaraq yenidən qurulması. 

Bakı Sovet ordusunun yanacaq bazası və cəbbəxanası kimi. Bakı neftinin 

faşizm üzərindəki  qələbədə rolu. Azərbaycanlıların döyüş cəbhələrində, 

partizan və Avropada antifaşist hərəkatında iştirakı. Milli legionların 

təşkili. Müharibə illərində Azərbaycan mədəniyyəti. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk onillik-

lərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.309-317 

2. Azərbaycan tarixi.Ali məktəblər üçün mühazirələr kursu.II hissə(XIX-

XXI əsrin əvvəli) A.Ə.Rzayevin ümumi redaktəsi ilə. Bakı:Bakı 

Universiteti nəşriyyatı,2010,s.335-338;340-347;357-358 

3. XX əsr Azərbaycan tarixi. Y.B.Yusifov və T.T.Vəliyevin ümumi 

redaktəsi ilə. II c., Bakı, 2004.s.345-350 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 



 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

12.12 



11.12 

 

 



 

 

XIII 



Mövzu № 20. 

Cənubi Azərbaycan XX əsrin I yarısında. (Səttərxan, Ş.M.Xiyabani, 

S.C.Pişəvəri). 

Qısa icmalı: 

Cənubi Azərbaycan 1905-1911-ci illər İran inqilabının mərkəzi 

kimi.Səttərxanın başçılığı ilə azadlıq hərəkatı və onun əhəmiyyəti. 

Cənubi Azərbaycan 1917-1918-ci illərdə. Xoy, Səlmas, Urmiyada 

ermənilər tərəfindən azərbaycanlılara qarşı törədilən qırğınlar. Osmanlı 

dövlətinin köməyə gəlməsi.  

Ş.M.Xiyabaninin başçılığı altında milli azadlıq hərəkatı. 1920-ci il 

Təbriz üsyanı. Milli hökumətin fəaliyyəti. Hərəkatın tarixi əhəmiyyəti. 

Cənubi Azərbaycan müharibə edən dövlətlərin planlarında. SSRİ və 

onun müttəfiqlərinin İrana müdaxiləsi. Demokratik hərəkatın başlanması. 

“21 Azər” hərəkatının  qələbəsi. S.C.Pişəvərinin başçılığı ilə Milli 

hökumətin qurulması və fəaliyyəti: “Dil haqqında” qanunun verilməsi. 

Torpaq islahatı. Əmək haqqında qanun. Milli hökumətin mədəniyyət 

sahəsindəki tədbirləri. Təbriz Universitetinin açılması. Şimali 

Azərbaycandan ziyalıların köməyi. SSRİ, ABŞ və İngiltərənin “Cənubi 

Azərbaycan” məsələsindəki mövqeyi. Sovet qoşunlarının çıxarılması. 

Milli hökumətin süqutu.Hərəkatın tarixi əhəmiyyəti. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 

onilliklərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.236-

239,258-260,317-326.. 

2. Azərbaycan tarixi.Ali məktəblər üçün mühazirələr kursu.II hissə(XIX-

XXI əsrin əvvəli). Bakı: BDU nəşriyyatı,2010,526-528;532-537 

3.XX əsr Azərbaycan tarixi. Y.B.Yusifov və T.T.Vəliyevin ümumi 

redaktəsi ilə. II c., Bakı, 2004.s.366-371 

 

 



 

 

 



 



 

 



 



 

 

 



 

 

 



 

19.12 


 

18.12 


 

 

XIV 



Mövzu № 21. 

Azərbaycan SSR 1945-1960-cı illərdə. 

Qısa icmalı: 

Dinc quruculuğa keçid. Yeni sənaye sahələrinin və mərkəzlərinin 

yaranması. Kənd təsərrüfatı. 1948-1953-cü illərdə Azərbaycan əhalisinin 

Qərbi Azərbaycandan kütləvi surətdə sürgün(deportasiya).  edilməsi 50-

ci illərin ortaları-60-cı illərdə siyasi sistemin təkmilləşdirilməsi cəhdləri. 

Təsərrüfat  sahəsində islahatlar. Mədəniyyət. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk onillik-

lərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016, s.326-335 

2. Azərbaycan tarixi.Ali məktəblər üçün mühazirələr kursu.II hissə(XIX-

XXI əsrin əvvəli) A.Ə.Rzayevin ümumi redaktəsi ilə. Bakı:Bakı 

 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

21.12 

 

 



 

 

 



 

 

 




Universiteti nəşriyyatı,2010,s.372-373;380-381;384-387;395-397 

3. XX əsr Azərbaycan tarixi. Y.B.Yusifov və T.T.Vəliyevin ümumi 

redaktəsi ilə. II c., Bakı, 2004.s.411-414;416-417;424-427 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



26.12 

 

Mövzu № 22. 



Azərbaycan SSR XX əsrin 70-80-ci illərində. 

Qısa icmalı: 

Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlməsi. İqtisadiyyata rəhbərliyin 

gücləndirilməsi. Azərbaycanda sənaye və kənd təsərrüfatının inkişafı. 

Yeni sənaye müəssisələrinin və sosial-məişət obyektlərinin tikilməsi. 

Elmi-texniki tərəqqi. Mədəniyyət. Yenidənqurma siyasəti və 

Azərbaycan. Dağlıq Qarabağ  probleminin ortaya gətirilməsi. 

Azərbaycanda xalqhərəkatının başlaması. AzərbaycanXalqCəbhəsi. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk 

onilliklərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik, Mehman Abdullayevin 

elmi redaktorluğu ilə.  Bakı, 2015,2016,s. 335-341 

2.Azərbaycan tarixi.Ali məktəblər üçün mühazirələr kursu.II hissə(XIX-

XXI əsrin əvvəli) A.Ə.Rzayevin ümumi redaktəsi ilə. Bakı:Bakı 

Universiteti nəşriyyatı,2010,431-433;435-437;446-447;452-453;456-457 

3. XX əsr Azərbaycan tarixi. Y.B.Yusifov və T.T.Vəliyevin ümumi 

redaktəsi ilə. II c., Bakı, 2004.s.399-403 

4. Zeynalov İ. Azərbaycanın iqtisadi və sosial inkişafı (70-80-ci illər). 

Bakı, 1996.s.35-38;87-88 

XV 

 

Mövzu № 23. 



Azərbaycan Respublikası (1991-2010-cu illər). 

Qısa icmalı: 

SSRİ-nin dağılması ərəfəsində Azərbaycanda ictimai-siyasi vəziyyət: 

1990-cı ildə Bakıda Qanlı yanvar faciəsi və onun hüquqi-siyasi qiyməti  

Milli azadlıq hərəkatının genişlənməsi. Azərbaycanın dövlət 

müstəqilliyinin bərpa edilməsi (18 oktyabr 1991).Milli dövlət 

quruculuğu. Bazar iqtisadiyyatına keçid və dünya iqtisadiyyatına 

inteqrasiya. Azərbaycanın BMT-yə və digər beynəlxalq təşkilatlara qəbul 

olunması. Ermənistan-Azərbaycan müharibəsi. Xocalı soyqırımı XX 

yüzilliyin ən dəhşətli faciəsidir. 

1993-cü ildə Heydər Əliyevin yenidən hakimiyyətə gəlməsi. 

Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin qorunub saxlanılması uğrundu 

mübarizə. Müstəqil Azərbaycanın 1993-2003-cü illərdə sosial-iqtisadi və 

siyasi vəziyyəti: Əsrin müqaviləsi və neft strategiyası. Yeni parlamentin 

formalaşması.1995-ci il Azərbaycan Konstitusiyası. İslahatların 

keçirilməsi. İnvestisiya siyasəti. Özəlləşdirmə və  sahibkarlığın inkişafı. 

Aqrar və torpaq islahatları. Əhalinin rifahı və sosial müdafiəsi. 

Azərbaycan diasporu. Azərbaycan respublikasının xarici siyasətinin əsas 

istiqamətləri.  

2003-cü, 2008-ci və 2013-cü illərdə İlham Əliyevin Azərbaycan 

Respublikasının Prezidenti seçilməsi. Daxili siyasət. Respublikamızın 

sosial-iqtisadi inkişafı. Хarici siyasət.  Mədəni həyat. 

 

Oxu materialları (kitabın adı, müəlliflər və  səhifələr göstərilməklə): 



1. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan – XXI əsrin ilk onillik-

lərinədək). Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, 2015,2016,.s.342-384 

2.Azərbaycan tarixi.Ali məktəblər üçün mühazirələr kursu.II hissə(XIX-

XXI əsrin əvvəli) A.Ə.Rzayevin ümumi redaktəsi ilə. Bakı:Bakı 

Universiteti nəşriyyatı,2010,s.465-466;477-478;481-484;485-490 

3. Əziz Boran. Xocalı soyqırımı. Bakı, 2008.s.10-14;18-26 

4. Əliyev Heydər. Müstəqilliyimiz əbədidir. Çıxışlar, nitqlər, bəyanatlar, 

məktublar, müsahibələr. 34 kitabda. Bakı, 1997-2011.s.14-21;434-440 

5.Əliyev H. Müstəqillik yolu. Bakı, 1997..s.14-18;39-43104-112 

6.. Əliyev İlham. Inkişaf – məqsədimizdir: çıxışlar, nitqlər, bəyanatlar, 

müsahibələr, məktublar, məruzələr, müraciətlər, fərmanlar. 2008.s.179-

183;187-191; 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

28.12 



25.12 

 

 



 

 


 

 

 



Yüklə 229,88 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə