Kvant nazariyasi uchun 3 daqiqadan

3 soniyalik fakt 
 
Kvant gravitatsiyasi 
nazariyasi – umumiy 
nisbiylik nazariyasi va 
subatom zarralari kvant 
fizikasini o‘zaro 
bog‘lashga bo‘lgan 
urinishdir.
Aloqador mavzular: 
 

 
Maydonning kvant 
nazariyasi
 
(59-sahifa)
Mulohaza uchun 3 
daqiqa: 
 
Kvant gravitatsiyasiga 
oid aksar g‘oyalar, 
zamon va makon 
uyg‘unligining Koinot 
bo‘ylab ulkan 
masofalarni bosib 
o‘tayotgan 
zarrachalarga nisbatan 
ta’siri sifatida namoyon 
bo‘luvchi diskret 
strukturasi haqidagi 
taxminlarga asoslanadi. 
Agar, gravitatsiya 
haqiqatan ham kvant 
xossasiga ega bo‘lsa, 
unda, ushbu xossani 
tasdig‘i sifatida, 
gravitatsiyaning kvant 
birligi – graviton 
mavjud bo‘lishi kerak. 
Lekin, tabiatda ma’lum 
fundamental o‘zaro 
ta’sirlar ichida 
gravitatsiya eng 
kuchsizi bo‘lib, shu 
sababli ham, gravitonni 
aniqlash va topish juda 
qiyin. 
Biografiyalar uchun
3 soniyadan: 
Pol Dirak
(1902-1984) 
Ingliz fizigi.
Abey Ashtekar
(1849) 
Umumiy nisbiylik 
nazariyasini qayta 
ta’riflagan va uning 
matematik ifoda tilini 
kvant fizikasining 
matematik ifoda tiliga 
yaqinlashishiga hissa 
qo‘shgan hind fizigi. 
Gravitatsiyaning 
kvant nazariyasisiz 
Ulkan Portlashni, 
hamda, qora tuynuk 
ichkarisidagi fizik 
jarayonlarni ilmiy 
bayon qilish 
imkonsizdir.
 

---

---

 
Manbalar 
Kitoblar
(hammasi ingliz tilida)
 
1.
«Paradoks: Fizikadagi to‘qqizta ulkan jumboq»
Muallif – Jim al-Xalili, «Black Swan» nashriyoti 2013-yil.
2.
«Xyu Everett III ning ko‘p olamlari» 
Muallif – Piter Bayrn, Oksford universiteti nashriyoti 2010-yil.
3.
«Kvant nazariyasi sizga muhtoj emas»
Muallif – Markus Choun, «Faber va Faber» nashriyoti 2008-yil.
4.
«Tangri effekti: kvant chigalligi»
Muallif – Brayan Klegg, «St Martin Griffin» nashriyoti 2009-yil.
5.
«Kvant asri»
Muallif – Brayan Klegg, «Icon books» nashriyoti 2014-yil.
6.
«Antimateriya»
Muallif – Frenk Klouz, Oksford universiteti nashriyoti 2010-yil. 
7.
«Cheksizlik boshqotirmasi: qayta me’yorlash va kvant nazariyasi» 
Muallif – Frenk Klouz, Oksford universiteti nashriyoti 2011-yil. 
8.
«Hech narsa» 
Muallif – Frenk Klouz, Oksford universiteti nashriyoti 2009-yil. 
9.
«Kvant elektrodinamikasi: Yorug‘lik va materiyaning g‘alati nazariyasi» 
Muallif – Richard Feynman, «Penguin» nashriyoti 1990-yil. 
10.
«Kvant mushuklari bilan hisoblash» 
Muallif – Jon Gribbin, «Bantam» nashriyoti 2013-yil. 
11.
«Ervin Shryodinger va kvant inqilobi» 
Muallif – Jon Gribbin, «Black Swan» nashriyoti 2013-yil. 
12.
«Lazer yasash poygasi» 
Muallif – Jeff Xecht, Oksford universiteti nashriyoti 2010-yil. 
13.
«Kvant mexanikasining ajoyib tarixi» 
Muallif – Jeyms Kakalios, «Duckworth» nashriyoti 2010-yil. 
14.
«Kvant» 
Muallif – Manjit Kumar, «Icon books» nashriyoti 2009-yil.

---

Maqolalar va veb-havolalar
(hammasi ingliz tilida)
 
1.
Ser Piter Mensfild biografiyasi - 
http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2003/mansfield-bio.html
 
2.
Xiggs bozoni: YYTM fizik mutaxassisi Paulina Gagnon bilan bir yil 
http://home.web.cern.ch/about/updates/2013/07/higgs-boson-one-year
 
3.
Nobel mukofoti rasmiy veb-sahifasidagi fizika bo‘yicha 2001-yilgi Nobel mukofoti 
haqidagi maqola: 
www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2001/popular.html
 
4.
Fizika instituti rasmiy veb-saytida kvant fizikasi sahifasi 
www.quantumphysics.iop.org
  
5.
Jim al-Xalili – «Kvant hayoti» ilmiy-ommabop videofilmi.
www.richannel.org/jim-al-khalili--quantum-life-how-physics-canrevolutionisebiology
 
6.
«New Scientist» veb saytida «Kvant olami» rukni 
http://www.newscientist.com/topic/quantumworld
 
7.
http://www.sciencedaily.com
 saytida «Kvant yangiliklari» rukni
http://www.sciencedaily.com/news/matter_energy/quantum_physics/
 
8.
Kvant fizikasi bo‘yicha mutaxassis olim Brayan Kleggning shaxsiy blogi 
www.brianclegg.blogspot.co.uk/2013/08/peston-physics.html
 
9.
Qirollik Jamiyati rasmiy veb-sahifasi 
www.royalsociety.org
 
10.
«Sceintific American» jurnali veb-sahifasi 
http://www.scientificamerican.com/topic/quantum-physics/
  
11.
Shatyendranat Boze xotirasi va ilmiy merosiga bag‘ishlangan sayt 
http://www.snbose.org/
 

---