Lakan u Podgorici ciklus predavanja
Lakan u Podgorici / ciklus predavanja
Yüklə 314,6 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Lakan u Podgorici / ciklus predavanja
| doc. dr Filip Kovačević 12
Lakan u Podgorici / ciklus predavanja 13
Ovaj ciklus predstavlja 13 predavanja o psihoanalitičkoj teoriji Žaka Lakana koja sam održao u periodu od 18. februara do 10. juna 2010. godine u prostorijama Centra za građansko obrazovanje (CGO) u Podgorici. Ciklus se bavio važnim tematskim tačkama lakanovske teorije kao što su strukturni registri psihe (simboličko, imaginarno, stvarno), strukture subjektivnosti (psihoze, perverzije, neuroze), strukture diskursa i strukture rodnih odnosa. Posebno se zahvaljujem Pauli Petričević za pripremu tehničkih uslova za održavanje ciklusa, kao i polaznicima predavanja za njihove inspirativne komentare i diskusije. Podgorica, jul 2010.godine doc. dr Filip Kovačević doc. dr Filip Kovačević 14
Lakan u Podgorici / ciklus predavanja 15
Pitanje koje se uvijek nameće na samom početku predstavljanja nečijeg životnog djela je koliko je podataka važno znati iz biografije te osobe da bi se počela razumijevati geneza tog djela. Koliko li sama biografija tj. životna iskustva utiču na nečije promišljanje o sebi, o drugima, o svijetu uopšte? Biografije slavnih su popularne i među izdavačima i među čitaocima. Zbog toga smatram da pravilan pristup razumijevanju životnog djela Žaka Lakana (Jacques Lacan) zahtjeva pominjanje njegove najpotpunije dosadašnje pisane biografije. Tih oko hiljadu stranica napisala je, prije petnaestak godina, Elizabet Rudinesko (Elisabeth Roudinesco), francuska psihoanalitičarka i istoričarka ideja. Biografija je prevedena na nekoliko jezika, naš jezik ne uključujući. Inače, što se tiče južnoslovenskih jezika, oskudni su prevodi Lakanovih tekstova. Beogradska „Prosveta“ je izdala prevod izabranih Lakanovih tekstova pod naslovom Spisi početkom osamdesetih, a 1986. godine knjigu Lakanovog Seminara broj 11 pod naslovom Četiri temeljna pojma psihoanalize koji je Lakan držao od novembra 1964. do jula 1965. godine izdala je izuzetna zagrebačka „Biblioteka psiha“. Ali, daleko smo mi još u ovoj diskusiji od ta četiri temeljna pojma, pa se sada potrebno vratiti na prvobitno odabrani kolosjek. Dakle, da li je slučajno to što je najbolju biografiju Lakana napisala žena? Ili, to što su poslije smrti Sigmunda Frojda (Sigmund Freud) vođstvo psihoanalitičkog pokreta naslijedile dvije žene – Frojdova kćerka Ana Frojd (Anna Freud) i njemačka psihoanalitičarka Melani Klajn (Melanie Klein)? Ili, to što je poslije Lakanove smrti upravljanje Lakanovom zaostavštinom, kao i obrazovanjem lakanovskih analitičara, preuzela njegova kćerka Džudit (Judith) sa svojim mužem Žakom-Alenom Milerom (Jacques-Alain Miller)? Ili je možda slučajno to što su i Frojdova tri sina, kao i Lakanov sin, psihoanalitičkoj, pa i široj javnosti, ostali potpuno nepoznati? Psihoanaliza kao jednu od najvažnijih oblasti svog polja istraživanja ima upravo odnos između identiteta i autoriteta, između roda i društvenih struktura.
doc. dr Filip Kovačević 16 Kako se formira identitet? Ko i kako uspostavlja autoritete? To su neka od temeljnih pitanja kojima ćemo se baviti uz pomoć Lakanovih pojmova. Pokušaću, koliko je to moguće, da razdvojim i jasno ocrtam pojam od pojma radi lakšeg razumijevanja. Jasno je da su svi oni dio jedne složene cijeline, koja je daleko od statične. Analogno sa Portretom umjetnika u mladosti Džejmsa Džojsa (James Joyce), skicirajmo fragmentarni portret Lakana kao mladog čovjeka. Rođen je 1901. godine u Parizu. Mladost je proveo u tom izuzetnom intelektualnom i umjetničkom fermentu kakav je bio Pariz dvadesetih i tridesetih godina dvadesetog vijeka. Bio je mladi psihijatar koji se hvatao u koštac sa tadašnjim trendovima misli - nadrealizmom, psihoanalizom, fenomenologijom, Hegelom. To je bilo vrijeme i mjesto neponovljivog evropskog intelektualnog vrtloga. A Lakan, mladi psihijatar sa darom za filozofiju, našao se u samom centru tog vibrantnog toka koji se činio bez kraja (prekinutom, ipak i nažalost, Drugim svjetskim ratom).
Što se tiče nadrealizma, tu se može pomenuti Lakanovo druženje sa Salvadorom Dalijem, Andreom Bretonom, Žoržom Batajem (Georges Bataille) Dok je pisao doktorsku disertaciju, a njega je poseban uticaj ostavila Dalijeva teorija paranoidnog znanja. Koristeći se jedinstvenom kombinacijom fenomenološke, psihijatrijske i psihoanalitičke teorije, Lakan je u disertaciji istraživao slučaj mlade djevojke Margaret Pantevin (Margarette Panteven) koju je nazvao Eme (Aimée) a koja je nastupu psihoze pokušala da nožem usmrti poznatu parišku glumicu. Lakan je slučaj dijagnostifikovao kao psihozu samokažnjavanja, uz udvajanje identiteta. Lakan je od samog početka bavljenja psihoanalizom imao problematičan odnos sa autoritetima psihoanalitičkog pokreta. Kada je, na primjer, Frojdu poštom poslao svoju disertaciju, od njega je dobio samo malu karticu sa napisanim „hvala.“ Isto tako, jedan od najbližih Frojdovih saradnika, engleski psihoanalitičar Ernest Džons (Ernest Jones) ga je prekinuo poslije deset minuta izlaganja svog prvog akademskog psihoanalitičkog rada na Svjetskom Yüklə 314,6 Kb. Dostları ilə paylaş:
|