“Lİder tv və radio-azərbaycan” mmc

 
a. S
əsin keyfiyyətli yazılışına şərait yaradır və kənar səslərin mikrofona 
düşməsinə imkan vermir; 
b. Mikrofona xüsusi yaraşıq verir; 
c. Mikrofonun 
əsməməsi üçün ştativ çox önəmlidir; 
d. Ştativ heç bir funksiyanı yerinə yetirmir; 
 
#81 
 
KİV-in hansı növü sözçülüyü ümumiyyətlə qəbul etmir?  
 
a. M
ətbuat; 
b. Radio; 
c. Televiziya; 
d. İnternet; 
 
#82 
 
Hadis
ənin izi ilə getmək nə dərəcədə önəmlidir? 
 
a. Bu zaman jurnalist 
əlavə faktlar ortaya çıxarır, hadisəni daha ətraflı 
işıqlandırır; 
b. Hadis
ənin izi ilə getmək jurnalisti əsas mövzudan yayındıra bilər; 
c. Jur
nalist yalnız faktı əks etdirməli, nəticə çıxarmağı tamaşaçının ixtiyarına 
buraxmalıdır;   
d. Hadis
ənin izi ilə getmək heç bir önəm kəsb etmir; 
 
#83 
 
Hansı kadrları yalnız bir dəfə çəkmək mümkündür? 

---

 
a. İctimai önəm kəsb edən kadrları; 
b. Maraqlı kadrları; 
c. Ekstremal v
əziyyətləri; 
d. Emossional kadrları; 
 
#84 
 
Materialın studiya hissəsini kim efirə oxuyur? 
 
a. Aparıcı; 
b. Prodüser; 
c. Jurnalist; 
d. Redaktor; 
 
#85 
 
Süjetin mövzusu n
ə üçün yazılır? 
 
a. Əlavə fakt ortaya qoymaq üçün; 
b. Materialı daha aydın çatdırmaq üçün; 
c. Tamaşaçının diqqətini cəlb etmək üçün; 
d. Süjetin mövzusunu tamaşaçının diqqətinə çatdırmaq üçün; 
 
#86 
 
H
ərbi jurnalist əlinə silah ala bilərmi? 
 
a. B
əli; 
b. Xeyir; 

---

c. Yalnız zərurət yarandığı halda; 
d. Bu, jurnalistin ist
əyindən asılıdır; 
 
#87 
Hansı kadr daha uğurludur? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
    
 
1 
 
 
 
2 
 
 
 
3 
a. 1; 
b. 2; 
c. 3; 
d. Kadrların hər biri uğurlu sayıla bilər; 
 
#88 
 
TV-d
ə süjet üçün mətn yazan jurnalist ilk növbədə nə haqda fikirləşməlidir? 
 
a. Cüml
ələrin daha konkret və aydın olması haqqında; 
b. Müc
ərrəd anlayışlardan və dolaşıq fikirlərdən stifadə etməmək barədə; 
c. Kadr haqqında; 
d. Operativlik bar
ədə; 
 

---

#89 
 
Mövzu seç
ən jurnalist ilk növbədə hansı suala cavab tapmalıdır? 
 
a. Süjet n
ə dərəcədə operativdir;  
b. Mövzu n
ə dərəcədə aktualdır; 
c. Prodüser mövzu seçimind
ən razı qalacaqmı; 
d. M
ənim süjetim tamaşaçıya nə verəcək; 
 
#90 
 
Aparıcının qrimlənməsi daha çox nə üçün lazımdır? 
 
a. Göz
əllik üçün; 
b. Üzd
əki qüsurları gizlətmək üçün; 
c. Üzün parıldamaması üçün; 
d. Ç
əkilişin daha uğurlu alınması üçün;  
 
#91 
 
M
ətbuat konfransında dövlət məmurunun (nazir müavini, icra başçısı, bələdiyyə 
s
ədri və s.) olduğunu görən jurnalist ilk növbədə nə etməlidir?    
 
a. İlk növbədə prodüserlə əlaqə saxlamalı və həmin şəxsdən müsahibə almanın 
z
əruriliyini öyrənməlidir; 
b. Çalışıb həmin şəxsdən müsahibə almalı, müsahibənin efirə gedib-
getm
əyəcəyi barədə fikirləri sonraya saxlamalıdır; 
c. Bu, jurnalistin ist
əyindən asılıdır; 
d. Bu, teleoperatorun ist
əyindən asılıdır; 
 

---

#92 
 
X
əbərlər proqramı efirə gedən zaman materialları efirə verən şəxs kimdir? 
 
a. S
əs rejissoru; 
b. Rejissor; 
c. Efir rejissoru; 
d. Baş rejissor; 
 
 
#93 
 
Materialın studiya hissəsi ən azı neçə cümlədən ibarət olmalıdır? 
 
a. 1; 
b. 2; 
c. 3; 
d. 4; 
 
#94 
 
Uğurlu musiqi materialda faktların çəkisini artıra, tamaşaçının diqqətini 
materiala yön
əldə bilərmi?  
 
a. Xeyir, materialın çəkisini artıran yalnız faktların uğurlu seçimidir; 
b. B
əli, musiqi dramatizmi artıra və tamaşaçının diqqətini süjetə yönəldə bilər; 
c. Musiqi tamaşaçını yalnız çaşdırır və informasiyaya qulaq asmağa mane olur; 
d. Musiqid
ən yalnız radioda vizuallığı əvəz etmək üçün istifadə olunur; 
 
#95 
 

---

H
ərbi jurnalist hansı informasiyanı gizli saxlamaldır? 
 
a. H
ərbi hissənin ünvanını və nömrəsini; 
b. Ön c
əbhədə müsahibə aldığı əsgər və zabitlərin adını və soyadını; 
c. C
əbhə bölgəsində olan silahların və döyüş texnikasının sayını; 
d. Qeyd olunanların hər birini; 
 
#96 
 
Jurnalist material yoxlayan v
ə materialı öz istəyinə uyğun redaktə edən 
redaktorun işinə müdaxilə edə bilərmi? 
 
a. B
əli, jurnalist redaktorla eyni səlahiyyət sahibidir; 
b. Əgər redaktor xidməti etikanın prinsiplərini pozarsa;  
c. Əgər prodüser icazə verərsə jurnalist müdaxilə edə bilər; 
d. Xeyr; 
 
#97 
 
Hadis
ə yerindən qayıdan jurnalist ilk növbədə nə etməlidir? 
  
a. T
əcili materialı yazmalı və redaktora təqdim etməlidir; 
b. Önc
ə baxış otağına daxil olmalı və hadisə yerində çəkilən kadrlara 
baxmalıdır; 
c. Prodüserl
ə məsləhətləşməlidir; 
d. Redaktordan materialla bağlı tapşırıqlar almalıdır; 
 
#98 
 
İşıq partlayışı nəyin qarşısını alır?  

---

 
a. Kadr 
sıçrayışının; 
b. Kadr titr
əyişinin; 
c. Uğursuz kadrların efirə getməsinin; 
d. Montaj prosesind
ə yarana biləcək çətinliyin; 
 
#99 
 
Simvolik plan n
ədir? 
 
a. Uğurlu plan; 
b. H
əlledici anı əks etdirən plan; 
c. Bir neç
ə cümlə ilə ifadə olunan fikrin bir kadrla əks etdirilməsi; 
d. Süjetin 
əsas planı; 
 
#100 
 
H
ərəkətli müsahibə dedikdə nə başa düşülür? 
 
a. Müsahibin iş başında (avtomobil idarə edərkən, yel belləyərkən və s.) sualları 
cavablandırması; 
b. Müsahibin 
sualları həvəslə cavablandırması; 
c. Müsahibin maraq
lı fikirlər söyləməsi; 
d. Müsahibin jurnalistl
ə debata girməsi; 
 
#101 
 
Müsahib
ə janrının ən önəmli cəhəti nədir? 
 
a. Müsahib
ənin operativ janra aid olması; 

---

b. Müsahib
ənin, əsasən, maraqlı və ictimai önəm kəsb edən məsələlərə həsr 
olunması; 
c. İnformasiyanın birbaşa müsahibin dili ilə deyilməsi; 
d. Müsahib
ədə qeyd olunan fikirlərin aktuallığı;  
 
#102 
 
“Pereqon” sözü TV-d
ə hansı anlamı bildirir? 
 
a. X
əbərin operativliyini; 
b. İnformasiyanın önəmliyini; 
c. Materialın bir yerdən digər yerə ötürülməsini; 
d. İnformasiyanın peşəkar işlənmə prinsipini; 
 
#103 
 
Kökl
ənmə planı neçə saniyədən az olmayaraq çəkilməlidir? 
 
a. 10; 
b. 20; 
s. 30; 
d. 40; 
 
#104 
 
Mikrofonu müsahib
ə neçə sm aralıda tutmaqla keyfiyyətli səs almaq olar? 
 
a. 5-10; 
b. 10-15; 
s. 20-25; 

---

d. 25-30; 
 
#105 
 
Güclü kül
ək zamanı jurnalist müsahibə alarkən səsin keyfiyyətli yazılışı üçün nə 
etm
əlidir? 
 
a. Mikrofonu kül
əyə sarı çevirməlidir; 
b. Mikro
fonun qubkasına arxayın olub, rahat müsahibəsini almalıdır;  
s. Kül
əyin istiqamətini müəyyən edib, kürəyini küləyə sarı çevirməlidir; 
d. Montajda s
əsi təmizləmək mümkün olduğundan, küləyə əhəmiyyət 
verm
əməlidir;  
 
#106 
 
Mikrofonu müsahib
ə yaxın tutsaq nə kimi problemlə üzləşə bilərik? 
 
a. Müsahibin danışığı zamanı partlayan samitlər səsin normal yazılışına mane olur 
v
ə səs qırılır; 
b. Heç bir problem yaranmır; 
s. Mikro
fonu yaxın tutmaq ümumi fonu korlayır; 
d. Mikro
fonu yaxın tutmaqla əksinə, yüksək keyfiyyətli səsin yazılışına nail olarıq; 
 
#107 
 
TV-d
ə istifadə olunan ümumi planın ikinci adı nədir? 
 
a. Kökl
ənmə planı; 
b. Ara planı; 
s. İri plan; 

---

d. Orta plan; 
 
#108 
 
Kökl
ənmə planının verilməsində məqsəd nədir? 
 
a. Hadis
ə məkanını və olay yerindəki müxtəlif obyektlər arasındakı qarşılıqlı 
bağlılığı tamaşaçılara göstərir; 
b. Hadis
ədə dramatizmi artırır; 
s. Qısa vaxt ərzində daha çox uğurlu planı verməyə şərait yaradır; 
d. Hadis
ə yerini tamaşaçılara açıqlayır; 
 
#109 
 
Kökl
ənmə planı neçə saniyədən az olmayaraq çəkilməlidir? 
a. 10; 
b. 20; 
s. 30; 
d. 40; 
 
#110 
 
İri plandan nə məqsədlə istifadə edilir? 
a. Hadis
ə yerini tamaşaçılara daha dolğun çatdırmaq üçün; 
b. Hadis
ənin qəhrəmanını seyrçilərə daha dəqiq şəkildə təqdim etmək üçün;    
s. Dramatizmi artırmaq üçün;  
d. Olayın efir variantının qısaldılması üçün; 
 
#111 
 

---

Ara plandan n
ə məqsədlə istifadə edilir? 
 
a. Hadis
ənin qəhrəmanını seyrçilərə daha dəqiq şəkildə təqdim etmək üçün;    
b. Hadis
ə yerini tamaşaçılara daha dolğun çatdırmaq üçün; 
s. Olayın efir variantının qısaldılması üçün; 
d. Dramatizmi artırmaq üçün; 
 
#112 
 
Ara planın ikinci adı nədir? 
 
a. Kökl
ənmə planı; 
b. Perebivka;   
s. İri plan; 
d. Orta plan; 
 
#113 
 
Panoram n
ədir? 
 
a. Statik plan; 
b. Ara planı; 
s. H
ərəkətli plan; 
d. Orta plan; 
 
#114 
 
Statik kadrla panoramın fərqi nədir? 
 
a. Statik plan kadrı hərəkətli göstərir, panoram sadəcə ümumi fon verir; 

---

b. Statik plan sad
əcə ümumi fon verir, panoramsa kadrı hərəkətli göstərir;  
s. H
ər ikisi eyni əhəmiyyət kəsb edir; 
d. Statik kadr ümumi fona, panoramsa iri plana daha meyilli olur; 
 
#115 
 
Panoram
ın TV-də məqbul sayılmayan keyfiyyəti hansıdır? 
 
a. Panoram hadis
əni dolğun göstərmək imkanına malik deyil; 
b
. Panoram kadrlar daha qısa olur; 
s. Panoram kadrlar montaj zamanı əlavə problemlər yaradır; 
d. Panoram xeyli ekran vaxtı aparır; 
 
#116 
 
Süjetd
ə həlledici an deyiləndə nə nəzərdə tutulur? 
 
a. Süjet
ə baxandan sonra seyrçinin yadında qalan məqam; 
b. Süjet başdan – ayağadək həlledici anlarla zəngin olmalıdır; 
s. Süjetd
ə belə an olmur; 
d. H
əlledici an hadisə yerində çəkilən maraqlı kadrlardır; 
 
 
 
#117 
 
Aşağıdakılardan hansı həlledici an sayıla bilər? 
 
a. Yanan evd
ən çıxarılan balaca uşaq; 
b. Kamera önünd
ə ağlayan siyasi xadim; 
s. Uçuş zolağında partlayan təyyarə; 
d. 
Sadalananların hər biri; 

---

 
#118 
 
Yekun kadr seçilmişdirsə, montaj prosesində çətinlik çəkməmək üçün onu ən azı 
neç
ə saniyə lentə almaq zəruridir? 
 
a. 5-10; 
b. 15-20; 
s. 25-30; 
d. 30-40; 
 
#119 
 
Videometafor n
ədir? 
 
a. Mür
əkkəb anlayışların görüntüsü; 
b. Sad
ə anlayışların görüntüsü; 
s. Müc
ərrəd anlayışların görüntüsü; 
d. Videot
əsvir; 
 
#120 
 
Videometafordan istifad
ə zamanı hansı amillərə üstünlük verilir? 
 
a. F
əsillərə, informasiyanın operativliyinə və insanların üzündəki ifadəyə; 
b. F
əsillərə, informasiyanın obyektivliyinə, faktların dəqiqliyinə; 
s. Faktların dəqiqliyinə, operativliyə, obyektivliyə;  
d. F
əsillərə, insanların üzündəki ifadəyə, qəlibləşmiş videoobrazlardan qaçmaqla, 
daha uğurlu kadrların seçiminə; 
 

---

#121 
 
Müsahib
ənin alınması prosesi özlüyündə neçə yerə bölünür? 
 
a. 1; 
b. 2; 
s. 3; 
d. 4; 
 
#122 
 
Jurnalistin bir d
əfəyə iki sual verməsi nə kimi problem yarada bilər? 
 
a. Heç bir problem yaratmır; 
b. Müsahib h
ər iki suala qısa və ya başdansovdu cavab verər; 
s. Müsahib özünü itir
ə bilər; 
d. Cavablar bir-birin
ə qarışar, montaj çətinləşər; 
 
#123 
 
Müsahib cavab verdikd
ən sonra, jurnalistin ani olaraq susmağı nəyə xidmət edir? 
 
a. Tamaşaçıların bir qədər dincəlməsinə; 
b. Müsahibin bir q
ədər dincəlməsinə; 
s. Ani susqunluq müsahibin arzuedilm
əz suala cavab verməsinə şans yaradır; 
d. Susqunluq müsahibin suala tam v
ə dolğun cavab verməsinə yardımçı olur; 
 
#124 
 
Jurnalist müsahibin normal görünm
əsinə yardımçı olmalıdırmı? 

---

 
a. Xeyr; 
b. Müsahibin normal görünm
əsi rejissorun diqqət mərkəzində olmalıdır;   
s. B
əli; 
d. Müsahibin normal görünm
əsi prodüserin diqqət mərkəzində olmalıdır;   
 
#125 
 
Müsahib
ə zamanı diqqət yayındıran hərəkətlər hansılardır? 
 
a. Araverm
ədən baş yellətmək; 
b. Qeyri-t
əbii bükülüb, mikrofona tərəf əyilmək; 
s. Ağızda saqqız çeynəyərək danışmaq;  
d. Sadalananların hər biri; 
 
#126 
 
Kamera söndürül
əndən sonra jurunalist hansı funksiyaları yerinə yetirməlidir? 
 
a. Müsahibin adının, soyadının, vəzifəsinin düzgün yazılışını onunla 
d
əqiqləşdirməlidir;  
b. Müsahibin telefon nömr
əsini götürməlidir; 
s. Müsahib
ə efirə hazırlanıb qurtaranadək müsahibin harda olacağını öyrənməlidir; 
d. Sadalanan h
ər üç prinsip zəruridir; 
 
#127 
 
Transfokatordan (ZUM-dan) n
ə məqsədlə istifadə olunur? 
 
a. Görüntünün keyfiyy
ətini artırmaq üçün;  

---

b. Görüntünü yaxınlaşdırmaq üçün;  
s
. Görüntünü uzaqlaşdırmaq üçün; 
d. Görüntünü yaxınlaşdırmaq və uzaqlaşdırmaq üçün;  
 
#128 
 
TV–d
ə şifahi xəbər deyiləndə nə nəzərdə tutulur? 
 
a. Jurnalistin x
əbəri təsvirsiz oxuması; 
b. Aparıcının xəbəri təsvirsiz oxuması; 
s. Jurnalistin x
əbəri təsvirlə oxuması; 
d. Aparıcının xəbəri təsvirlə oxuması; 
 
#129 
 
Hansı plan daha çox efir vaxtı aparır? 
 
a. Ara plan; 
b. 
İri plan; 
s. Panoram; 
d. Kökl
ənmə planı; 
 
#130 
 
Hansı plan tamaşaçıda güclü emossional təsir oyadır? 
 
а. Köklənmə planı; 
b. İri plan; 
s. 
Ara planı; 
d. Bütün planlar; 

---

CAVABLAR: 
1.
 
D 
2.
 
D 
3.
 
D 
4.
 
B 
5.
 
D 
6.
 
A 
7.
 
C 
8.
 
C 
9.
 
A 
10.
 
A 
11.
 
D 
12.
 
D 
13.
 
A 
14.
 
B 
15.
 
C 
16.
 
B 
17.
 
C 
18.
 
D 
19.
 
B 
20.
 
C 
21.
 
A 
22.
 
A 
23.
 
A 
24.
 
B 
25.
 
D 
26.
 
A 
27.
 
B 
28.
 
B 
29.
 
A 
30.
 
C 
31.
 
C 
32.
 
A 
33.
 
A 
34.
 
B 
35.
 
B 
36.
 
C 
37.
 
D 
38.
 
A 
39.
 
B 
40.
 
A 
41.
 
B 
42.
 
B 
43.
 
A 
44.
 
C 
45.
 
A 
46.
 
A 
47.
 
C 
48.
 
A                 
                                           QEYD
LƏR ÜÇÜN     
 

---

 
49.
 
C 
50.
 
D 
51.
 
D 
52.
 
D 
53.
 
A 
54.
 
A 
55.
 
C 
56.
 
D 
57.
 
D 
58.
 
B 
59.
 
B 
60.
 
B 
61.
 
A 
62.
 
C 
63.
 
A 
64.
 
B 
65.
 
A 
66.
 
C 
67.
 
A 
68.
 
B 
69.
 
A 
70.
 
A 
71.
 
C 
72.
 
B 
73.
 
C 
74.
 
A 
75.
 
B 
76.
 
C 
77.
 
D 
78.
 
B 
79.
 
C 
80.
 
A 
81.
 
C 
82.
 
A 
83.
 
D 
84.
 
A 
85.
 
D 
86.
 
B 
87.
 
C 
88.
 
C 
89.
 
D 
90.
 
C 
91.
 
A 
92.
 
C 
93.
 
B 
94.
 
B 
95.
 
D 
96.
 
D 
                                     QEYD
LƏR ÜÇÜN
 
 

---

 
97.
 
B 
98.
 
A 
99.
 
C 
100.
 
A 
101.
 
C 
102.
 
C 
103.
 
A 
104.
 
B 
105.
 
S 
106.
 
A 
107.
 
A 
108.
 
A 
109.
 
A 
110.
 
S 
111.
 
S 
112.
 
B 
113.
 
S 
114.
 
B 
115.
 
D 
116.
 
A 
117.
 
D 
118.
 
B 
119.
 
S 
120.
 
D 
121.
 
S 
122.
 
D 
123.
 
S 
124.
 
S 
125.
 
D 
126.
 
D 
127.
 
D 
128.
 
B 
129.
 
S 
130.
 
B 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                                    QEYD
LƏR ÜÇÜN
 
 

---

ƏDƏBİYYAT SİYAHISI: 
 
Rus dilind
ə 
 
1. 
Азарин Владимир, “От замысла до экрана”, М., 1995 
2. 
Багиров Энвер, Кацев Израиль, “Телевидение – XX век”, М., 1968 
3. 
Кузнецов  Георгий  Владимирович, “Журналист  на  экране”,  М., 
1985 
4. 
Кузнецов  Георгий  Владимирович, “Так  работают  журналисты 
ТВ”, М., 2000 
5. 
Кузнецов Георгий Владимирович, “ТВ-журналист”, М., 1980. 
6. 
Льюис Брус, “Диктор телевидения”, М., 1973 
7. 
Голдовская Марина Евсеевна, “Творчество и техника”, М., 1986 
8. 
Голдовская  Марина  Евсеевна, “Человек  крупным  планом”,  М., 
1981 
9. 
Голядкин Николай Алексеевич, “Анализ аудитории”, М., 2000 
10. 
Муратов Сергей Александрович, Фере Владимир  
Георгиевич, “Люди, которые входят без стука”, М., 1971 
11. 
Рабигер Майкл, “Монтаж”, М., 1999 
12. 
Фэнг Ирвинг, “Теленовости: секреты журналистского  
мастерства”, М., 1993 
13. 
Цвик Валерий Леонидович, “Телевидение, системные  
характеристики”, М., 1998 
14. 
Юровский Александр Яковлевич, “Телевидение – поиски и  
решение”, М., 1983 
 
İngilis dilində 
 
15. Stephen Cushion, «Television Journalism», SAGE Publications Ltd,  
2012 
16. Douglass K. Daniel, «Harry reasoner:  A life in the News», 
University of Texas Press, 2007 
17.  «Broadcast journalism:  techniques of radio and TV news», Focal 
Press, 1997 
18. Steven Barnett, «The rise and fall of television journalism: Just wires  
and lights in a box?», November 2011 
 

---

Document Outline

• Reklamın mənfi cəhətləri:
• Reklam insanlarda psixoz və əsəbilik yaradır.
• Reklam imkanla istəyi nəzərə almır.
• Reklam ona baxmağa məcburilik yaradır.
• Reklam maraqlara və şəxsi düşüncələrə hakim kəsilir.
• Məhsulun qiymətini artırır, sahibkar reklamın qiymətini məhsulun üstünə qoyur.
• Bazarda monopoliya yaradır.