Logopediya

Birinchi variantda tо‘g‘ri va notо‘g‘ri tuzilgan iboralarni farqlash, shuningdek murakkab grammatik qurilmalarni tushinishdan iborat edi. Bu о‘quvchilarni umumiy psixik aktivligini past darajasi bilan alohida sо‘zlarni ma’nosini tor darajada tushinish bilan kontekst nutqni murakkab formalarini tushinishi bilan birgalikda namoyon bо‘ladi.
Ikkinchi variantda о‘quvchilar kelayotgan axborotni umumlashtirishga qiynaladilar. Bu teskari konstruksiyalarni tushinishni buzilishida kо‘rinadi. Bunday bolalar hikoyalarni, masala shartlarini, dasturdan tashqari materialni о‘qiganda qiyinchilikka yuz keladilar.
Uchinchi variantda ular о‘zlariga qaratilgan nutqni anglay olmaydilar bu bolalardagi lug‘at zaxirasining sayyozligi, atrof muhit haqida tasavvurlarni, bilimlarni yetarli emasligi amaliy tajribani kamchiligi bilan namoyon bо‘ladi. Bolalar kamchiliklar yordamida xocil qilinadigan fe’llarni yaxshi tushunmaydilar. Bu buzilishlar miyaning ikkala yarim sharlari zararlanishi oqibatida paydo bо‘ladigan spastik diplegiyada kuzatiladi. Serebral falajning giperkinetik shaklida ba’zi fonemalarni aniq qabul qilish zarurligi oqibatida tushinishda qiyinchiliklar yuz beradi. Ular berilgan rasmda bitta kuchuk qayerda va kо‘p kuchuklar qayerdaligini kо‘rsatib bera olmaydilar. Ba’zida bir-biriga yaqin fonemalarni differensiya qilishda muammolar vujudga keladi.
Nazorat uchun savollar
1. Bolalar serebral falajida namoyon bо‘ladigan fonetik -frnematik bо‘zilishlarni tavsiflab bering.
2. Bolalar serebral falajida namoyon bо‘ladigan dizartriyaning asosiy shaklarini aytib bering.
3. Bolalar serebral falajida nutq va harakat bо‘zilishlarining qanday umumiylik tomonlari mavjud?
4. Bolalar serebral falajida leksik-grammatik bо‘zilishlarning hususiyatlarini yoritib bering.
5. Lug‘at boyligini shakllantirishda olib boriladigan logopidik ishning davr bо‘yicha aytib bering.

9-мавзу. Bolalar cerebral falajida kuzatiladigan nutq buzilishlari va ularni bartaraf etish reabilitaciyasida logopedik korrektsiya