M-az (9). indd
Yüklə 23,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
24 Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016 Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin “Əl-Əhli Dubay Teatrı”nın rəhbəri, Beynəlxalq Teatr İnstitutunun ərəb ölkələri üzrə əlaqələndiricisi İbrahim Əssiri. – Ümumiyyətlə, ərəb ölkələrində və konkret ola- raq Səudiyyə Ərəbistanında te- atr sənətinin ta- rixi və bu günü, özəllikləri haqqın- da ilkin mənbədən məlumatlanmaq maraqlı olardı... – Mən yalnız öz vətənim dən, Səudiy yə Ərəbis tanın dan danışa bilərəm. Ölkəmizdə dram teatrları ilk dəfə keçən əsrin 50-ci illərində fəaliyyətə baş- layıb. İlk belə teatr Məkkədə yaradılmışdı. Sonralar digər şəhərlərdə – məktəblərdə, universitetlərdə də formalaşma- ğa başladı. Hazırda bizdə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dayağı sayəsində bir çox teatrlar yaranıb və onlar uğurla fəaliyyət göstərir. Mənim yaratdığım teatr 40-dan çox ölkədə çıxış edib, bir çox mükafatlara layiq görülüb. Teatrın reper- tuarına uşaqlar üçün də tamaşalar daxildir. Truppa istənilən mövzuda tamaşa hazırlamaq seçiminə malikdir. Digər ərəb ölkələrində də teatr sənətinin tarixi və indiki durumu təxminən eynidir. Fərq yalnız ondan ibarət ola bilər ki, bəzi ərəb ölkələrində qadınlara səhnəyə çıxmağa icazə verilmir. – Teatr sənəti bütün dövrlərdə din xadimləri tərəfindən təqib edilib, baxmayaraq ki bu sənətin özəyi haradasa elə məhz dini mərasimlərə gedib-çıxır. İslam ölkəsi olaraq Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində teatrın inki- şafına şəraitin yaradılması çox ürəkaçan mənzərədir... – Bəli və əslində buyurduğunuz kimi, burda heç bir təzad yoxdur. Əksinə, teatr sənəti sayəsində biz bir çox anlayışları bir-birinə bağlayıb səhnə dili vasitəsilə onun ifadəsini tapa bilirik. Teatr bayramının əks-sədası Xarkovun “Gözəl güllər” Müstəqil Aktyor Teatrının üzvləri Artyom Vusik və İqor Klyuçnik. – Niyə “Gözəl güllər”, məgər qeyri- gözəl güllər də olur? A.V.: – Bu adın yozu- munun bir çox variasi- yaları var. Onlardan biri belədir ki, gül-çiçəklər səssizcə gözəl, mənalı mətləblərdən bəhs edə bildikləri kimi, biz də mövzularımızı plastik yanaşma ilə açırıq. Ta- maşalarımızı öz drama- turgiyamız üzrə ərsəyə gətiririk. Yalnız ilk tamaşamız olan “Drakula” hazır dram əsəri idi və mən ona quruluş vermişdim. Bütün digər əsərlərdə isə hər şey eks- promt olaraq baş verir. Əlbəttə, kollektivimizdə bütün digər teatrlarda olduğu kimi rəsmi vəzifələri icra edən şəxslər var. Amma əsas heyət Şəki festivalında təmsil olunan 6 aktyordur. Festivalda təqdim etdiyi- miz “Piy” səhnə əsəri 2013-cü ildə meydana gəlib. Sayca ikinci tama- şamızdır. Janrı sosial satiradır. – Aqressiya kifayət qədərdir bu tamaşada... – Ola bilər, amma yumor prizmasından ötürülür. Müasir həyatın epizodlarından ibarət kollaj yaratmışıq. Belə kollajlar vasitəsilə məqsədimiz tamaşaçıya nəyisə diktə eləmək yox, dünyagörüşümü- zü, müşahidələrimizi, qənaətlərimizi bölüşməkdir. Azərbaycana ilk səfərimizdir. Dil baryeri üzündən öz tamaşamıza qədər seyr etdiyimiz “Ölülər” və “Mirvari günlər”i qavramaqda çətinlik çəkdik. Festivalın ümumi ab-havasından, xalqınızın xarakterik keyfiyyətlərindən razı- lığımızın həddi-hüdudu yoxdur – hər bir ünsiyyətdə xoşməramlılıq, xeyirxahlıq gördük. “Piy” Latın Amerikasında, Almaniyada da oynanılıb. Və təbii ki, hər zalın öz reaksiyası olub. Həmsöhbətlərimiz “Üç məkan” festivalı çərçivəsində oynadıqları “Piy” tamaşasının şifrlərinin Şəki tamaşaçı- ları tərəfindən dəqiq oxunduğunu məmnunluqla bildirdilər. Teatrın digər aktyoru İqor Klyuçnik də jurnalımızın əməkdaşı ilə həvəslə söhbətləşdi. Və söhbət əsnasında bildirdi ki, beş ildən bəri fəaliyyət göstərən “Gözəl güllər” teatrını o, Artyom Vusik və Denis Festival iştirakçılarının “Mədəniyyət.AZ”a blits-müsahibələri Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016 25 Moskvanın “Trikster” teatrının bədii rəhbəri Vyaçeslav İqnatov və BDDC rəqs studiyasının rəhbəri Denis Boroditski Vyaçeslav İqnatov Krımda anadan olub. Minskdə aktyorluq, Sankt-Peterburqda rejissorluq təhsili alıb. Daha sonra Moskvaya köçüb. 10 il “Kölgə” teatrında çalışıb. V.İ.: “Klassik təhsil mütləq lazımdır. Amma artıq fəaliyyət pilləsinə keçəndə o təhsildən təkan gücü alıb yeni ideyalara açıq olmaq va- cibdir. Əks halda ətalət və geriləmə qaçılmazdı. Məsələn, mən və ya Denis ayrı-ayrılıqda bu tamaşanı ərsəyə gətirə bilməzdik. Amma səylərimizi birləşdirəndə bu vaxta qədər heç kimin etmədiyini hasilə yetirdik. Şəkidən Gürcüstana yola düşəcəyik. Qafqaza gəlmişkən oraları da görmək istəyirəm. Həm də bu region elə koloritlidir ki, adam ay- rıla bilmir. Bizdə belə deyil. Şəki xanlarının sarayını görəndən sonra isə Baxçasaray mənimçün kölgədə qaldı – o sarayla müqayisədə sizin saray elə mühafizə olunur ki, sanki ötən il inşa olunub”. – Niyə “Trikster”? – Əvvəlcə Mariya Litvinova ilə “Külək” adlı teatr yaratmışdıq, amma bir neçə ildən sonra “Trikster” adı üzərində dayandıq. Denis Boroditski Bryanskda doğulub. Sonra Moskvaya köçüb. İqor Moiseyevin rəhbərlik etdiyi Xalq Rəqsləri Akademik Ansamb- lının kollektivinə daxil olub. Onun vasitəsilə dünyaya çıxıb və ha- zırda Nyu-Yorkda fəaliyyət göstərir, BDDC adlı müstəqil şirkəti var. Tədricən şoudan uzaqlaşıb. Müasir rəqslərin təqdimatı ilə məşğul olmağa başlayıb. 2004-cü ildə Rusiyaya qayıdıb ki, Amerikada sev- diyini vətənində gerçəkləşdirsin. Teatrlarla sıx əməkdaşlıq edir, pe- daqoji işlə məşğul olur, aktyorlarla çox işləyir. V.İqnatovla tanışlığı da belə baş verib. V.İ.: “Mənə bir neçə xoreoqrafın videosunu göstərdilər. Denisin albomunu görən kimi seçimim yəqinləşdi – teatrda forma məhz bu cür olmalıdır”. Çmelev yaradıb- lar. Denislə Artyom kukla teatrı aktyor- luğu, İqor isə dram teatrı aktyorluğu fakültələrində təhsil almaqla hər üçü Xarkov İncəsənət Universitetində oxuyub. Tələbəlik illərində yolları yal- nız “kapustnik”lərdə kəsişib. İ.Klyuçnik: “Kapustnik” öz-özlüyündə həm asan, həm də çətin janrdır – bir tərəfdən səni heç bir çərçivə sıxmır, digər tərəfdən isə səhnəciyin bütün elementlərinə, detallarına yeganə cavabdeh olan şəxssən”. Məhz bu “kapust nik”lər onları birləşdirib, teatra dair dünyagörüş lərinin, zövqlərinin uyğunluğunu aşkarlayıblar, buna görə də şəhər əhəmiyyətli müxtəlif səbəblərdən quraşdırdıqla- rı səhnəciklər mini-tamaşalar səviyyəsinə, daha sonra “Gözəl güllər” adlı Azad Yaradıcılıq Birliyinə və nəticədə eyniadlı teatra kimi yüksəlib. İlk tamaşaları “Siçovul” olub. İ.K.: “Əvvəl fonoqramla oynanılan bu tamaşamız üçün məxsusi simli kvartet dəvət etmişdik. Onlar da tamaşa üçün musiqi yaz- dılar. Bu sanki səssiz kinonun səhnə versiyası idi. Bir müddətdən sonra tamaşanı səhnədəki canlı piano çalğısının müşayiətində ifa etməyə başladıq. Bu mənada teatrımızın baş rejissorunun olma- ması çox yaxşıdı – özümüz hər hansı skeleti düşünüb tapmaq, özümüz də onu müxtəlif şəkillərə salmaq ixtiyarındayıq”. Bəzi qəribə gənclərdən fərqli olaraq “Gözəl güllər”in üzvləri özlərindən müştəbeh deyillər – nümunə götürdükləri, pərəstiş etdikləri teatr xadimləri var. Başqa teatr yaradıcıları ilə zövq, üslub oxşarlıqları onlara özgün olmağa maneçilik törətmir. Sırf özlərinə xas janrları olduqlarını deyirlər – bu janrın adı fan-futurizmdir. Ölkəmiz, teatrımız, dramaturgiyamız haqqında isə yalnız səfər ərəfəsində məlumatlandıqlarını (konkret olaraq festivalın ilk ta- maşasının ədəbi materialı və rejissoru haqqında) təəssüfl ə qeyd etdilər və söz verdilər ki, növbəti səfərlərində daha dərin bilgilərlə “yaraqlanıb-yasaqlanıb” gələcəklər. Yüklə 23,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|