M-az (9). indd
Yüklə 23,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
43 Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016 sənədlərini Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə təqdim etdi və heykəltəraşlıq fakültəsinə daxil oldu. Heykəltəraşlıq ixtisasına yiyələnən Azad Əliyev həm də 1977- 82-ci illərdə M.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnsti- tutunun “Dekorativ-tətbiqi sənət” fakültəsinin şüşə və keramika şöbəsində təhsil aldı. Tələbəlik zamanı da tişəsini əlindən yerə qoyma- dı, öz təkrarolunmaz əl işlərini müxtəlif sərgi salonlarında, müsabiqələrdə nümayiş etdirdi. 1983-cü ildə Azad Əliyev Azərbaycan Rəssamlıq Akademiyasına daxil oldu. Elə həmin ildən o, akademiyanın müxbir üzvü Ömər Eldarovun rəhbərliyi ilə elmi yaradıcılıqla məşğul olmağa başladı. 1984-cü ildə isə Azərbaycan Rəssamlar İttifaqına üzv seçildi. Heykəltəraş Azad Əliyev 2000-ə yaxın əsərin müəllifidir. Bu əsərlər Rusiya, Polşa, Almaniya, İtaliya, Fransa, Belçika, Avstri- ya, Hollandiya, Mərkəzi Amerika, İran, Türkiyə, Nepal və digər ölkələrin muzey və parklarını bəzəyir. 1991-ci ildə isə Dərbənd şəhərində Nizami Gəncəvi heykəlinin açılışı oldu. Kompozisiya etibarilə çox orijinal olan bu abidədə Nizaminin obrazı ölməz “Xəmsə”sinin surətləri fonunda yaradılmışdı. Heykəltəraşın Üzeyir bəy dühasına göstərdiyi böyük ehtiram, vurğunluq isə Şəmkir şəhərində ucaltdığı abidədə daha aydın nəzərə çarpır. 2009-cu ilin avqust ayı idi. Azad Əliyev bizim iş yerimiz olan Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyinə gəldi. Məlum oldu ki, o, Azərbaycan himni haqqında abidə-kompozisiya yaratmaq niyyətindədir. Belə ki, həmin əsərdə o, Üzeyir bəyi royal arxasın- da, himnin sözlərinin müəllifi Əhməd Cavadı isə ayaq üstə, roya- la söykənərək əlində tutduğu vərəqdən himnin sözlərini oxuyan vəziyyətdə təsəvvür edirdi. Bu məqsədlə heykəltəraş muzeyimizə dəfələrlə gəlib-getdi. Hər gəlişində də Üzeyir bəyin memorial ro- yalını uzun-uzadı müşahidə edir, onun hər bir hissəsinin, detalı- nın ölçüsünü zərgər dəqiqliyi ilə nəzərdən keçirirdi. Nəhayət, abidə-kompleks 2010-cu ildə Azərbaycanın dilbər guşələrindən biri olan Şəmkir şəhərinin İstiqlal parkında ucaldıl- dı. Parkın açılışı günü orada iştirak edən tamaşaçıların xatirində dərin iz buraxıb. Söyləyirlər ki, həmin mərasimdə iştirak edən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və başqa iştirakçılar Azərbaycan heykəltəraşlığının bu nadir incisini əyalətə sığmayan bir abidə kimi dəyərləndirmişlər. Bu gün həmin kompozisiyanın fotoşəkilləri Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyinin divarlarını bəzəməkdədir. Muzeyi ziyarət edən tamaşaçılar kompozisiyanın fotolarına baxdıqca öz heyranlıqlarını, təəccüblərini gizlədə bilmirlər. Doğrudan da, abidəyə heyran olmamaq mümkün deyildi. Qara qranitdən düzəldilmiş, üzərində bürünc şamdan qoyu- lan, bürünc ayaqlı, bürünc pedallı, ağ mərmər klavişli bu royal böyük konsert salonunda qoyulmuş əsl royaldan əsla seçilmir. Üzeyir bəyin, Əhməd Cavadın əzəmətli heykəlləri də sanki can- lıdır. Bir sözlə, bu əsər Azərbaycan himninə ucaldılmış bir sənət xariqəsidir. Biz isə arzu edirik ki, himnimizin tarixi mövzusundakı belə bir abidə-kompozisiya və Azərbaycan gerbinin modeli bu gün Bakının ən görkəmli yerində – Dövlət Bayrağı Meydanında ucaldılsın. Bu günlərdə biz, Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyinin bir neçə əməkdaşı heykəltəraş Azad Əliyevin emalatxanasında olduq. Yəqin ki, burada gördüklərimiz uzun müddət yaddaşlarımızdan silinməyəcək. Heykəltəraşın emalatxanasında biz Azərbaycan xalqının onlarca görkəmli şəxsiyyətlərinin – Füzulinin, Nəsiminin, Aşıq Ələsgərin, Nəriman Nərimanovun, Ağa Musa Nağıyevin, Mir Cəlal Paşayevin və başqalarının abidələrinin maketlərini gördük. Həmin maketlərin tamamlanmış variantları bu gün respubli- kamızın müxtəlif sərgi salonlarında, qalereyalarında nümayiş etdirilir. Emalatxanada olarkən öyrəndik ki, Bakıda fəaliyyət İran liderlərinin surətləri “ 44 Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016 göstərən Muğam Mərkəzindəki abidələr sırasında Xan Şuşins- kinin, Seyid Şuşinskinin və bir çoxlarının büstlərinin müəllifi də Azad Əliyevdir. Müəllif həmçinin mahir violonçel ustası, görkəmli musiqiçi M.Rostropoviçə, klassiklərdən Bethovenə, Baxa və başqalarına çox dəyərli abidələr ucaltmışdır. Bethovenin tuncdan düzəldilmiş büstü hazırda Mərkəzi Amerikanın San-Salvador şəhərində qoyulub. Fərəhləndirici haldır ki, büstün yanındakı mərmər lövhənin üzərində bu abidənin azərbaycanlı heykəltəraş Azad Əliyev tərəfindən düzəldilməsi haqda məlumat da var. Müəllifin uğurlu işlərindən biri də Xəlil Rza Ulutürkün məzarüstü abidəsidir. Fəxri xiyabanda ucaldılmış bu heykəl öz əzəməti, məzmun dolğunluğu ilə xiyabanı ziyarətə gələnlərin diqqətini dərhal cəlb edir. Metronun “20 Yanvar” stansiyasi ərazisində 20 Yanvar şəhidlərinin xatirəsinə ucaldılmış abidə, Binəqədi rayonunda Milli Qəhrəmanların silsilə abidələri və 20 Yanvar qırğınının dəhşətlərini əks etdirən, boş gilizlərdən ibarət 4 metr hündürlüyü olan kompozisiya da Azad Əliyevin böyük əməyinin məhsuludur. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, sənətkarın əsərləri Azərbaycanın hüdudlarından kənarda da bö- yük tamaşaçı rəğbəti qazanıb. Buna misal olaraq Fransanın paytaxtı Paris şəhərində ucaldıl- mış Nizami Gəncəvinin, Məhsəti Gəncəvinin, Gürcüstanda isə Mirzə Fətəli Axundovun, Cəlil Məmmmədquluzadənin, Fətəli xan Xoyskinin, Aşıq Hüseyn Saraçlının abidələrini göstərə bilərik. Qeyd etməliyik ki, Nizami Gəncəvinin və Məhsəti Gəncəvinin abidələri məhz Heydər Əliyev Fondunun sifarişi ilə hazırlanıb. Bu qüdrətli tişə us- tasının müxtəlif süjetli kompozi- siyaları doğma Azərbaycanımızın bölgələrindən Şəmkirin, Gədəbəyin, Na alanın meydanlarını, park- larını daha da baxımlı, yaraşıqlı edir. Na alanın sağlamlıq ocağına həsr edilmiş silsilə işçi obrazları isə dünyanın müxtəlif yerlərindən gələn turistlərin böyük marağı- na səbəb olur. Şəmkir şəhərində alman fəhlələrinə düzəldilmiş silsilə heykəllər də Azad Əliyevin uzunmüddətli zəhmətinin bəhrəsidir. Sənətkar siyasi xadimlərin obrazlarına da dəfələrlə müraciət etmiş, ümummilli lider Heydər Əliyevin heykəllərini, prezident İlham Əliyevin büstünü özünəməxsus orijinallıqla yaratmışdır. Azad Əliyev tək abidə kompozisiyalar, büstlər, heykəllər deyil, eləcə də onlarca barelyefin, qorelyefin, relyefin, plaketin, meda- lın müəllifidir. Bu əsərlər də hazırda həm Azərbaycanda, həm də ölkəmizin hüdudlarından kənarda, muzeylərdə, şəxsi kolleksiya- larda qorunub saxlanılır. Belə ki, Əli Əkbər Haşimi Rəfsəncaninin, ayətullah Xomeyninin, Seyid Əli Xamneinin surətləri həkk olun- muş medallar bu gün İran İslam Respublikasına azərbaycanlı heykəltəraş tərəfindən bir töhfədir. Müəllifin hazırda üzərində işlədiyi tamamlanmamış iş isə is- tedadlı şahmatçı, mərhum Vüqar Həşimovun obrazıdır. Monu- mental abidə gənc qrossmeysterin məzarı üzərində ucalacaqdır. M.L.Rostropoviç Yüklə 23,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|