M-az (9). indd



Yüklə 23,52 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə48/48
tarix17.11.2018
ölçüsü23,52 Mb.
#80668
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   48

99
Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016
у кавказских музыкантов, воспитанных в среде, культивирующей 
ритм. Однако художественные результаты обнаружились далеко не 
сразу. Лишь со второй половины 70-х годов начинают появляться 
композиции Вагифа Мустафазаде, Вадима Бердзанишвили и 
других, свидетельствующие о прогрессе в этом направлении. Одной 
из причин такой огромной популярности латиноамериканского 
джаза несомненно является то, что латиноамериканские ритмы, в 
отличие от африканских, значительно более подходят для танцев, 
что позволило значительно расширить аудиторию любителей 
джазовой музыки.
99
Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016
Ədə biy yat:
1. Баташев А. Советский джаз. Исторический очерк. – М.: Музыка, 1972 – 176 с.
2. Грэнджер П. Народные истоки джаза // Джаз-банд и современная музыка Сб. ст-й. – Л.: Academia,1926. – С. 12 – 20.
3. Браславский Д. Аранжировка для эстрадных ансамблей и оркестров. – М.; Музыка, 1974. – 392 с.
4. Гусев В. Фольклор как элемент культуры // Сборник по мат. симпозиума АН СССР “Искусство в системе культуры” – Л.: Наука, 1987. – С. 
36 — 41.
5. Коллиер Дж. Луи Армстронг – Американский гений. – М.: Радуга, 1987. 424 с.
6. Коллиер Дж. Становление джаза. – М.: Радуга, 1984. – 392 с.
7. Конен В. Пути развития американской музыки. Очерки по истории музыкальной культуры США. – Изд. 3-е, переработанное. – М.: Сов. 
композитор, 1977. – 447 с.
8. Конен В. Рождение джаза. – Изд. 2-е – М.; Сов. Композитор, 1990. – 320 с.
9. Мило Д. Развитие джаза и северо-американская негритянская музыка. Джаз-банд и современная музыка: Сб. ст. – Л.: Academia,1926. 
– С. 21 – 31.
10. Овчинников Е. История джаза. – Вып. 1 – М.: Музыка, 1994. – 240 с.
11. Откидач В. Музична естрада: Словник. – Харків, Видавець І. В. Якубенко, 2004.– 445 с.
12. Панасье Ю. История подлинного джаза. – Л.: Музыка, 1978. – 131 с.
13. Петров А. Джазовые силуэты. – М.: Музыка, 1996. – 239 с.
14. Пистон У. Оркестровка. – М.: Сов. композитор, 1990. – 464 с.
15. Симоненко В. Лексикон джаза. – К.: Муз. Україна, 1981. – 112 с.
16. Словарь иностранных слов. – Изд. 14-е, испр.– М. Русский язык, 1987– 608 с.
17. Степурко О. Трубач в джазе. – М.: Сов. композитор, 1989. – 207 с
18. Фейертаг В. Джаз. ХХ век. Энциклопедический справочник. – СПб.: Скифия, 2001. – 564 с.
19. Юцевич Ю. Словарь музыкальных терминов. – К.: Муз. Україна, 1988.– 263 с.
20. Berendt I. E. Od raga do rocka. – Kr.: PWM, 1979. – 539 p.
21. Stearns M. The Story of Jazz. – N. Y.: Oxford University Press, 1956. – 367 p.
22. Tanner P. O. W. Jazz \ P. O. W. Tanner , D. W. Megill, M Gerow – 7 ed. – Dubuque: Brown, 1992. – 228 p.
Wasserberger I. Jazzovy slovnik \ I. Wasserberger a kolektiv. – Bratislava: Slatne hudobne vydavateL, 1966– 351 str
Xülasə
Latın Amerikası ritmlərindən ibarət olan eyni adı daşıyan latın cazı 
musiqidə cazın müxtəlif janrlarından biridir. Latın cazında afro-kubalı və 
Afrika musiqisinin elementləri ilə Kuba və İspaniyanın Karib zərb alətləri 
qarışıgının fusion formasında bir musiqi stili yer alır. Latın caz Amerika 
və Kuba musiqisinin üslubları arasında qarşılıqlı uzun prosesin nəticəsi 
idi. XX əsrin əvvəlində New Orlean Latın Amerikasının musiqisinə fərqli 
sinkopalaları ilə qatılıb, şəhərin erkən caz stilinin formalaşmasında 
bədii xarakter daşıyırdı. 1940-cı illərdən sonra Latın Amerikasının me-
lodiyaları və rəqs ritmləri Cənubi Amerikaya yayılmağa başlamışdır. Və 
bunun nəticəsində latın cazın elementləri Karib və Mərkəzi Amerikaya, 
sonra Avropaya yönlənməyə başladı. Bütün regionda musiqiçilər və 
rəqqasələr də muxtəlif musiqi dillərində latın cazı ilə tanış oldu və swing 
dövrün, eləcə də rumba, mambо və müxtəlif afro-kubalı rəqs musiqisi-
nin elementləri bəstəkarların repertuarlarında yolunu tapdı.
Açar sözlər: caz, Latın Amerikası ritmləri, folklor, zərb alətləri, bibol, 
svinq, drayv, biq-bent, bossa-nova, bric, kalipso, beqin, mambo
Summary
Latin jazz is a genre of jazz with Latin American rhythms. Latin jazz 
also called as afro-cuban jazz, a style of music that blends rhythms and 
percussion instruments of Cuba and Spanish Caribbean with jazz and 
its fusion of European and African musical elements. Latin jazz was 
the result of a long process of interaction between American and Cu-
ban music styles. In New Orleans, around the turn of the 20th century, 
Latin American music infl uenced the city’s early jazz style, enriching it 
with a distinctive syncopated (accents shi  ed to weak beats) rhythmic 
character. A well-known pianist and composer of the time, Jelly Roll 
Morton, referred to that Latin infl uence as the “Spanish tinge” of jazz. 
In the decades leading to 1940, Latin American melodies and dance 
rhythms made their way farther northward into the United States, while 
the sounds of American jazz spread through the Caribbean and Central 
and South America. Musicians and dancers across the entire region be-
came familiar with both musical languages, and the large bands of the 
swing era expanded their repertory to include rumbas and congas and 
two types of Afro-Cuban dance music.
Key words: jazz, Latin American rhythms, folklore, percussion, bebop, 
swing, drive, big band, bossa nova, bridge, calypso, begin, mambo.


100
Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016
TURİZM

S
on illər Azərbaycan Pespublikasının Prezidenti İl-
ham Əliyev tərəfindən turizm sahəsi üzrə imzala-
nan fərman və sərəncamlar ölkədə bu sahənin in-
kişafına çox böyük töhfələr verməkdədir. Dövlətin 
adıçəkilən sahəyə diqqət və qayğısının nəticəsidir 
ki, Azərbaycan artıq dünyada yeni bir turizm 
istiqaməti kimi səyahət həvəskarlarının seçdiyi 
məkana çevrilib.
Dövlət başçısının sentyabrın 1-də imzaladığı 
“Azərbaycanda turizmin inkişafı ilə bağlı əlavə tədbirlər 
haqqında” sərəncam da mükəmməl bir sənəd kimi 
turizmin inkişafına xidmət edir. Xüsusilə sərəncamda 
Azərbaycanda Turizm Şurasının yaradılması, sentyabrın 
27-nin ölkəmizdə “Turizm işçiləri günü” peşə bayramı 
kimi qeyd edilməsi, beynəlxalq təcrübədə geniş tətbiq 
olunan ticarət festivallarının (“shopping festival”) 
hər il keçirilməsi, turizm və rekreasiya 
zonalarında vergi və gömrük güzəştlərinin 
və imtiyazlarının verilməsi, turizm və 
rekreasiya zonalarında Azərbaycan 
Turizm və Menecment Universitetinin 
nəzdində turizm üzrə ilk peşə-
ixtisas təhsili müəssisələrinin (peşə 
məktəbləri və peşə liseyləri) 
yaradılması kimi məsələlərin öz əksini 
tapması turizm sektoru təmsilçiləri 
tərəfi ndən razılıqla qarşılanıb. 
Çünki turizm mütəxəssisləri, ekspertlər bu 
məsələlərin həllinin vacib olduğunu və on-
ların Azərbaycanda turizmin inkişafına çox 
böyük təkan verəcəyini əsas şərtlərdən biri 
kimi qeyd edirdilər. 
Dövlət başçısının 1 sentyabr tarixli sərəncamını eyni zaman-
da Azərbaycanda turizmin inkişafının yeni mərhələsi kimi də 
qiymətləndirmək olar. Bu sənəddə turizmin bütün istiqamətləri üzrə 
yeniliklərin tətbiqi öz əksini tapıb. 
Sərəncam Azərbaycanda turizmin inkişafına 
hansı töhfələri verəcək?
Mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayev sərəncamı 
yüksək qiymətləndirir. Onun fikrincə, ölkədə turizm sənayesinin 
inkişafı prezident İlham Əliyevin xüsusi diqqət mərkəzindədir və 
sözügedən sahənin inkişafı üçün atılan addımlar öz bəhrəsini ve-
rir. Bu istiqamətdə aparılan islahatlar son illər daha da intensiv xa-
rakter alıb. Təkcə bir faktı qeyd etmək yetərlidir ki, son bir neçə il 
ərzində qurulan turizm infrastrukturu nəticəsində hazırda bu sahədə 
30 min insan çalışır: “Dövlət başçısının sentyabrın 1-də imzaladığı 
sərəncam respublikamızda turizmin inkişafına yeni təkan verəcək. 
Prezidentin 1 sentyabr sərəncamı ölkədə bu sahəyə dövlət münasibətinin təzahürüdür
Azərbaycanda turizmin inkişafƒnƒn
ən yeni mərhələsi
tlərini

zm və 
ay
can 
etini


ə-
eşə 
əri) 
ini 
əri 


101
Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016
Bu sənəd Azərbaycan turizminin inkişafının növbəti mərhələsini 
müəyyən edərək turizm sənayesində çalışan hər bir işçinin üzərinə 
məsuliyyət qoyur. Sərəncama əsasən, ölkəmizin turizm sektorunun 
inkişafını təmin etmək məqsədilə bir sıra mühüm işlər görüləcək. 
Yaradılması nəzərdə tutulan Turizm Şurası turizm sənayesinin inki-
şafına müsbət təsir göstərəcək. Xidmətlərin keyfiyyətinin daha da 
təkmilləşdirilməsi əsas istiqamətlərdəndir. Şura turizm sahəsinin 
inkişafı ilə bağlı Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və digər dövlət 
qurumları arasında əlaqələndirmə funksiyasını yerinə yetirəcək. 
Nəticədə ölkəmizə gələn hər bir turistin səfərinin yüksək səviyyədə 
təşkili üçün nəzarət gücləndiriləcək.
Sərəncamda nəzərdə tutulan “shopping festival”ların keçirilməsi 
üçün hər cür şərait var. Həmin tədbirlər ölkəmizin daxili maliyyə 
dövriyyəsinə güclü təkan verəcək. Biz təklifl ər hazırlayıb aidiyyəti 
qurumlara təqdim etmişik. Bu festivalları ildə iki dəfə 10–15 gün 
müddətində keçirməyi düşünürük”.
Sənəd ölkədə əsas turizm istiqamətlərini 
dəqiqləşdirib
Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetinin rektor 
əvəzi Eldar Aslanovun da mövzu ilə bağlı maraqlı fikirləri var. Onun 
sözlərinə görə, Azərbaycan keçmiş sovet respublikaları içərisində 
yeganə ölkədir ki, ittifaq tərkibində əldə etdiyi turizm irsini itirdi. 
Müstəqillik illərində baş verən münaqişələr, sosial-iqtisadi böh-
ran nəticədə 1980-ci illərdə əldə etdiyimiz turizm nailiyyətlərimizin 
tamamilə məhvinə səbəb oldu. Sovet dövründə təkcə ittifaq res-
publikalarından Azərbaycana 1 milyon 200 min turist gəldiyi halda, 
90-cı illərdən sonra nə kadr potensialını irs olaraq götürə bildik, nə 
də infrastrukturu. 
2005-ci ildən ne   sahəsinin tərəqqisi ilə qeyri-ne   sektorundan 
mühüm bir çıxış olan turizmi inkişaf etdirməyə başladıq. 
Eldar Aslanovun fikrincə, ölkəmizdə turiz-
min inkişafını şərti olaraq bir neçə dövrə bölmək 
mümkündür. Bu sahənin inkişafının yeni dövrü 
2015-ci ildə Azərbaycanda keçirilən  Avropa Oyun-
larından sonraya təsadüf edir. Ən bariz nümunəsi 
Azərbaycan Turizm İnstitutunun universitetə 
çevrilməsi, bu ali təhsil ocağının şəhərciyinin 
yaradılmasının qabardılması, Mədəniyyət və 
Turizm Nazirliyinin rayon idarələrinin ərazi 
idarələri kimi reorqanizasiyası, turizm vizaları-
nın asan vizaya keçirilməsi və sairdir. 
Ekspertin dəyərləndirməsinə görə, inki-
şafın ən yeni mərhələsi ölkə prezidenti İl-
ham Əliyevin sentyabrın 1-də imzaladığı 
“Azərbaycanda turizmin inkişafı ilə bağlı 
əlavə tədbirlər haqqında” sərəncamıdır. Bəs 
sənədin əsas özəlliyi nədir? 
Eldar Aslanov deyir ki, əvvəla, 
Azərbaycan bu sərəncamla əsas önəm 
verilməli olan turizm istiqamətlərini 
dəqiqləşdirib. Bu istiqamətlərdən ən önəmlisi MİCE turizmidir. 
Dünyada çox az ölkə beynəlxalq turizm gününü həm də ölkəsinin 
milli turizm peşə bayramı kimi qeyd edir. Məsələnin sərəncamda 
öz əksini tapması turizm sektoru təmsilçilərinin böyük sevincinə 
səbəb oldu. Bundan əlavə, sərhədlərdən sürətli keçid, rekreasiya 
zonalarında investisiya mühitinin daha da yaxşılaşdırılması, AZAL-
ın yeni marşrutlarının açılması və sair nəzərdə tutulub .
Sənəddə yeni dövrü xarakterizə edən əsas məsələlərdən 
biri turizm siyasətinin növbəti mərhələyə qədəm qoymasıdır. 
Bu da ayrı-ayrı dövlət orqanlarının turizmlə bağlı məsələlərdə 
koordinasiya edilməsi və bu məqsədlə Turizm Şurasının yara-
dılmasıdır. Belə bir qurum dünyanın bir çox ölkələrində fəaliyyət 
göstərir: “Turizm Şurası bizə turizm sektorunun ehtiyaclarına 
yönəlmiş daha operativ və kollegial qərarlar verməyə, konkret 
hansısa tərəfdə mövcud olan problemləri görməyə kömək edəcək. 
Təsəvvür edin, sənəddə turizmə birbaşa aidiyyəti olmayan po-
lis orqanlarından tutmuş vergiyə qədər çox fərqli məsələlər öz 
əksini tapıb ki, yeni dövrü xarakterizə edən ikinci xüsusiyyətdir. 
Yəni artıq yalnız Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi deyil, həm də 
Turizm Şurası vasitəsilə ayrı-ayrı dövlət orqanlarının koordina-
siya olunmuş fəaliyyəti. Üçüncü bir mühüm istiqamət təşviqdir. 
Rekreasiya zonalarında investisiya mühitinin daha da yaxşılaşdı-
rılması ilə bağlı konkret göstərişlər var. Çox güman ki, turizmlə 
bağlı yeni yol xəritəsinin təsdiqi ilə marketinq siyasətinin daha da 
spesifikləşməsi baş verəcək. Biz neçə il idi bu barədə müzakirələr 
aparırdıq ki, Azərbaycanın marketinqi kifayət qədər yaxşı gedir, 
amma ölkənin ayrı-ayrı turizm məhsullarının, məsələn, Qobus-
tanın, Qarabağ atlarının, Şəkinin, Na  alanın, Şahdağın, Qalaaltı-
nın və s. bir turizm məhsulu olaraq dünyada marketinqi aparılsın. 
Biz artıq bu mərhələyə qədəm qoyuruq. Ölkəmizdə mövcud ay-
rı-ayrı turizm məhsullarının brend kimi tanıdılması yeni dövrün 
xüsusiyyətlərindən biri olacaq. 
Eld
min 
i
müm
20
15
ların
Azə
çev
ya
Tu
id
n
ş
Turizm ictimaiyyəti ulu öndərin məzarını ziyarət edir


102
Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016
Nəhayət, sənəddə öz əksini 
tapan məsələlərdən biri də 
birbaşa bizim universitetin 
marağına daxil olan kadr hazırlığı 
məsələsidir. Ölkə başçısına 
minnətdarlıq hissi ilə qeyd etmək 
istəyirəm ki, sərəncamda turizm-rekreasiya 
zonalarında peşə məktəblərinin yaradılması ilə 
bağlı müvafi q bənd var. Biz artıq neçə illərdir ki, bu 
məsələni təklif olaraq qaldırmışdıq. İlk mərhələdə ATMU-
nun nəzdində Bakı Turizm Peşə Məktəbi yaradıldı. Biz 
burada Bakı və Abşeron üçün işi müəyyən qədər inkişaf 
etdirdik. Düzdür, bu peşə məktəbinə regionlardan da 
uşaqlar gələ bilər, amma həmin təhsil müəssisələrinin 
bölgələrin özündə fəaliyyət göstərməsi daha məqbuldur.
 Bununla 
həm rayonlardakı 
gənclər işlə təmin 
olunacaqlar, həm də 
xidmətin keyfiyyəti ar-
tacaq. Buna görə də 2020-
ci ilə qədər regionlarda mövcud 
peşə məktəblərindən birinin turizm peşə 
məktəbinə çevrilməsi və buraya qonşu rayonlardan da uşaqların 
cəlb edilməsi nəzərdə tutulur. İnanıram ki, turizm peşə məktəbləri 
ölkənin turizm bazarına kütləvi sayda xidmət personalı hazırlayacaq. 
Onu da əlavə edim ki, bu işi görəndə biz özəl sektorun təmsilçiləri ilə 
geniş əməkdaşlıq etməyi düşünürük”. 
ə 
in 
rlığı
 
çısın

d etmə

m-rekrea
si
ya 
n yaradıl
ma
sı ilə 
ill
di ki
b

m

ncl
olunaca
xi
dmətin
ta
caq. Bun
a  g
ci iilə
lə  q
ədər
 region
k bl i d
bi
i


103
Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016
Kompleks 
tədbirləri özündə
əks etdirən 
sənəd... 
Azərbaycan Sağlamlıq 
və Termal Turizmə Dəstək 
Assosiasiyasının rəhbəri 
Ruslan Quliyevin fikrincə, son 
illər ölkə rəhbəri tərəfindən im-
zalanan fərman və sərəncamlar 
ən azı yaxın 10 il ərzində tu-
rizm sahəsinin inkişafında yol 
xəritəsini müəyyənləşdirməyə imkan 
verəcək. 1 sentyabr tarixli sərəncam 
da Azərbaycanda turizmin inkişafına cid-
di təkan ola biləcək mühüm addımdır və 
bütövlükdə bu sənəd ölkədə turizmin inkişa-
fına dövlət münasibətinin təzahürüdür: “Sənəd iş 
adamlarının və xarici investorların ölkəmizdə turizm 
sahəsinə investisiya yatırmalarını stimullaşdıra biləcək 
tədbirlər kompleksinin həyata keçirilməsini nəzərdə tutmaqla 
yanaşı, turistlərin sərhədlərimizdən daxil olmasından başlamış onlara 
bütün növlərdən xidmətlərin yüksək səviyyədə təşkilini nəzərdə tutan 
kompleks tədbirləri də özündə əks etdirir”.
***
Qeyd edək ki, sərəncamla turizm potensialının təşviqi, 
turizm məhsullarının dünya bazarlarına çıxarılması və 
satışının təşkili, ölkəyə turist axınının artırılmasını 
təmin etmək məqsədilə bizə daha çox turist gələn 
ölkələrdəki diplomatik nümayəndəliklərimizdə 
turizm nümayəndələrinin təyin olunması kimi 
tədbirlərin görülməsi də nəzərdə tutulur. Tu-
rizmin inkişafında əsaslı dönüş yaradılma-
sını nəzərdə tutan kompleks tədbirlərin 
vaxtında və yüksək səviyyədə icrası, 
əlbəttə, yaxın gələcəkdə Azərbaycanda 
turizm sənayesinin ölkə iqtisadiy-
yatının ən aparıcı sahələrindən 
birinə çevrilməsinə, ümumi daxili 
məhsulda onun payının dünyanın 
turizm ölkələrində mövcud olan bir 
səviyyəyə çatdırılmasına gətirib çı-
xaracaq. 
Fəxriyyə Abdullayeva

u-
y
ol 
mkan
 
rəncam
 
af
ına ci
d-
add
ımdı
r və 
uriz
min in
kişa-
ürü
dür: “
Sənəd 
iş 
rın 
ölkəmi
zdə tu
rizm 
rını
 stimu
llaşdıra
 biləc
ək
 
keçi
rilməs
ini nəzə
rdə 
tu
aqla 
dən
 dax
sək

103
Mədəənniyy
ət.AZ / 9 • 2016
əv
iyyədə təş
kili
ni
 nəzzərdə tutan 
i
rir”.
potens
ialını

təəşşviqi, 
ına ç
ıxarılma
sı və 
nın 
artırılm
as
ın
ını 
x tu
rist
 gəl
ənn 
klərim
iz
dəə 
ası
  k
im
mii
ur
. Tuu-
lm
maa-
ərin 
sı, 

məs
ini nəzə
rdə 
tu
tmaqla 
xil
 olmasın
dan ba
şl
amış onlara 
əv
iyyədə təş
kilini
n
əzzərdə tutan


104
Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016
Bizi burada izl yin
e
mct.gov.az
bakuforum.az
azerbaijan.travel
azerbaijanfilm.az
bakubookfair.com
nationalmuseum.az
azercarpetmuseum.az
virtualkarabakh.az
shahdag.az
gomap.az
AZƏRBAYCAN MİLLİ İNCƏSƏNƏT MUZEYİ
www.facebook.com/Culture.and.Tourism
www.facebook.com/www.azerbaijan.travel


Yüklə 23,52 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   48




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə