M-az (9). indd
Yüklə 23,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
32 Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016 Marina Korçak (Rusiya Teatr Xadimləri İttifaqının dram və milli teatrları üzrə Koordinasiya Şurasının sədri, teatrşünas): “Bəhram Osmanovu çoxdan tanıyıram. O artıq bir neçə ildir ki, hörmətli Rifkat Israfilovun rejissor laboratoriyasının üzvü- dür. Bu illər ərzində özünü təvazökar, açıq düşünməyi bacaran, psixoloji teatr üslubuna riayət edən bir rejissor kimi göstərib. Baxmayaraq ki son illər Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçı- lar Teatrı haqqında Rusiyanın bir sıra teatr kollektivlərindən müsbət fikirlər eşitmişdim. Ümumilikdə isə Azərbaycan teatrı- nın bugunkü durumu haqqında Rusiyada elə bir ətrafl ı məlumat olmadığından bura gələndə özümü çox narahat hiss edirdim. Baxdığım tamaşalar Azərbaycan teatrının vəziyyəti haqqında ümumi mənzərəni aydınlaşdırdı. İlk baxışdan hazırlanan tama- şalarda maddi-texniki baza, səhnə tərtibatı, geyimlər çox ba- halı idi. Amma heç də başdan-ayağa tamaşaya xidmət etmirdi. Sanki aktyorlar səhnəyə çıxıb sözlərini deməlidi, rejissorlar da vaxtlı-vaxtında baş verən hadisələrdən sonra şəkillərin ardıcıl düzülüşünə diqqət etməlidirlər. Pantomim teatrında isə əksinə, aktyorlar canlıdır, zəhmətsevərdir. Bu onların oyununda hiss olunur. Gənc Tamaşaçılar Teatrında tamaşalara baxacağım günə qədər çox həyəcanlı idim və həyəcanım durmadan artırdı. Əvvəl kiçik səhnədə baxdığımız R.Ağayevin “Bir gecənin nağı- lı” tamaşası məndə bu həyəcanı aradan qaldırdı. Gənc aktyorlar (Zülfiyyə Alhüseynova, Eşqin Quliyev) və peşəkar teatrda ilk işi olan gənc rejissorun 55 dəqiqəlik tamaşasını izlərkən məndə bir sevinc yarandı. İki aktyor səhnədə tamaşaçının gözü qarşısında hadisələr inkişaf etdikcə başqalaşırdı. Bu başqalaşma qrimsiz, əlavə köməkçi vasitəsiz baş verirdi. Və hər bir laboratoriya üzvü artıq anlayırdı ki, bu çox peşəkar bir səhnə əsəridir. Əlbəttə, hərə öz zövqünə görə tamaşanın məziyyətləri barədə mübahisə edə bilər. Amma mən çox professional bir səhnə oyununa baxdığımı tam əminliklə deyə bilərəm. L.Nuren isə bir dramaturq kimi tanış gəlmədi; Rusiya teatrla- rında o, nədənsə oynanılmır. Bu illər ərzində bu qədər yaşadığı- mız mühitlə səsləşən ikinci bir dram əsərinə rast gəlməmişəm. Əsər Birinci və İkinci Dünya savaşlarına deyil, 90-cı illərdən bu yana arasıkəsilməz müharibəyə aiddir. Və teatr sözün əsl mənasında çox aktual bir səhnə əsəri hazırlamağa nail olub. Mənə əsəri təqdim edəndə oxudum və çox ağır bir dramaturgi- yanın necə oynanılacağı barədə düşündüm. Tamaşa isə əksinə, bu ağırlığı sözün yaxşı mənasında çox yüngüllüklə çatdıra bilir- di. Yaşından asılı olmayaraq bütün aktyor ansamblı, minimum səhnə tərtibatı, geniş məkan və 5 iştirakçı. Rejissor hər şeyi akt- yorlar tərəfindən həll etməyi yaxşı bacarmışdır. İfadəli oyun tərzi tapmış və ən maraqlısı budur ki, tamaşanın finalı müəllifin yaz- dığı finaldan da ağır və amansızdır. Deyirlər, bəzən müharibədə həlak olanlar mühairəbədə sağ qalanlardan daha çox xoşbəxtdir. Istər-istəməz bu gün biz hər birimiz bu amansız həqiqətlə ra- zılaşmağa məhkumuq. Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının bizə təqdim etdiyi “Müharibə” tamaşası sübut etdi ki, Azərbaycan teatrının yaşamaq haqqı var”. İsa Çaxkiyev (Rusiya və İnquşetiyanın Xalq artisti): “Təkrarçılığa yol verməyərək hamınızı təbrik edirəm. Sizin çox güclü aktyor məktəbiniz varmış. Təəssüf ki, həmin məktəb barədə xəbərimiz olmayıb. Tamaşa amansız hadisələrlə zəngindir və fi kirləşirsən ki, bu hadisələr indi bir sıra xalqların yaşadığı durumdur. Səhnədən tamaşa salonuna süzülən insani fəryad bizi tez-tez diksinməyə məcbur edirdi. Əsəri oxudum. Tamaşaya tərcüməçisiz baxdım və dedim ki, hər şey mənə aydındır. Hətta mən rejissor tərəfi ndən olunmuş ixtisarları belə hiss edirdim. Tamaşada hadisələr Qarabağda da gedə bilər, Şimali Qafqazda da və dünyanın başqa-başqa ölkələrində də. Ən dəhşətlisi odur ki, hadisələr gedən ölkələr çox xırda millətlərdir. Və təəssüf ki, bu millətlərin fəryadını kimsə eşitmir”. Roman Dabaqov (Rusiyanın Əməkdar incəsənət xadimi, re- jissor): “Çox həyəcanlı idim. Ömrümdə görmədiyim Azərbaycan teat- rının necə olduğunu anlamaq istəyirdim. Bu gün tam əminliklə deyə bilərəm ki, Azərbaycanda teatr sənəti var. Və bu sənət Gənc Tamaşaçılar Teatrının simasında özünü göstərir. Baxdığımız ta- maşalarda heyrətamiz dərəcədə peşəkar aktyor oyunu vardı. Əlbəttə, hamısı rejissorun sayəsində başa gəlib. Onun dünyagö- rüşü, aktyorlarla işləmək bacarığı özünü tam şəkildə göstərir. Uğurlar arzulayıram. İnanıram ki, az keçməz, “Müharibə” bütün festivalların vizit kartına çevrilər”. Marina Korçak 33 Mədəniyyət.AZ / 9 • 2016 İzümrüd Aliyeva (Dağıstan Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi, rejissor-pedaqoq): “Mən hamınızı təbrik edirəm. Tamaşadakı aktyor ansamblı o qədər möhtəşəmdir ki, aktyorlardan hansınınsa zəif, digərinin bir qədər güclü olduğunu demək mümkün deyil. Bütün aktyorlar eyni dərəcədə peşəkarlıq nümayiş etdirdilər. Birinci hissədə ta- maşadakı obrazların çıxılmaz vəziyyəti insanı elə gərginliyə sa- lırdı ki, düşünürsən axı belə necə yaşamaq olar? Pyesi oxudum. Açığı, tamaşanın bu dərəcədə möhtəşəm alınacağına inanmır- dım. Çünki pyesdə hərəkət azdır. Lakin rejissorun mükəmməl işi bunun tam əksini sübut etdi. Tamaşanın bəzi hissələri elə incə və həssaslıqla işlənib ki, səhnədəki qəhrəmanın yerinə həyəcan keçirirsən, düşünürsən ki, bu vəziyyətdə o hansı addımı atacaq, nə qərar verəcək? Tamaşanın final hissəsi pyesdən fərqli olsa da, qəhrəmanların birləşməsi onu göstərdi ki, obrazlar düşdükləri vəziyyətlə razılaşır və başa düşürlər ki, atalarını qorumalı və yanında qalmalıdırlar. Düşünürəm ki, elə tək bu tamaşaya görə Bakıya gəlməyə dəyərdi...” Sentyabr ayının 23-də rusiyalı rejissorların laboratoriyası başa çatdı. Rejissorlar bu 4 gündə Azərbaycanın ayrı-ayrı teatr- larında izlədikləri tamaşalardan aldıqları zəngin təəssüratla öz ölkələrinə qayıtdılar. O təəssüratların içində ən çox “Müharibə” var. Kimin ölkəsində getməsindən asılı olmayaraq od-alov sa- çan müharibə. Ya da sadəcə yalnız teatr səhnəsində gördükləri “MÜHARİBƏ”... Hüsniyyə Mursaquliyeva İzümrüd Aliyeva Roman Dabaqov Isa Caxkiyev Yüklə 23,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|