M ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 0 MƏHƏMMƏd tagi

b ah ətin i 
görən 
Kİmsə 
özgənin  pisliyini  görməyə 
va x t 
tapm az.
37)  A ğıllı  adam   ədəbi  ədəbsizdən  öyrənir.  Qeyrətlı
adam  çörəyi daş  dibindən  çıx arır.
38)  D əliliyin  ə w ə lin c i  dərəcəsi  özünü  ağıllı^  bil- 
məKdir. 
Çox  səslənən  təbilin  içi  hava  ilə  doludur.  Insa- 
n m   b ild iy i  və  öyrəndiyi  şeylər bilm ədiyinin  m üqabilində
heç  dərəcəsindədir.
39)  D ünyada  sənət  və  Kəsb 
fəğr  və 
zərurətə  müqa-
bil  b ir  qala  Kİmidir.  Amma  gözəl  sənətK arlıqda  həm
fay d a və  həm   ləzzət v ard ır.
40)  X alqın  nifaqına  və  zərərinə  bais  olan 
İKİ 
üzlü 
və  süxənçin  adam lardır,  Dili  doğruçu  olanın  ağzının
x ə ta s ı  az  olur.
41)  N əsihət 
verməK 
nə  qədər  asan  olsa,  qəbul  eylə-
məK  о  qədər  çətin d ir.  QərəzKarm  sözü  KÖmür  Kİmi  dəy-
diyi y eri  yandırm asa da,  qaraldır.
42)  D ünyada  yaxşılıqdan  gözəl  şey  yoxdur.  Amma 
yaxşılığa layiq olanları  axtarıb tapm ıq ondan  da yaxşıdır.
43)  P isliy i  yaddan  çıxarıb,  yaxşılığı  yadda  saxla- 
m aq  lazım dır.  Am m a  b ir  adam a  yaxşıhq  edib,  əvəzini 
gözləməK  bu  gün  ƏKdiyin  ağacı  sabah  çıxardıb  atm aq
Kİmidir.
44)  M üavinətə  m öhtac  olanları  gözləməK  insanlıq 
şənindəndir.  Cənabi-Rəbb  rəhim ,  rəhm   edənlərə  rəhm
vədəsi veribdir.
45)  İn san ın   öm rü  azaldıqca  arzusu  uzanır.
46)  Dünyada  insaıun  vücudunun  səmərəsi  elm  ilə 
hasil  olur.  Elm  və  m ərifətsiz  insan  meyvəsiz  ağaca  bən-
ZƏF*
47)  In san   öm rünü  və  cavanlığını  bühudə  Keçirtmə- 
sə,  ax ırd a  peşm an  olmaz.  Cavanlıq  b ir  z iraətd ir,  h ə r  nə
ƏKSƏ,  qocalıqda biçəcəKdir.
48)  Cəsur 
adama  b əx t 
və 
tale 
əlin  uzadar.  F ü rsə ti 
fö v t 
eyləyən   b əxtindən 
şİKayət  edər.  V axtı 
bihudə 
ке- 
çirtm əsə,  h ə r işi  gÖrməyə 
Kifayət 
edər.
49)  Fəzilətdən,  ibadətdən,  elm  və  m ərifətd ən   məh- 
ru m   olan  adam lar  üçün  Ölüm  b ir 
böyÜK 
nem ətdir.  Ça- 
lışm aq  istəm əyən  adam  yaşam ağa layiq deyil.
50)  X əyanət  b ir  qəlp  p u ld u r.  T anım ayanlar  arasın- 
d a  xərclənir.  tn sa n   əlini  özgəsinin  cibinə  və 
gözünü 
özgəsinin  m əKtubuna 
gərəK 
dİKməsin.

---

51)  M əhəbbət  və  ittifa q   ilə  yeyilən  yavan 
çörəK 
m ü x alifət  və  nifaq  ilə  yeyilən  plovdan  y ax şıd ır.  Ş irin  
söz  in san ın   qəlbinin  y arasın a  məlhəm  və  acı  söz  zəhərli
b ir 
qılınc 
Kİmidir.
52)  D ünyadä  in san ın   ə w ə lin c i  vəzifəsi  elm  təhsil
etm əKdir, 
Elm siz  insan  ru h su z  cism  Kİmidir.  Elmə  talib 
olan  alim   hesab  olunur.  Amma  Özünü  elmə 
malİK 
bilən 
caMl  sayılır.
53)  İnsan  ü çü n   n iza fət  hər  v a x t  la zım   olan  b ir  zi- 
n ətd ir. 
H ər  adam  
vü cu d u n u  
və  libasım   və  məsKənini  hər 
v a x t  təm iz  və  paKİzə  etm əlidir.  ÇüıiKİ v ü cu d u n   təm izliyi 
ru lıu n   tə m iz liy in ə   d əla lət  edir.
54)  Bu  qədər  danışdıq,  amma  səbrdən  heç  bəhs  et- 
mədİK. 
Səbr  b ir  ağacdır,  onun 
k ö k ü  
acı,  anıına  meyvəsi 
dadlıdır.
55) 
Insan  böyÜK  adam ların 
K araalatını  məmnu- 
n iy y ə t  n əzərilə  görüb,  təh sin   v ə  qəbul  etm əlid ir. 
Insanın 
b ir 
az  n öq sanı 
K am alatına 
x ə lə l  verm əz. 
ÇünKİ 
günün 
üzündəKİ  ləKələr  nuruna  ziyan   verm əz.
56)  Elm  b ir 
çox 
Kİtabları 
oxuyub-yazmaqdan 
ib arət 
deyil, 
oxuduqca  anlamaqdan  ibarətdir. 
Ə hli-sənət  çox- 
dur, 
am m a 
sənətKarlıqda mahir 
olanı 
azdır.
57)  Səadətə  yetişən  Kİmsə  səadətdən  m əhrum   olan- 
la rın   h alın ı  düşünm əli və b ir  m üsibətə  g irifta r  olan v a x t 
ondan b əd tərin i yadm a  salıb,  m ütəsəlli  olm alıdır.
58)  Səadət  və  ra h a tlıq   zam anında  in sa n ların   dostu 
çox  olur.  Amma  m üsibət  v a x tı  d o stları  məhəKdən  Keçi- 
rib ,  çoxunu  dağıdıb,  azım   saxlar.
59)  Məclisdə  dilini,  süfrədə  əlini qısa tu ta n   xəcalət- 
li  olmaz,  Z atı  m əm duh  olanın  sifa ta   ehtiyacı  yoxdur.
60)  ÇörəK  ü stə   acgöz  adam  xalqüllahın  rəzilidir.
A cın  q arn ı  doyar,  am m a gÖzü  doymaz.
61)  İn san  
Öz-Özünü  tə r if 
və 
tö v s if 
etməK 
x əy a lın a  
d ü şm əsin   gərəK. 
ÇünKİ 
öz  haqqında  hər 
nə 
qədər  az  de- 
sə,  ö zg ələrin   yaıunda  о  qədər  m əğbul  olu r  v ə  y a x şılıq  
hər  bir  halda  özünü  göstərir.
62)  X alq  arasın d a  vüqu  gələn  (baş  verən)  nam ehri- 
b a n çılığ ın   çoxu   çox  görüşməKdən  h a sil  olur. 
D ostlara 
m əhəbbət  və  sədaqət 
etməK  lazım dır. 
Am m a  qonşu  ol- 
m aq  əbəsdir.
63)
 
ln tiq a m m  
lap 
y a x ş ıs ı  pislİK  m üqabilində  ya x şı- 
lıq   eləməKdir.

---

In sa n la rın   ən  q ü w ə tlis i  qeyzli  v ax tm d a  özünü  sax- 
ladandır.
64)  Öz  qəbahətlərini  saxlayan  adam  çoxaldır,  amma 
aşKar  və  iq ra r  eyləyən  adam  dağıdır.  A ğlına  fə x r  eyləy- 
ən  həm işə  xəcalətli  olur.
65)  M əm ur və  rəis  adam lar özündən  sonra m ənfəət- 
li  və  böyÜK  işlər  qoym aiıdır.  ÇünKİ  gözəl  ad  insanın 
v ü cü d ü n ü jıəm işə  nəzərlərdə  cilvələndirib,  d irild ir.
66)  Öz-özünü  bəyənən  adam 
özünü  heç 
Kİmsəyə 
bəyəndirm əz.  Çox  vədə  edənin vədəsinə  inanm aq olmaz.
67)  Elm ,  m ərifət  və  səadətin  dərəcələrinə  tərəqqi 
eləm əyin  ə w ə lin c i  şə rti  pis  m üsahiblərdən  uzaq  olma- 
qdır.  tn san iy y ətin   və  cəm iyyətin  lazım   olan  şə rti  bədəx- 
laq həm nişinlərdən  Kənar  olmaqdır.
68)  İnsan  m aaşını və  nəfqəsini  tədarÜK 
etməK 
üçün 
b ir 
Kəsbü 
к аг 
tu tm ağ a  və  b ir  sənət  öyrənməyə  möh- 
tacd ır.  H ər  şəxs  gərəK  öz  m ayəhtacını  təhsil  edib,  özgə- 
sinə  m öhtac  olm asın.  LaKİn  ru zi  təhsin  eləm əyin  yolları 
şəriətə  m üvafiq  olmağı  h ər b ir halda  şə rtd ir.
69)  Q eyrətm ənd  adam lar  h ər  gecə  yatm am ışdan irə- 
li  dem əlidir:  «Əlhəmdullah,  bu  gün  səhhəti-bədənlə  fi- 
lan  xeyir  əm əli  elədim  və  filan   əm rim i  də  cabəca  etdim  
və  filan   m öm in  qardaşım a  da  ya  m addi  cəhətdən,  ya  dil 
ilən,  ya  əl  ilən  filan   KÖməKİiyi  elədim.  Əlhəqq,  belə  ol- 
m ağı  h ə r 
k ə s  
arzu  eyləməsə,  insan  deyildir.
70)  Zaye  olan  övqat  və  fövt  olan  fü rsə tin   iadə  olun- 
m adığı  m əlum dur.  Insanın  öm rünün  saniyələri  dəqiqələ- 
rindən  və  dəqiqələri  saatlarından  və  saatları  həftə  və  ay 
və  illərindən  və  illəri  tam am   öm ürdən  hesab  olur.  Buna 
görə  insan  heç b ir vaxtını  gərəK bihudə 
Keçirtməsin.
71)  Sevdiyi  adam ın  ü stü n ə  toz  qonm ağını  istəm ir. 
Am m a  b ir  incİKİİK  səbəbilə  cəmi 
qəbahətlərini  üzünə 
sayır.  Belə  in san a  nə  deməK?
72)  Zəhərdən  ölənlər  az  olduğu  üçün  aləmdə  ham ı 
zəhərdən  qorxar.  Amma  səfahət  və  cəhalət  gündə  m in 
adam ı  həlaK  etd iy i  halda,  yenə  çox  adam   ona meyl  edər.
73)  Ö zgəsinin  sözünün  həqiqətini  anlam ayan 
Kİmsə 
öz  d an ışd ığ ın ı  bilməz.  Söz  arasında  tez-tez  and  içən  öz 
hərəKətinin 
(günahının)  isb atm a çalışır.
74)  İnsan  bilm ədiyi  şeyləri  soruşm aqdan 
çəKİnmə- 
sin 
gərəK. 
BilməməK  eyb  deyil,  amm a bilməK  istəməməK 
ayıbdır.

---