M ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 0 MƏHƏMMƏd tagi


binəzir  Lermantov  m üəssir  və  ibrətnüma  bir  nəzm  yaz-



Yüklə 376 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə41/95
tarix13.11.2017
ölçüsü376 Kb.
#9967
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   95

binəzir  Lermantov  m üəssir  və  ibrətnüma  bir  nəzm  yaz- 
m ışdı.  Və  о  nəzmində  Peterburq  əhalisindən  PuşKİnin 
qətlinin  xüsusunda  m üfsid  və  fitnəəngiz  şəxsləri  zəhəra- 
miz  sözlər  ilə  tən  və  tövbix  etm işdi.  Bəzi  sahibqərəz 
şəxslər  о  mənzümənin  məzrrmnunu  m ünasibi-hal  görüb 
və  özlərinə  həml  edib,  şairi-rövşənzəm irin  zəcr  və  tənbi- 
hinə  çalışdılar.
Əlhasil,  R ustya 
m əm ləKəti 
və  rus  m illəti  bu  böyÜK 
şairin  vücudundan  məhrum  qalan  gündən  indiyə  Kİmi 
bunun  əm salının  intizarını  çəKməKdə  və  bir  belə  ədib, 
danişmənd  və  şairi-aləmpəsənd  yetişdirməK  arzusunda- 
dırlar.
Bunlardan  əlavə,  PuşKİn  rus  dilini  gözəl  surətdə 
d iriltd i.  Güya 
Ki, 
rus  ədəbiyyatına  təzə  ruh  verdi  və  rus 
qövmünün  təhzibi-əxlaqına  və 
tövsiyi-əfKarına 
çox  xid- 
mət  göstərdi.  Zülmətdən  Gün  tu lu   edən 
K İm i 
inqilabati- 
ziyad  cəhl  və  fəsad  ilə  dolu  olan  əsrində,  asayiş  və  ra- 
hətdən,  elm  və  m ərifətdən  və  adabi-insaniyyətdən  dəm 
vurub,  sözünü  dərəcəyi-sübuta  yetirdi.  PuşKİnin  on  dörd 
əsəri-binəzirləri  cövdəti-zehninə,  ü lv iy y əti-f
İKrinə 
bir 
dəlili-m öhK əm dir.
Və  bunu  da  nəzərdə  tutmaq  lazımdır 
k
İ, 
PuşKİn  bu 
qədər  şöhrəti  və  bu  dərəcə  səadəti  sadə  və 
aşKar 
yazmaq 
sayəsində  qazandı.  Belə 
k
İ,  Kənd 
əhaliləri  də  onun  nəzm- 
lərini  və 
yazdığı  heKayələrini  oxuyub  qissədən  hissə  hasil 
edər.  Bununla  belə,  yenə  PuşKİnin  şerlərinin  bir  beyti  də 
şivəyi-şairanədən  və  ləhcəyi-ədibanədən  xali  deyildir.
Bu  ş£iir  öz  əsrində  öz  qədrini  bilib  və  gələcəK  za- 
manlarda  qədrinin  bilinm əyini  də  bilirdi.  Və  bəİKƏ  özün- 
dən  sonra  gələn  şairlərin  də  qədrini  bilərdi. 
Elm  və 
ədəb  rövnəqinə  ömür  sərf  edənləri  və  insaniyyət  aləminə 
xidm ət  göstərənləri  və  ülum   və  m aarifin  rəvac  və  inti- 
şarına  çalışanları  mədəni  m illətlər  heç  bir  vaxt  unut- 
maz.
Qeyd: 
A.S.PuşKin  haqqında  məruzd 
1914-cü  ildd  B a m d a   Mdmmdddli  Səfərov 
tardfindən  Kitab  halında  nəşr  etdirilmiş- 
dir.


HEYKƏLİ-İNSANA  BİR  NƏZƏR
HeyKəli-insana  diqqət  nəzərilə  baxanda  insana  nə 
qədər  heyrət  üz  verir.  Bu  vüzudi-heyrətəngizin  hər  bir 
əfKarını 
və  h isiyyatın ı  və  onda  mövcud  olan  növbənöv 
q ü w ələri  nəzəri-mülahizəyə  alanda  insana  nə  payədə 
təəccüb  gətirir.
Hərçənd 
Kİ, 
insan  zahir  surətdə  bir-birindən  о  qə- 
dər  fərqli  və  m ütəfaıütlü  deyil,  amma  xəyalat  və  э£каг 
və  təbiət  və  əxlaq  cəhətincə  bir-birindən  nə  qədər  mütə- 
favü tlü   olm ağı 
aşKardır 
və 
bəİKƏ, 
zahirən  surət  cəhə- 
tində  bir-birinə  müşabihəti  yoxdur.  Hərgah  bir  şəxs 
dünya  yaranandan  indiyə  və  indidən  qiyamətə  Kimi  ömr 
edib,  yaşaya 
bilsəydi 
və  əfradi-bəşəri  fərdən-fərd  müşa- 
hidə  və  m üayinə  etm iş  olsaydı,  bu  qədər  həddü  hesabsız 
nüfusun  heç  birinin  heç  bir  cəhətdən  bir-birinə  müşabi- 
h əti  və  m ünasibəti  olm adığm ı  bil-qət  vəl-yəqin  iqrar  və 
isbat  edərdi.  Belə 
kI, 
indi  yer  üzündə  olan  insanlardan 
(M üşti  nəm uneyi-xərvar)  m isalm ca  hər 
kəs  öz 
qədrincə 
hər  nə  qədər 
k İ ,  
görüb,  onların  əmal  və 
əfKarı, 
rəftar  və 
gü ftarı, 
sirət 
və  surəti,  söz  və  söhbəti, 
şəkİİ  və 
sim ası, 
hətta  sövt  və  sədası  və  sair  hərəKat  və  səKənatı  bir- 
blrinə  oxşam adığı  qəti  surətdə 
bəyan 
eylər.
Bu  ənasürdən 
mürəKKəb 
olan  cirm i-səğirin  həqiqə- 
tinə  dürüst  düşünən  adam  dəryayi-heyrətə  qərq  olur. 
Necə  qərq  olmasın  Kİ,  bu  əcubeyi-dövran  olan 
in sa n  
də- 
mirdən  davamlı  və  gül  yarpağından 
naziKdir. 
Gahi  pey- 
dərpey  (dalbadal)  yetişən  möhnət  və  m üsibətə  və  bir- 
birinin  üstündən 
tÖKÜlən 
zəhmət  və  məşəqqətə 
Kamali- 
istiqam ətlə  davam  edib,  məzacmda  əbədən  bir  ix tila l  za­
hir  olmaz.  Gahi  bir  namülayim  cavab  ilə  rəngi  təğyir 
tapıb,  pərişanhal  olub,  özlüyündən  çıxar.  Gahi  öz  vücu- 
dunun  zindəganlığından  ötrü  qisim-qisim  (növbənöv)  bə- 
lalara  davam  edib,  növbənöv  zəhmətlərə  dözür.  Öz  hifz 
və  hərasətindən  ötrü  hər  bir  hadisənin  müqabilində  tə- 
babiri-aqilanədə  bulunur.  Gahi  bir  qeyri  səbəblə  izz  və 
etibarından  əl 
çəKİb, 
hər  bir  şeydən  göz  götürüb,  divanə- 
lər 
Kİmi 
özü-öz  həlaKətinə  çalışır.  Gahi  bir  qəzəbnaK  şirə 
hücumavər  olub,  müqabilə  edər.  Gahi  bir  qaraltıdan  va- 
himəyə  düşüb,  öz  KÖlgəsindən 
йгкэг. 
Gahi 
Kİsrəti- 
hüznündən  həlaK  olur.  Gahi  şiddəti-fərəhindən  dərdnaK, 
Çox  v a x t  olur 
Kİ, 
bir  adam  öz  övladının  m əişət  və  asayi-


Yüklə 376 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   95




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə