M ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 0 MƏHƏMMƏd tagi

B əsdir.  B ir  az  da  dərs  pərgarlayım .  Səhərə  yenə  bu 
b ir  lazım h  işd ir.
Məşədi  Tağı  m üəllim   Sidqi
s.v. 
24
Naxçıvandan
M aarifparvər,  Ьоуйк  və  h ö rm ətli  qardaşım
M əşədi  Н эзэп  сэпаЫ аппа!
H örm ətli və 
böyÜK  qardaşım,  başına  dönüm!
B ahar  fəslid ir,  gül  iyi gəlir.  R uzigarın   alçaqları  go­
ld və  b ağ lara  gedirlər.  Ü rəyi  açıq olanların  çöl və bağla- 
r ı  dilbərin  evidir.  Bu birinci  məsələ.
İKİnci  budur  Kİ,  məKtubu  oxuduqdan  sonra  sevi- 
nəsən və  ürəyin  açıla.
Şer:
H əriflərlə  o tu ru b  badə 
içdİKdə,
Badə  içən  əsl  in san ları  yada  sal!
Üçüncü  ərzim 
b u d u r 
k
İ, 
Hacı  Abbas  ağa  ilə  gön- 
dərdiyin  sa la m la n   əm anət  olaraq  g ətirib   mənə  təqdim  
etdi.
A llah-taala 
onu 
xeyrlə 
mÜKafatlandırsın.
Hacı  Abbas 
ağanın  о  zəhmətlərinin  müqabilində 
mənim  məKtubumu  sənə  gətirib. 
In d i 
sən  onu  oxuyur- 
san. 
Üç 
gün  olar 
Kİ, 
ondan  ayrılmışam. 
Mənim 
salamla- 
rım ı  ona yetir.
D ördüncü  sözümə  diqqətlə  qulaq  as!
M ə K tu b u  
oxuyub 
q u rtard ıq d an  
sonra 
Məşədi 
Tağıya 
məKtub 
yazm aq  fİKrinə  düşm ə.  Səni  and  verirəm  
Ş irazlı  xanım   Şaxim abatm   canına,  əhvalını  p ərişan   et- 
mə,  çox  da  m üqəyyid  olma.  Mən  səndən  məKtub  istəm i- 
rəm .  Istəsəm   də,  bilirəm   kİ,  sən  manə 
m əK tu b  
yazmay- 
acaqsan.  In d i 
kİ, 
belədir,  özünə  çox  zəhm ət  verm ə.  Məni 
də  xəcalətli  etm ə.  Nə  özünə  zəhm ət  ver,  nə  də 
məni 
gözü  yolda qoy.  Mən  ölüm belə  deyil?
V allah belədi.  H in,  sən A llah  Məşədi  H əsən  dadaş!!!

---

Beşinci  xahişim   b u lu r  Kİ,  qəhvəxanada  (çayxanada) 
əyləşən  əhli-m üsahiblərə,  üm um ən  çox-çox  d u a və  salam 
y etirirəm .
B ilirsən 
Kİ, 
niyə 
(xüsusilə) 
yazdım .  A m m a  heç 
kə
- 
sin  
adını yazm adım .  Səbəbi b u d u r 
Kİ,...
Şer:
N asehlərdən  eşitm işəm  bu  sözü,
C ananın  adını ürəKdə  gizli  saxlam aq gərəKdir. 
A ltm cı  b u d u r 
k
İ, 
b ir  neçə  məsələ  v a r  id i,  yazm aq
istədim .  LaKİn,
«Bu  sözü  qoy başqa vaxta»
ÇüriKİ,  ə w ə la ,  Kağızda  о  qədər  v ü sət  qalmayıb. 
İKİmincx b u d u r 
k
İ, 
vax tım d a vüsət  yoxdur.
Ü çüncü,  sənin  dərdindən  x ırd a  və  qələməndaz
(qarm aqarışıq)  yazdım.
Açıq və  güşadə  və  səhl  və  sadə  yazdım   Kİ;
ÇətinlİK  çəKməyəsən  və  asanlıqla 
məKtubu 
oxuya 
biləsən.
H ər  halda m əni bağışla.  Q ulluğunda  hazıram .
Həqiqi m üxlis:  Məmməd  Tağı Sidqi
s.v.  26
Bəradəri-həqiqi  və  mənavi  SultanmBCİd 
Qənizada  əfBndim  h d zrətlərin in   m iilahizeyialilə-
rinə
30  noyabr  1903
B əradər  can!  B ir neçə  həftə bundan  m üqəddəm  irsa- 
lın a  sərfi-him m ət  buyurduğunuz  iyirm i  nüsxə  «Küidi- 
ədəbiyyat»  risalələrin in   vəchində  b ir  m əbləği-qəlil  poçt 
vasitəsilə  təqdim i-xidm ət  etdim .  Ü m idvaram   Kİ,  vüsul 
olubdur.  R isalələrin  inzim am ı  ilə  b ir  m ü x təsər  məKtub 
m əhzi-m əhəbbət  və  əhvalpursanlıq  ilə  lü tfə n   irsa l  edib 
və  zim nən  «Şərqi-rus»  cəridəsində  ədəm i-nəşri-əfK ar  və 
sa ir  əhvalati-cariyə  yazm am aq  xü su su n d a  is tifs a r  buy- 
u rm u şd ü n ü z,  m əsbuq oldum.

---

Cənabmızın  bu  hüsni-təvəccühündən  və  intişari- 
maarifin  qeydinə  qalmasından  və  möhtaci-müavinət  olan 
m illətim izin  tərəqqi  və  maarif  aləminə  diqqəti-nəzər  ilə 
baxmasından  nəhayət  dərəcədə  məsrur  və  m əşuf  və  qay- 
ət  mərtəbədə  mütəşəKKİr və  məmnun varam.
A llah-taala xeyir və  səadətlə 
mÜKafatlandırsm.
Bəradəri-əzizim!  Bu  sualın  eynini  bəndəniz  də  cə- 
nabım zdan 
etm əK  
istəyirəm   Kİ,  aya,  bəs  Sizin  nəticəyi- 
əfKar  və  asari-qələm iyyənizdən  (vəlöv  inKİ  təbrİKnamə 
də  olm uş  olsun)  nə  üçün  «Şərqi-Rus»da  görünm ür?
Am m a  çünKİ  bu  m üddətdə  kİ,  cənabınızla 
həmraz- 
lıq  və 
həməfKarlıq 
yolu  ilə  qaibanə 
irsal 
və  m ərsul  (ya- 
zışm a) 
və 
təəatiyi-əfK ar 
etm işəm .
Insaniyyət  olsun,  mədəniyyət  olsun,  siyasət  olsun, 
bir  sözlə,  aləmi-maarifin  hər  bir  nöqtəsində  Özümü  cə- 
nabınızla  həmrəy  və  həməfKar  görüb,  həmən  əzTnimdə 
rasix  və  niyyətimdə  sabit  və  məsləKİmdə  müstəqim  və 
nəticəyi-xəyalatm ız  olan  əqidəmin  peyrovisi  (davamçısı) 
varam.  Bu  səbəbə  bu  mühüm  məsələ  mabeyniınizdə 
(aramızda)  mÜKatibəsiz  həll  olunduğuna  görə  sual  etməK 
istəm irəm .  Necə 
k
İ,  bir  vaxt  QaspirinsKİnin  xüsusunda 
Kİtabətən  (yazılı  surətdə)  sual  və  cavab  etdİK.  Axırda 
hər  İKİmizin  rəyi  о barədə  müvafiq çıxdı.
Y adından 
çıxm ayıb 
kİ, 
altı  il 
bundan 
müqəddəm 
Q aspirinsKİnin qəzetəsi, 
məsləKİ, 
tam ahK arlığı, 
x əsisliy i, 
n ə fisp ə r əstliy i... 
və  h ə tta   Ə m iri-B uxarası  barəsində 
sənə 
b ir 
m ü f ə s s ə l   m əK tu b  
yazm ışdım .  Cavabında 
yazm ışdınız 
Kİ,  m ən  onunla  görüşüb,  qonuşub,  həm səfər 
olub, 
səya- 
h ət  etm işsəm   də,  onun 
zəmayiri-məKnunəsinə 
və  xəyala- 
ti-fasidəsinə  bu   dərəcədə  vüquf 
yetirm əm işdim . 
A xırda 
«Krım»  qəzetəsində  tsraayıl 
bəyin  barəsində 
dərc  olunan 
bir  fə z ilə tli  bəndi 
xidm ətinizə  təqdim   etdim .  Yenə 
yaz- 
m ışdm ız 
Kİ, 
b u  
bəndi  Kəsib, 
çərçivəyə  qoyub,  qonaq 
o tağında  divardan  asm aq lazım dır.  H əm in  о 
Kağızlarınız 
m ühəqqər 
(kİçİk)  Kitabxanamda 
sair  lazım lı  Kağızlar  ilə 
məən 
(birlİKdə) 
m əhfuzdur.
İn d i    xüsusunda  da 
etdiyiniz  sualın 
cavabm da  icm al  vəchilə b ir  neçə  sə tr  yazacağam .  Görüm 
Ki,  aya,  b u   barədə  də  həm rəy  və 
h ə m ə fK a r  
olacağıq,  ya 
yox.
«Şərqi-rus»un  nəşrinə  izn  və  im tiyaz  veriləndən 
sonra  nəhayət  m ərtəbədə  m əsrur  oldum,  təşəKKÜr  etdim ,

---