M ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 0 MƏHƏMMƏd tagi

A x ırı
o larsa,  olsun.  B undan  so n ra   «Vətən»  sö zü n ü   unu- 
dacayıq.  V ətən  m ah m sım   oxum ayacayıq.
X a in lə rin ,  v ə tə n i  s a ta n la rm   gözü  ay d ın   olsun! 
Q onşu 
öİKənin 
m ü h ən d isləri  C ulfa-Q əzvin  dəm iryolu- 
n u n   la y ih ə sin i  h azırlam aq   m əqsədilə  İra n a   gəlm işlər. 
L ayihə  h a z ır  o lan d an   so n ra  (üç  aydan  sonra)  dəm iryo- 
lu n u n  
çəKİlişinə 
başlayacaqlar.  Q eyrətsizlərə  m u ştu lu q  
v erirəm :
Ə cnəbilərin  n iy y ə ti  həm in  d əm iry o lu   ilə  yerinə 
y e tirild i.  B u  yolla  öz  n iy y ə tlə rin i  h ə y a ta  
Keçirdilər. 
B u n d an   qaçm aq mümKÜn  deyildir.
ŞÜKÜrlər  o lsu n  
Kİ, 
Ira n d a   b u n a  q a rşı  ç ıx a n la r  da 
oldu.
A y d m d ır  kİ, 
bu 
barədə  İra ru   H in d ista n la   m üqayi- 
sə  etməK  olm az.  Keçmişdə  İran 
p u l 
əm əliyyatı  Ьапк 
olm adan  tənəzzül  etdiyindən  bundan  sonra 
inKİşaf 
edəcəKdir.
ŞÜKÜrlər 
o lsu n  
Kİ, 
dövlət 
tərəfdarlarm m   a ğıllı 
tədbirləri 
n əticəsin d ə  fa rs   d ilin d ə  olan  q əzetlərin  
(m ə tb u a tm )  İra n a   g ə tirilm ə sin in   q a rşısı  alın d ı.  (Onla- 
n n   g ə tirilm ə si  q ad ağ an  
edildi).  Ə
ks
 
h a ld a   d ö v lət  işlə- 
r in in   v ə z iy y ə ti  və  m illə tin   v əziy y əti,  x ü su silə   m a a rif 
və  m əd ən iy y ətin   işlə ri  q a rm a q a rışıq   və  dözülm əz 
bir 
h a la   d ü şə rd i.
«HİKmət»  q ə z e tin in   Katibi  olan  M irzə  M ehdi  bəyi 
a y rı-a y rı  səbəblərdən  M isirdən  T eh ran a  g ə tirib   sus- 
d u rd u la r  və  yazm ağa  qoym adılar.  «P ərvəriş»  qəzeti- 
n in   m ü d iri  y ax şı 
k
İ, 
b a ğ rı  çatlayıb, 
te z lİK İə  
d ü n y a sm ı 
d əy işd i.  (M irzə  Ə lim əhəm m əd  xan).
D övlət  a d a m la rı  və  m illət 
vəKİlləri 
o n u n   ölüm ünə 
sevinm əlidirlər. 
Ona 
görə  Kİ, 
o n u n  
d ili  və  qələm i  çox 
i t i   id i.  Y as  saxlam aq d ansa, 
şənlİK 
e tm ə lid irlə r.  R əşt 
şəh ərin d ə  saKİn  olan  Ə m inəddövləni  də  İra n d a n  
s ü rg ü n   e tm ə lid irlə r.  O na  görə 
Kİ, 
o,  İra n ın  
indİKİ 
və- 
z iy y ə tin d ə n   n a ra z ıd ır.  tra n ın   n a z irlə rin i  a rsız   adlan- 
d ır ır  
və 
d e y ir 
Kİ, 
o n la r  işləm irlər.  A ld ıq la rı  b o rc la rı 
h a ra  
xərclədİKİərini 
so ru şu r.  Bəzən  A v ro p a 
öİKƏlərinə 
etdİK İəri  s ə fə rlə rin   n əticəsin i  y ad a  s a lır.  B əzən  doda-

---

q a ltı  I r a n   alim lərin ə  lən ət  y a ğ d ırır.  SaKİt  d ay an m ır. 
D aim  belə  və b u n a  o x şar  sözlər  o n la ra  y a ğ d ırır.
Elə  b u   M olla  Ə bdürrəhim   T ahbov  d a  b u   g ü n lərd ə 
öz  əqidəsiııi  dəyişib.  D o stların d an   b irin ə   y azd ığ ı 
m əK - 
tu b d a   İra n a   gedəcəyini  və  T əbriz  şəh ərin d ə 
saKİn 
o lacağ m ı  b ild irm işd ir.  LaKİn  irə lilə y iş  və  m a arifp ərə- 
stlİK 
onda  m üşahidə  o lu n m u r.  Son 
İKİ-üç 
ildə  geriləy- 
i r . 
Belə-belə  şeylər  y azır.  Y azır 
k
İ:
«E htiyac»  q əzeti  bizim   e h tiy a c la rım ız d a n   о  qədər 
y azd ı 
Kİ, 
a x ırd a   «İqbala»  çev rild i.  İq b alı  d a   qəlp  edib, 
davam sız  e td ilə r.
«N asiri»  q əzeti  qələbə  çalm adan  d ü n y a sın ı  dəyiş- 
di.  «R üşdiyyə»  məKtəbi  к а т а !   m ərtəb əsin ə  çatm am ış 
b ağ lan d ı.  «Bəğaiyyə»  məKtəbi  Ədibülm əmalİK  rə h m ə tə  
gedəndən  so n ra   ədəbiyyat  və  ədəblə  v id alaşd ı.  H al- 
h a z ırd a   nə  q əd ər  ç a lışırla rsa ,  b ir  şey  çıx m ır.
B aşqa  səh ifələrd ə  yersiz  sözlər  və 
Kobud  cüm lələr 
iş lə tm işd ir 
k
İ, 
o n la rın  
burada  təKrar  olunm asına 
e h ­
tiyac  yoxdur.
A rd ı  v a r.
Sidqi
F a r s   d i l i n d d n   t B r c ü m ə   e d ə n i :
A r i f   R a m a z a n o v
1 5 /R ə c ə b /  1320-ci il 
2 3 /I X   -   1902-ci il
H ö rm ə tli  «M üzəffəri»  q əzetin in   m ü d iril
H ö rm ə tli  m aarifp ərv ərl
Şer:
Ə lacı v a rsa ,  onu  sağaltl
Y o x d u rsa 
dÜKam 
bagla,  ə tta r lıq   etm əl
D oqquz  ay d an   a r tıq   o la r 
Kİ, 
«M üzəffəri»  q əzeti 
q o rx u   və  iz tira b la rla   dolu  b ir  s u rə td ə   n ə şr  o lu n u r. 
N ə şr  o lu n d u ğ u   g ü n d ə n   m ənim   adım a  h ə r  n ö m rəd ən   üç

---

n ü sx ə 
g ö n d ə r d i y i n i z ə  
görə 
ö z   m i n n ə t d a r l ı ğ ı m ı  
b ild iri- 
rəm .  E y n i 
z a m a n d a  
m əııi 
u n u t m a y ıb  
İKİ-üç 
məKtubla 
y a d  
etd iy in izə  görə 
ö z   tə şə K K Ü r ü m ü   b i l d i r i r ə m .
A llah   ta a la   S izi  x eyirlə  m Ü K afatlandırsın!
LaKİn  a şağ ıd a  deyəcəyim  
səbəblərə 
görə  Sizin 
m ənə  g ö n d ərd iy in iz 
məKtublara  cavab  yaza  bilməmi- 
şəm .  B u n a   görə  də  ə w ə lc ə d ə n   ü z r  istəy irəm .
M ən 
r ə b i ü l ə w ə l   ( m ü s ə lm a n   t a r i x i n i n  
İİK 
a y ı)  
a y ı m n  
22-də 
s i z ə   m ə K tu b   g ö n d ə r m iş ə m . 
Ü m id 
e d ir ə m  
Kİ,  ç a t m ı ş   o la ,
N əzərinizə  ç a td ırm a q   istə y irə m  
kİ, 
m ən  son 
İKİ- 
ü ç  ild ə  d a im i 
şə K İld ə  
N axçıvanda  olm am ışam .  А1ек- 
san d ro p o l  və  İrə v a n   dəm iryol  id arəsin d ə  işlədiyim ə 
görə  N ax çıv an d a  olm am ışam .  Ü ç-dörd  ay d an   b ir   qo- 
h u m   və  d o s tla ra   baş  çəKməK  m əqsədilə  N ax çıv an a  gə- 
lib  tez  də  q ay ıd ırd ım .
D o stla rım d a n   b iri  m ənim   xahişim lə  sizə  m əKtub 
y a z m ışd ır.  B ir  ay   o la r 
Kİ, 
tam am ilə  işdən  azad  olub, 
N ax çıv an a  q ay ıtm ışam .  M ənim   ü n v an ım a  gələn  b ü tü n  
q əzet  və  m əK tubları  diqqətlə  oxuyub  və  n əzərd ən   ке- 
ç irirə m .  E y n i  zam an d a  S izin  m ənə  g ö n d ərd iy in iz 
məK- 
tu b la r ı  oxuyub,  həm in  m əKtubu  y azıram .
B irin c isi,  nəzərin izə  ç a td ırra a q   istə y irə m  
kİ, 
m ən 
siz in   m ənə  y azd ığ m ız 
m ə K tu b la r ı 
heç 
Kİmə 
göstərm ə- 
m işəm .  O na  görə 
kİ, 
siz  m ənə  «M üstətab  cənab», 
«K am il  ədib»,  «Aqil  ədib»,  «ZəKalı  fa z il» ,  «Yeganə 
a l i m » ,  
«F ərzanə  filosof» 
Kİmi 
i f a d ə l ə r l ə  
m ü ra c iə t 
e t -  
m işsin iz.  In sa fla  
desəK, 
həm in  ifa d ə lə r  y e rsiz d ir.  Hə- 
m in   ifa d ə lə r  a r tıq   öz  əh əm iy y ətin i  itirm iş   və 
arxaİK- 
lə şm işd ir.  M ən  b u   ifa d ə lə rin   nə  qədər  q əb ah ətli  ol- 
d u ğ u n u  
y a x şı 
b ilirəm .  Elə  sizin   özünüz  də 
y a x şı 
b ilir- 
sin iz.  LaKİn  belə  ifa d ə lə rin   y azılm asın a  İKİ  səbəb  ola 
bilər:
Y a  m ən i  n a d a n   hesab  e d irsin iz ,  y ax u d   siz  Ira n d a  
belə  ifa d ə lə rin   işlənm əsinə  a d ə t  e tm işsin iz .  Belə 
k
İ, 
«buna  -   o»,  « filan a  -   behm an»,  «aşağıya  -   y u x a rı» , 
«h ilala  -   b əd r» ,  «quyuya  -   cah»,  «zülm ətə  -   n u r»   və 
b u n la ra   o x şa r  sözlərə  öyrəşm işsiniz.
B u n la rın   h am ısı  m əhəbbətdən  d o ğ u r.  K in   və  qə- 
zəbdən  d ey ild ir.

---