| Legitimləşmə hesabına, ictimailəşmə və institutlaşmanın nəticələrinin cəmiyyətdə qəbul olunmuş dəyərlərlə daim müqayisə edilməsi baş verir. Nəticədə, uyğun gəlməyənlər kənarlaşdırılır. Bununla belə cəmiyyətin bütövlüyü, onun daxili rəngarəngliyi ilə birlikdə inkişafı təmin olunur. Legitimləşmə cəmiyyətin nisbi sabitliyini, onun dəyərlərini üzə çıxarır, yəni bu dəyərlərin xaricdən fərdlərin və sosial subyektlərin “daxili planına” keçirilir. Cəmiyyətdə islahatların, dəyişikliklərin keçirilməsində yaranan çətinliklər məhz bununla bağlıdır – cəmiyyətin və kütlənin mənimsədiyi dəyərlər təlit olunan sosial qarşılıqlı fəaliyyət tipinə zidd olur.
Cəmiyyət fəaliyyət göstərdikcə fasiləsiz olaraq dəyişir. Adamlar yeni qarşılıqlı fəaliyyət növü yaradır, ictimai həyatın institut örtüyünü dəyişdirir, dəyər – normativ qaydalar dəyişir. Bu dəyişikliyin mənbəyi adamlar – fərdlər ailə institutdur, lakin ilk növbədə onların yaratdıqları dövlət, təhsil, elm kimi ictimai subyektlər və digər institutlar, eyni zamanda vətəndaş cəmiyyətidir. Bu fenomenlərdə fəaliyyət göstərən qüvvələr arasındakı mürəkkəb kombinasiyalar gedişində daim fikir ayrılığı, razılaşmalar yaranır. Fərdlərin davranışı, cəmiyyətdə olan proseslər dövlətin təkib etdiyi status – rol münasibətlərinə nisbətən mürəkkəb olur.
Dostları ilə paylaş: |
