41
1. gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsi qaydalarını;
2. ümumi risklərin idarə edilməsi qaydalarını;
3. ümumi meyarların və prioritet nəzarət sahələrinin müəyyən
edilməsi üzrə qaydaları;
4. aidiyyəti orqanlarla birlikdə risklərə dair məlumatların və
gömrük kəşfiyyatı məlumatlarının mübadiləsini tənzimləyən
qaydaları.
Gömrük sahələrində, gömrük sərhədi boyunca, gömrük rəsmi-
ləşdirilməsi yerlərində, sərbəst zonalarda, gömrük anbarlarında, mal-
ların yükləmə-boşaltma və müvəqqəti saxlanc yerlərində, gömrük
nəzarəti altında olan malların daşınmasını həyata keçirən nəqliyyat
vasitələrinin dayanacağında, gömrük orqanlarının olduğu yerlərdə
və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi digər
yerlərdə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən gömrük nəzarəti
zonaları yaradılır və rejim qaydaları müəyyən edilir. Gömrük
nəzarəti zonalarının yaradılması və onların nişanlanması qaydalarını
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir. Qanunda nəzərdə
tutulan hallar istisna olmaqla, gömrük nəzarəti zonalarında istehsal
və digər kommersiya fəaliyyətinin həyata keçirilməsinə, malların,
nəqliyyat vasitələrinin, şəxslərin, o cümlədən dövlət orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin bu zonaların sərhədini keçməsinə və daxilində
hərəkətinə yalnız gömrük orqanlarının icazəsi ilə və onların nəzarəti
altında yol verilir
Gömrük sərhədindən malları və nəqliyyat vasitələrini keçirən,
yaxud icrasına nəzarət gömrük orqanlarına həvalə olunmuş
fəaliyyəti həyata keçirən şəxslər gömrük nəzarəti üçün lazım olan
sənədləri və məlumatları bu orqanlara təqdim etməlidirlər. Gömrük
nəzarəti üçün lazım olan sənədlərin və məlumatların siyahısı,
həmçinin onların təqdim edilmə qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilərək rəsmi nəşrlərdə dərc olunur və
müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarının rəsmi internet saytlarında
yerləşdirilir. Gömrük orqanları gömrük nəzarətinin həyata keçiril-
məsi üçün gömrük sərhədindən malları və nəqliyyat vasitələrini
keçirən şəxslərin, gömrük brokerlərinin və ya bu cür əməliyyatlara
aidiyyəti olan digər şəxslərin, icrasına nəzarət gömrük orqanına
42
həvalə olunmuş əməliyyatları haqqında müvafiq təşkilatlardan məlu-
matlar və arayışlar almaq hüququna malikdirlər. Hüquq mühafizə
orqanları, həmçinin vergi və başqa dövlət nəzarəti orqanları gömrük
nəzarəti üçün lazım olan məlumatları öz təşəbbüsləri ilə və ya
qanunvericiliyə uyğun olaraq gömrük orqanlarının sorğusu əsasında
onlara təqdim edirlər.
Gömrük nəzarətindən keçməli olan mallara dair sənədlərə və
məlumatlara malik olan şəxslər onların Gömrük Məcəlləsi və
müvafiq qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada saxlanılmasını
təmin etməlidirlər. Saxlanma üsulundan asılı olmayaraq, gömrük
sərhədindən keçirilən mallara dair sənədlər və məlumatlar, həmin
malların gömrük nəzarəti altında olan mallar statusunu itirməsindən
sonrakı 3 (üç) il ərzində saxlanılmalıdır. Şəxs gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin sənədləri və məlumatları əldə etməsinə şərait
yaratmalı, bununla bağlı onların suallarını cavablandırmalı, tələb
olunduqda, sənədlərin surətlərini onlara təqdim etməlidir. Məlumat-
lar elektron formada saxlandıqda, şəxs gömrük nəzarətindən keçməli
olan mallara dair sənədlər və məlumatlarla tanışlıq üçün gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərini lazımi avadanlıqla təmin etməlidir.
Mallar sərbəst dövriyyəyə buraxıldıqda, yaxud ixrac məqsədi ilə
bəyan edildikdə, Gömrük Məcəlləsinin 95.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulan müddətin hesablanması sərbəst dövriyyə üçün buraxılışla və
ixracla bağlı gömrük bəyannamələrinin təsdiq edildiyi ilin sonundan
başlanır. Mallar digər gömrük proseduru altında yerləşdirildikdə,
Gömrük Məcəlləsinin 95.2-ci maddəsində nəzərdə tutulan müddətin
hesablanması müvafiq gömrük prosedurunun başa çatdığı ilin
sonundan başlanır.
Gömrük Məcəlləsi ilə nəzərdə tutulmuş hallarda gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsi üzrə hərəkətlərin yerinə yetirilməsi
zamanı protokollar tərtib olunur. Protokollar Azərbaycan
Respublikasının dövlət dilində tərtib edilir. Protokolların formasını
bu Məcəllənin 82.6-cı, 99.2-ci və 99.3-cü maddələrinin tələbləri
nəzərə alınmaqla müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Protokolda aşağıdakılar göstərilir:
1. protokolun adı;
43
2. konkret hərəkətlərin həyata keçirilməsinin yeri, tarixi və vaxtı;
3. hərəkətin başlanması və başa çatmasının vaxtı;
4. protokolu tərtib etmiş şəxsin vəzifəsi, adı, soyadı, atasının adı;
5. barəsində müvafiq hərəkət aparılan şəxsin, hal şahidlərinin və
hərəkətin həyata keçirilməsində iştirak edən digər şəxslərin adı,
soyadı, atasının adı, habelə onların doğulduğu il, ay, gün və yer,
vətəndaşlığı, təhsili, iş yeri, məşğuliyyət növü və ya vəzifəsi,
yaşadığı və qeydiyyatda olduqları ünvan, Azərbaycan Respublika-
sının dövlət dilində danışa bilib-bilməməsi;
6. barəsində müvafiq hərəkət aparılan şəxsə, hal şahidlərinə və
hərəkətin həyata keçirilməsində iştirak edən digər şəxslərə onların
hüquq, vəzifə və məsuliyyətinin izah edilməsi haqqında qeyd;
7. hərəkətin həyata keçirilməsinə əsas olan Gömrük Məcəllənin
müvafiq maddəsi; 8. hərəkətin məzmunu, onun yerinə yetirilməsinin
ardıcıllığı;
9. hərəkətin yerinə yetirilməsi zamanı aşkar olunan və iş üçün
əhəmiyyətli olan faktlar və hallar.
Mallar və ya sənədlər Gömrük Məcəlləsinə uyğun olaraq
götürüldükdə, protokolda bu Məcəllənin 99.2-ci maddəsində qeyd
olunanlardan əlavə aşağıdakılar da göstərilməlidir:
1. götürülən malların, prob və nümunələrin sayı, ölçüsü, çəkisi,
fərdi əlamətləri və digər xüsusiyyətləri göstərilməklə ətraflı təsviri;
2. götürülən sənədlərin növü və rekvizitləri.
Şəxsi axtarış həyata keçirilərkən, həmçinin mallar və ya sənədlər
götürülərkən işin nəticəsində maraqlı olmayan və yetkinlik yaşına
çatmış iki hal şahidlərinin iştirakı məcburidir. Hal şahidləri onların
iştirakı ilə həyata keçirilən hərəkətləri, onların məzmununu və
nəticəsini protokolda öz imzası ilə təsdiq edirlər. Gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsi üzrə hərəkətlərin icraatı zamanı foto,
kino və video çəkilişdən, yaxud digər yazan texniki vasitələrdən
istifadə edildikdə müvafiq yazılar, foto çəkiliş lentləri və ya başqa
məlumat daşıyıcıları protokola əlavə edilir. Protokol, barəsində
müvafiq hərəkət aparılan şəxs, hal şahidləri və hərəkətin həyata
keçirilməsində iştirak edən digər şəxslər tərəfindən imzalanır.
Protokol bir neçə səhifədə tərtib edildikdə, onun hər bir vərəqi
Dostları ilə paylaş: |