M. M. Musayev



Yüklə 3,61 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə150/171
tarix20.09.2017
ölçüsü3,61 Mb.
#871
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   171

376 

 

Açıq olmaq. açık. ve var. Açık olmak; samimi olmak. 



Açmamış qapı qoymamaq: açık. Çalmadık kapı bırakmamak. 

Ad batırmaq: var. Adını kirletmek. 

Ad çıxarmaq: var. Adı çıkmak; ün salmak. 

Ad elәmәk: var. Adı çıkmak; ün salmak; nişanlamak. 

Ad qoşmaq: var. Lâkap takmak. 

Ad qoymaq: açık. ve var. Nişanlamak, ad koymak/takmak. 

Ad qoyub getmәk: açık. İyi bir isim bırakmak. 

Ad vermәk: açık. İhbar etmek, haber vermek. 

Adam cәrgәsinә qoymamaq: açık. Adam yerine koymamak. 

Adam elәyib ortaya çıxarmaq: var. Adam etmәk. 

Adam görmәk: açık. Genellikle yasak olan bir işin yapılması için torpil bulmak. 

Adam kimi: kar. Adam gibi. Bu işi adam gibi yap, yoksa kovulursun. 

Adam olmaq: kar. Adam olmak. 

Adam olub ortaya çıxmaq: açık. ve var. İyi bir duruma gelmek; Adam olmak. 

Adam salmaq: açık. Herhangi bir işin yapılması için birisinin aracı veya arabulucu olarak 

hizmetinden yararlanmak. 

Adam  saymamaq:  açık.  ve  var.  Birini  saymamak,  değerli  bulmamak;  adam  yerine 

koymamak.  

Adam yerinә qoymamaq: kar. Adam yerine koymamak. 

Adam yerindә tutmamaq: Bkz. Adam yerinә qoymamaq. 

Adamın yerә baxanı: var. Yere bakan yürek yakan. 

Addım atmağa qoymamaq: kar. Adım attırmamak. 

Addımına haram qatmaq: var. Adımlarını sıklaştırmak. 

Adәmdәn xatәmә: açık. Ezelden Ebede. 

Adәt görmәk: kar. Adet görmek: 

Adı adlara qoyulsun!: Bkz. Adı batsın! 

Adı batmaq: kar. Adı batmak. 

Adı batmış: kar. Adı batmış. 

Adı batsın!: kar. Adı batsın! 



377 

 

Adı  çıxmaq:  kar.  Adı  çıkmak.  Bu  deyim,  Azerbaycan  Türkçesinde  çoğunlukla    ‘iyi  ad 



sahibi  olmak,  ün  kazanmak’  anlamında  kullanılmaktadır.  Bunun  yanı  sıra,  Azerbaycan 

Türkçesinde söz komusu deyimin olumsuz anlamda kullanımı da gözlemlenmektedir. Sözgelimi: 

Kәnd  uşaqları  arasında  adı  çıxmışdı.  ‘Köy  çocukları  arasında  kötü  ad  çıkarmıştı’.  Türkiye 

Türkçesinde  ise,  söz  konusu  deyim  sadece  olumsuz  anlamıyla  kullanılmaktadır.  Sözgelimi:  Bir 

kere adı çıkmış artık ne yaparsa boşuna: İnsanın adı çıkacağına canı çıksın daha iyi. ‘Bir dәfә adı 

çıxmışdır, artıq nә etsә bir faydası yoxdur. İnsanın adı çıxınca canı çıxsa yaxşıdır’. Böylece ‘Adı 

çıxmaq:  kar.  Adı  çıkmak’  deyimi,  açıklamalı-aktarmalı  bağlamda  eşsesli  dil  birimi  olarak 

seçilmektedir.   

Adı dildәn-dilә (dillәrә) düşmәk: var. Dile düşmek. 

Adı dilindәn düşmәmәk: kar. Adı dilinden düşmemek. 

Adı dillәrә düşmәk: Bkz. Adı dildәn-dilә (dillәrә) düşmәk. 

Adı dillәrdә dastan olmaq: kar. Adı dillerde destan olmak. 

Adı dillәrdә gәzmәk (söylәnmәk): kar. Adı dillerde gezmek (söylenmek). 

Adı it dәftәrindә (dә) yoxdur: açık. Adı sanı bilinmemek. 

Adı qalmaq: kar. Adı kalmak. 

Adı qara gәldi: açık. ve var. Dünyası değişmek; kara haberi gelmek. 

Adı pisә çıxmaq: var. Adı kötüye çıkmak. 

Adı var, özü yox: açık. Adı var, kendisi yok. 

Adı yanmaq: Bkz. Adı batmaq. 

Adına dәymәz: açık. Adına layık olmamak. 

Adına tәbil vurulmaq (döyülmәk, çalınmaq): var. Dile düşmek. 

Adını başqasına (özgәsinә) qoymaq: açık.  Kötü ününü başkasına yakıştırmak. 

Adını başqasından soruşmaq: açık. Kendi adını bile hatırlamamak. 

Adını batırmaq: açık. ve var. Adını (kötüye) çıkarmak, rezil etmek; Adı (kötüye) çıkmak, 

rezil (rüsvay) olmak; adını kirletmek (veya lekelemek). 

Adını әzbәr bilmәk: açık. Çok iyi tanımak. 

Adını tut (çәk), qulağını bur: açık. ve var. Lafının üstüne gelmek. İyi adam lafının üstene 



gelir; İti an, çomağı hazırla. 

Adını tutmaq (çәkmәk); adını tutmamaq (çәkmәmәk): açık. Adını anmak; adını anmamak. 




378 

 

Ağ at arpa yemәz?: açık. ve var. Yaşına durumuna uygun olmayan isteklerde bulunmak. 



Kırkından sonra azanı teneşir paklar. 

Ağ bayraq qaldırmaq: var. Beyaz bayrak çekmek, teslim olmak. 

Ağ böhtan: var. Kuru iftira. 

Ağ elәmәk: açık. Suistimal etmek; şımarmak. 

Ağ gün ağlamaq: açık.  İyi dilekte bulunmak. 

Ağ gün: açık. İyi gün. 

Ağ günә çıxarmaq: açık. Feraha çıkarmak, rahata erdirmek; mutlu etmәk. 

Ağ günә çıxmaq: açık. Feraha çıkmak, rahata ermek; mutlu olmak. 

Ağ lәkәlәr: açık. Yarım yamalak yapılmış işler. 

Ağ yalan: var. Kuyruklu yalan. 

Ağa ağ, qaraya qara demәk; ağa ağ demәk, qaraya qara:  açık. Doğru söylemek, hakkını 

vermek. 


Ağacı  әlindәn  düşmәk:  açık.  ve  var.  İhtiyarlanmak;  elden  ayaktan  düşmek  (veya 

kesilmek).  

Ağa qara demәk. var. Akı kara,  karayı ak göstermek. 

Ağacın (çomağın) o biri başından yapışmaq: açık. Zor kullanmak. 

Ağacın iki başı var: var. Madalyonun iki yüzü. 

Ağaç-ağaca qoymaq (gәlmәk): açık. Karşı karşıya gelmek, birbirine ters düşmek. 

Ağciyәrlik elәmәk: açık. Korkaklık etmek. 

Ağdan qaraya söz demәmәk: var. Gözün üstünde kaşın var dememek. 

Ağı qaradan seçmәmәk (seçә bilmәmәk): açık. ve var. Akla karayı seçememek. 

Ağıl dәryası: açık. Akıl deryası, akıl küpü. 

Ağıl elәmәk: kar. Akıl etmek. 

Ağıl işlәtmәk: var. Kafayı çalıştırmak, kafayı işletmek. 

Ağıl öyrәnmәk: var. Akıl almak/danışmak/sormak. 

Ağıl öyrәtmәk: kar. Akıl öğretmek/vermek. 

Ağıl vermәk: kar. Akıl vermek. 

Ağıl-ağıla vermәk: açık. Danışmak, istişare etmek, akıl danışmak. 

Ağıldan kasıb (köypәk): var. Akıl fukarası. 

Ağıldan yavan, cibdәn yağlı: açık. Aklı kıt, parası çok. 




Yüklə 3,61 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   171




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə