M. M. Musayev

397 

 

Ayaq altına salmaq: var. Ayak altına bırakmak. 

Ayaq altında qalmaq: kar. Ayak altında kalmak. 

Ayaq basmağa yer yoxdur: var. Adım atacak yer olmamak. 

Ayaq basmamaq: kar. Ayak basmamak. 

Ayaq  çalmaq:  açık.  ve  var.  Bir  işi  yapmak  için  sürekli  gidip  gelmek  zorunda  kalmak. 

Ayak vurmak 

Ayaq çәkmәk: kar. Ayak çekmek (kesmek). 

Ayaq dirәmәk: kar. Ayak diremek. 

Ayaq götürmәk: açık. Hızlı adımlarla gitmek. 

Ayaq kәsmәk (çәkmәk): Bkz. Ayaq çәkmәk. 

Ayaq olmaq: açık. Bir işe ortak olmak, katılmak. 

Ayaq sürmәk: kar. Ayak sürümek. 

Ayaq sürümәk: Bkz. Ayak sürümәk. 

Ayaq tutmaq: açık. Ayaklanmak, Emekledikten sonra ayaklanmak. 

Ayaq üstә qalmaq: var. Ayakta kalmak. 

Ayaq vurmaq (döymәk): açık. Bir işi yapmak için sürekli gidip gelmek zorunda kalmak. 

Ayaq  yığılmaq  (kәsilmәk);  axşama  yaxın  küçәlәrdәn  ayaq  yığıldı:  var.  Ayak  çekilmek; 

akşama yakın sokaklarda ayak çekildi. 

Ayaq yoluna düşmәk: Bkz. Ayağı işlәmәk. 

Ayaqaltı etmәk (elәmәk): açık. Beşparalık etmek, ayağının altına almak. 

Ayaqaltı olmaq: kar. Ayakaltı olmak. 

Ayaqda qalmaq (sürünmәk): kar. Ayakta kalmak (sürünmek). 

Ayaqdan dırnaqdan düşmәk: açık. ve var. Eli ayağı tutmamak, yorulmak. 

Ayaqdan diri (cәld): var. Ayağı tez, ayağı çabuk. 

Ayaqdan düşmәk: Bkz. Ayaqdan dırnaqdan düşmәk. 

Ayaqdan salmaq: açık. Yormak, yorgun duruma getirmek. 

Ayaqdan yüngül: Bkz. Ayağı yüngül. 

Ayaplarda sürünmәk: açık. Ayaklar altına almak. 

Ayaqları ardınca (dalınca) getmәmәk (gәlmәmәk): var. Ayakları geri geri gitmek. 

Ayaqları ardınca (dalınca) sürünmәk: açık. Yorgunluktan yürüyemez olmak. 

Ayaqları (ayağı) yerdәn üzülmәk: var. Ayakları (ayağı) yerden kesilmek. 

---

398 

 

Ayaqları güclә ardınca (dalınca) gәlmәk: var. Ayaklarını sürümek. Güçlükle yürümek. 

Ayaqlarını bir başmağa dirәmәk (dayamaq): var. İki ayağını bir pabuca sokmak. 

Ayaqları sözünә baxmır: açık. Ayağı dolaşmak. Sorhoşluktan yürüyememek. 

Ayaqları yerә yapışmaq (mıxlanmaq): var. Ayakları yere çivilenmek. 

Ayaqlarda sürünmәk: açık. Ayaklarında kalmak. 

Ayaqların  altını  sabunlamaq:  açık.  Ayağının  altına  karpuz  kabuğu  koymak,  ayağını 

kaydırmak. 

Ayaqların  ikisini  dә  bir  başmağa  dirәmәk:  Bkz.  Ayaqlarını  bir  başmağa  dirәmәk 

(dayamaq). 

Ayaqlarına yıxılmaq (düşmәk, qapanmaq): var. Ayaklarına kapanmak. 

Ayaqlarını dalısınca sürümәk: Bkz. Ayaqları ardınca (dalınca) sürünmәk. 

Ayaqlarını güclә sürümәk: Bkz. Ayaqları ardınca (dalınca) sürünmәk. 

Ayaqlarını uzatmaq: kar. Ayaklarını uzatmak. 

Ayaqqabılarını cütlәyib qabağına qoymaq: açık. Nazikçe kapıyı göstermek, kovmak. 

Ayaqqabılarını yalamaq: açık. Yalakalık etmek. 

Aydan  arı  (tәmiz]  sudan  (gündәn)  duru:  kar.  Aydan  arı  (temiz)  sudan  (günden)  duru. 

Tertemiz. 

Aydınlığa çıxmaq: kar. Aydınlığı çıkmak. 

Ayı yuvasına kösöv soxmaq: açık. ve var. Arı kovanına çomak sokmak. 

Ayıb olmasın: açık. Affedersiniz (Kötü bir söylemeden önce ifade edilir). 

Ayıbına kor olmaq: açık. Utancından konuşamamak. 

Ayıq vaxtı olmamaq: açık. Ayık gezmemek, alkolik olmak. 

 Aynası (eyni) açıq olmaq: açık. Keyfi yerinde olmak. 

Aynası (eyni) açılmaq; xәstәnin aynası açıldı: açık. Keyfi yerine gelmek. 

Az (azacıq) aşın duzu dәyil: açık. Az akıllı değil. 

Az görmәk: var. Azına gelmek. 

Azarı qalxmaq (tutmaq); köhnә azarı qalxıb: açık.  Hevesi tutmak; eski hevesi tutmak. 

Azarı var: açık. Hevesi var, meyli var. 

Azarını öldürmәk: açık. Hevesini almak.  

 

 

---

399 

 

 

 

 

 

 

Әdәbiyyat 

 

Atasözleri  ve  Deyimler  Sözlüğü,    2,  Deyimler  Sözlüğü,    Ömer  Asım  Aksoy,  Türk  Dil 

Kurumu Yayınları, 1976, 968 s. 

Atasözleri  ve  Deyimşler  Sözlüğü,  2,  Deyimler  Sözlüğü,  Mehmet  Hengirmen,  Engin, 

Ankara, 2007, 606 s.  

 Azәrbaycan  Dilinin  İzahlı  Lüğәti,  I,  1964;  II,  1980;  III,  1983;  IV,  1987,  “Elm” 

Nәşriyyatı, Bakı. 

Dîvân-u Lugâti’t-Türk tercümesi, çeviren: Besim Atalay, cilt: I, II, III, 3. baskı, Türk Dil 

Kurumu Yayınları, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1992. 

 GÖZLER, H. Fethi 1983,   Örnekleriyle  Türkçemizin  Açıklamalı  Büyük  Deyimler 

Sözlüğü, II, Deyimler Sözlüğü, Genişletilmiş 7. Baskı, İnkılap Kitabevi, İstanbul, 475 s. 

Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Kılavuz Kitap), Kültür Bakanlığı Yayınları, I, II 

Dizin, Ankara, 1992.  

 Лингвистический 

энциклопедический 

словарь, 

Москва, 

“СОВЕТСКАЯ 

ЭЦИКЛОПЕДИЯ”, 1990, 683 с.  

2004,  Türk  Sözlükçülüğü  ve  Türkçe  Karşılaştırmalı-Açıklamalı  Sözlükler  (Türkiye 

Türkçesi-Azerbaycan Türkçesi Karşılaştırmalı-Açıklamalı Sözlüğü’nün Düzenlenme Prensipleri), 

Zeynep Korkmaz Armağanı, Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara, s. 276-282. 

MUSAOĞLU,  Mehman  2004,  Türkçe  Dilbilgisinin  düzenlenmesinde  Yeni  Dilbilimsel 

Yöntemlerin Uygulanması Üzerine. V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri, 20-26 Eylül, 

Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara, s. 2139-2155. 

MUSAOĞLU,  Mehman  2010,  Kemal  Abdullanın  Eserleri  Türkiye  Türkçesinde,  Kültür 

Ajans Yayınları, 207 s. 

 Оруджов А. А. 1976,  

Азербайджанско-русский  фразеологический  словарь 

(5500 выражений), Изд-во “Элм”, Баку, 247 с. 

---