M stan nəz rl nəzrl ocağinin üÇ
Yüklə 0,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
| ŞƏ M STAN NƏZ RL NƏZRL OCAĞININ ÜÇ ŞA R “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” N ə ş r i y y a t – p o l i q r a f i y a B i r l i y i B a kı — 2 0 0 2 MÜƏLL FDƏN Dünən bu gün üçün bir yadigardır. Səməd Vurğun Öz qohum - qardaşını unutma, ailə və tayfanızın qocalarına hörmət elə!» “Qabusnamə“dən Tarixin amansız, sərt qanunları var. Onu nə unutmaq olar, nə də təhrif etmək. Unutsan gələcək nəsl səni lənətləyər, üstəlik də düşmən yanında gözü kölgəli olarsan. Allahın varlığını hiss etməyib olmuşları təhriflə yazsan, bu dünyada vicdanın, o dünyada isə ruhun rahatlıq tapmaz. Bir nəslin tarixi şəxsi tarix deyil. O millətin tarixinin zərrəsidir. Damlalardan ümman yarandığı kimi, kiçik fakt və hadisələrdən də tarix yaranır. Nəslimin tarixini yazmaq məni çoxdan düşündürürdü. Onun yetirdiyi çoxsaylı ziyalı oğul və qızları keçmiş və bu günkü fəaliyyətləri ilə mənə onları tarixləşdirmək hüququ veriblər. Beş yüz evli Körpülü kəndində ilk məktəb direktoru, ilk həkim, ilk alim, ilk hərbçi, ilk ali təhsilli mühasib, ilk yazıçı bizim nəslin nümayəndələri olub. Maarifçi babalarım, əmilərim, dayılarım bizə qızıldan saray qoyub dünyasını dəyişməyiblər. Onlar bizə elm və bilik xəzinəsi bir də ən vacibi yaxşı ad qoyub gediblər. Bəzən düşünürsən ki, niyə mən babamın babasını taınmamalıyam. Niyə dünyanın böyük dövlətləri altı yüz, yeddi yüz əvvəl yaşamış ulularının haqqında yazır və təxmini də olsa babalarının portretlərini çəkdirib tarixi şəxsiyyət kimi yaşadır. Biz isə yüz, iki yüz il əvvəl yaşamış nənə və babalarımızı tanımırıq. Niyə nəslimizin şəcərəsini tərtib edib onu gələcək nəslə yadigar qoymayaq? Bu unutqanlıq haqqını bizə kim verib? Əlbəttə, bütün bunlar tənbəlliyimizdən və etinasızlığımızdan yaranan mənfi keyfiyyətlərdir. Mərd babalarımızın yaxşı əməllərini, torpaq təəssübkeşliyini, qəhrəmanlığını yaşatmaq müstəqil Azərbaycanımızda bizə qismət olub. Tarixi faktlar göstərir ki, 1918-1920-ci illərdə də ilk Azərbaycan Cümhuriyyətinin qurucuları, sərkərdələri nəcib, əsilzadə nəsillərin oğul və qızları olub. Zamanın abı - havası qara buludları ölkəmizin üstündən qovub apardı. Bütün sərt qadağalar, yersiz təhrif və təriflər də o qara buludlarla uçub getdi. ndi günəş ş imaldan yox, mavi Xəzərimizin qırçınlı ləpələrinin arxasından doğur. Daha ulularımız haqqnıda küncdə - bucaqda, məclislərdə səsimizi qısa - qısa danışmırıq. Bu gün yazılan hər bir sağlam nəslin tarixi, canı və qanı ilə millətinə xidmət edib dünyasını dəyişmiş oğulun, qızın fəvaliyyəti ümum Azərbaycan tarixinin səhifəsinə daxil olmalıdır Nəzirli nəslinin yetirdiyi üç şairdən - Molla Əsgər Nəziroğlunun, Məmiş Nəzirlinin və Günyaz Nəzirlinin şerlərini çap üçün hazırlayanda istər - istəməz hələ Sovet qadağaları dövründə qələmə aldığım “Loru dərəsinin faciəsi” sənədli povestini də yada saldım. Bu sənədli əsər bir başa nəslimin tarixinə bağlı olduğuna görə, qələm dostlar;ın məsləhətilə onu da “Nəzirli ocağnın üç şairi” kitabıma daxil etdim. Əsər bitməmiş olsa da, inanıram ki, ümumoxucu rəyi mənim üçün gərəkli olacaq. El şairi Mirzə Səməd Daşsalahlının “Dağlar” şerindən: Nəzirli bulaqda lalə - nərgizlər, Armudludan gəlir şirin avazlar. Ürküşür sonalar, çığrışır qazlar, Zəmzəmə bənzəyir göllərin, dağlar. EL ŞA R MOLLA ƏSGƏR NƏZ ROĞLU Bu gün elin yaddaşında Molla Əsgər kimi yaşayan el şairi Nəziroğlu Əsgər hərfi mənada başa düşülən kimi mollalıq eləməyib. Kamil dini təhsil alan Əsgər 1880-ci ildə Loru nahiyəsinin Yuxarı Körpülü kəndində anadan olub. kinci Şıxlıda məşhur maarifçi Molla Bilalın sinfində təhsil almışdır. O Bilal ki, onun müəllimlik təcrübəsi nəinki çar və Musavat dövründə, hətta sovetlər vaxtı belə bütün ttifaqda tanınıb. Məhz maarifçilik fəaliyyətinə görə Molla Bilalın xidmətləri o vaxtlar hər kəsə qismət olmayan Lenin ordeninə layiq görülüb. Xalq şairi Osman Sarıvəlli Bilal Əhmədovun əvəzsiz xidmətini 1952-ci ildə yazdığı on səkkiz bəndlik “Bilal müəllim” adlı şerində nəzmə çəkib: Bilal müəllimin gözü önündən Keçir mühəndislər, keçir həkimlər, Cavan müəllimlər, cavan ustalar, Yaxşı aqronomlar, yaxşı ustalar. Deyir öz - özünə: - Bizim məktəbi Son illər bitirmiş bu şən cavanlar. Xoşbəxtəm, bunların tərbiyəsində Mənim də azacıq bir zəhmətim var. Ş airin təvazökarlıqla dediyi Molla Bilalın azacıq müəllimlik zəhmətindən Nəziroğlu Əsgərə də səxavətlə pay düşüb. Sovetlər dövründə müəllimlik fəaliyyətini davam etdirə bilməyən Molla Əsgər kənd təsərrüfatında briqadir, ferma müdiri və başqa məsul vəzifələrdə işləyib. 1931-ci ildə quruluşun tuthatut vaxtı var - yoxu olan bir cüt kotanı və mal - qarasını kolxoza bağışlayıb. Müqəddəs Quranı əzbər bildiyinə və eldə, obada o vaxtın (1937-ci ildə) təbiri ilə desək, ziyalı və zəkalı molla kimi tanındığına görə kolxozdan xaric edilib. Məcbur olub ki, gecələrin birində oğlu Seyfəddinlə birlikdə Debet çayı sahilindəki Səngər dağının yanında müqəddəs Quranı torpağa tapşırsın. Onda bu saf insan üzünü Allahın dərgahına tutub qudurğan kənd sovet sədrinin ünvanına nifrətlə demişdi: - Ey gözəgörünməz Tanrı, müqəddəs Quranla belə rəftarıma görə məni bağışla. Səndən bircə diləyim var, müqəddəs Quranı bu günə saldıranı tezliklə məhv elə. Bir ay keçər - keçməz qaçaqlar həmin kənd sovet sədrini Quran basdırılan yerdən on beş - iyirmi metr aralıda, çayın sahilində ağaca sarıyıb güllələyiblər. Molla Əsgər Nəziroğlu elin yaddaşında bədahətən şer qoşan təbli şəxsiyyət kimi indi də yaşayır. Onun: A günü qara fəhlə, Ə ppəyi para fəhlə, Niyə məlul durmusan? Samanı dara fəhlə - şeri bu gün də dillər əzbəridir. Onun lirik qoşmalarında, gözəlləmələrində qədim Türk torpağı olan Loru nahiyəsindəki Ləlvər və Lejən dağları, Çubuxlu yaylağı, Yekəyal, Gendərə, Allahverdi mis mədənləri ilhamla tərənnüm olunur. * * * Totalitar sovet rejiminin molla kimi “gözümçıxdıya” saldığı Əsgər Nəzir oğlu xalqımıza başucalığı gətirən layiqli övladlar yetişdirmişdir. Onun böyük oğlu Nadir Nəzirov qırx ildən çox Yuxarı Körpülü kənd məktəbinin direktoru olmuşdur. Bu gün elmin , maarifin, kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələrində ad - san qazanmış hər bir Körpülü sakini haqlı olaraq iftixarla deyir ki, mən görkəmli maarifçi Nadir Nəzirovun yetişdirməsiyəm. Əsl maarifçi və saf şəxsiyyət ömrü yaşamış Nadir Nəzirov qüsursuz xidmətlərinə görə Əməkdar Maarif xadimi adına layiq görülmüşdür. Neft təsərrüfatı sahəsində görkəmli mütəxəssis kimi tanınan texnika elmləri namizədi Seyfəddin Nəzirov uzun illər SSR Neft Sənayesi Nazirliyində şöbə rəisi kimi məsul vəzifədə çalışmışdır. Ə lli ilə yaxın Qazax rayon uşaq xəstəxanasın baş həkimi işləyən Osman Nəzirovun şəfalı əlləri Gəncə və Borçalı ərazisində yüzlərlə insana həyat bəxş Yüklə 0,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|