XƏYALIN DİGƏR ADI: MADDƏ
60
Beləliklə, biz heç bir şeyin “içində” ola bilmərik. Hər şey bizim içimizdə,
yəni beynimizdə əmələ gəlir. Günəşin, Ayın, ulduzların və ya göydə uçan
təyyarənin bizdən milyon kilometrlərlə uzaqlıqda olması da bu həqiqəti
dəyişdirmir. Günəş və Ay da eynilə əlimizdə tutduğunuz bu kitab kimi sizin
beyninizin içindəki kiçik görmə mərkəzində əmələ gələn xəyali görüntülərdir.
Bədəniniz də beyninizdə gördüyünüz görüntü olduğuna görə, içində olduğunuz
otaq sizin içinizdədir, yoxsa siz otağın içindəsiniz? Bu sualın cavabı açıqdır: əlbəttə,
otaq sizin içində, beyninizdəki görmə mərkəzindədir.
Dünya Həyatının Beynimizdəki Əksi
ilə Təmasda Olduğumuz Texniki Həqiqətdir
61
Süni şəkildə əmələ gətirilən hisslər
Yazıçı Rita Carter “Mapping the mind” adlı kitabında: “Görmək üçün
gözlərə ehtiyac yoxdur”, -deyərək elm adamları tərəfindən həyata keçirilən çox
əhəmiyyətli təcrübəyə yer verir. Təcrübədə görmə qabiliyyyətindən məhrum
olan şəxslərə video rəsmləri titrəmələrə çevirən cihaz birləşdirilmişdir. Bu
şəxslərin gözlərinin yanına taxılan kamera isə siqnalları həmin şəxsin beyninə
göndərirdi. Beləliklə, bu şəxs davamlı şəkildə vizual dünyadan siqnalları qəbul
edə bilirdi. Xəstələr bir müddət sonra həqiqətən görən insan kimi davranmağa
başladılar. Məsələn, cihazlardan birində görüntünü yaxınlaşdırmaq üçün linza
vardı. Bu linza xəstəyə xəbər verilmədən işə salındıqda, xəstə görüntü böyüyərək
üzərinə gəldiyini gördüyü üçün iki qolu ilə özünü qorumağa çalışmışdır.
14
Bu
təcrübədən də göründüyü kimi, hisslərimizin əmələ gəlməsi üçün süni şəkildə
əmələ gətirilən hisslər də kifayətdir.
Bir təcrübədə görmə qüsuru olan insanların gözlərinin yanına taxılan cihaz ilə
bəzi görüntüləri görmələri təmin edildi. Bu adamlar xarici aləmə aid olmayan, süni
şəkildə hazırlanan oyanmalar olmasına baxmayaraq, son dərəcə həqiqi görüntülər
görürdülər. Hətta cismin üstlərinə doğru gəldyini zənn edərək özlərini qorumaq
üçün geri çəkilirdilər.
XƏYALIN DİGƏR ADI: MADDƏ
62
Yuxuda yaşadığımız “hisslər dünyası”
İnsan yuxu əsnasında gözləri qapalı şəkildə yatağında yatır. Ancaq buna
baxmayaraq, həqiqi həyatında qarşılaşdığı hadisələrin, yaşadığı hisslərin,
siqnalların hamısını yuxuda əslindən tamamilə fərqsiz şəkildə həqiqi surətdə
hiss edir. Bu həqiqətə bu kitabı oxuyan insanların hamısı özləri yuxularında
tez-tez şahid olurlar. Məsələn, gecə yatağında səssiz və sakit mühitdə, ətrafında
heç kimin olmadığı şəraitdə yatan insan yuxuda özünü çox insanın olduğu
yerdə, təhlükədə görə bilər. Var gücü ilə bu təhlükədən qaçdığını, divarın
arxasında gizləndiyini həqiqi şəkildə yaşaya bilər. Hətta yuxuda gördükləri o
qədər həqiqidir ki, qorxu və təşviş hissini həqiqətən təhlükəli şəraitdə olduğu
kimi hiss edir. Hər hay-küydə ürəyi ağzına gəlir, qorxudan titrəyir, ürəyi bərk
döyünür, tərləyir, insan bədəni təhlükədə olduqda nələr hiss edirsə, fiziki
cəhətdən necə reaksiya verirsə, hamısı eynilə baş verir. Əslində isə zehnindən
kənarda gördüklərinin heç biri yoxdur.
Yuxuda soyuq bir qış səhəri
bağda oturduğunu görən insan
əsən küləkdən üşüdüyünü, hətta
titrədiyini hiss edə bilər. Əslində isə
olduğu yerdə nə külək, nə də soyuq
hava yoxdur. Hətta çox isti otaqda
yatır. Buna baxmayaraq, hissini
bütün gerçəkliyi ilə yaşayır. Gerçək
dünyada yaşadığı üşümə hissi ilə
yuxuda yaşadığı arasında bir fərq
yoxdur.
Dünya Həyatının Beynimizdəki Əksi
ilə Təmasda Olduğumuz Texniki Həqiqətdir
63
Yuxuda yüksək bir yerdən yıxılan insan da bunu bütün bədəni ilə hiss edir.
Əslində isə, o anda yatağında heç tərpənmədən yatır. Yuxuda ayağı sürüşərək
su çuxuruna yıxıldığını görən bir insan bütün paltarlarının islandığını, küləkdən
üşüdüyünü hiss edə bilər. Ancaq olduğu yerdə nə su çuxuru, nə də külək var.
Hətta çox isti otaqda yatdığına baxmayaraq, nəmliyi və üşüməyi eynilə oyaq
vaxtda olduğu kimi hiss edir.
Yuxusunda maddənin əsli ilə təmasda olduğunu iddia edən insan
özündən son dərəcə əmin ola bilər. Ona maddənin xəyali görüntüsü ilə təmasda
olduğunu, xarici aləmin əsli ilə təmasda olmağın mümkün olmadığını izah
edən dostunun çiyninə əlini qoyaraq: “İndi mən xəyalam? Sən əlimi çiynində
hiss etmirsənmi? Elə isə necə xəyali görüntü ola bilərsən? Hardan çıxarırsan
bu iddiaları? Gəl səninlə gəzintiyə çıxaq, həm bu mövzu haqqında danışarıq,
Bir insan həqiqətdə
evindəki divanda sakitcə
yatarkən yuxuda özünü
müharibənin ortasında görə
bilər. Hətta müharibənin
bütün gərginliyini, qorxu
və təşvişini son dərəcə
həqiqi şəkildə yaşaya bilər.
O anda isə tək başına,
səssiz və sakit yerdə yatır.
Yuxuda gördüyü son dərəcə
inandırıcı görüntü və səslər
isə beynində meydana
gəlir.
XƏYALIN DİGƏR ADI: MADDƏ
64
həm də belə bir mövzuya nə üçün inandığını mənə izah edərsən”, -deyə bilər.
Gördüyü yuxusu o qədər aydındır ki, rahatlıqla avtomobili işə salıb, motora
qaz verir və sonra birdən pedala basaraq avtomobili hərəkətə gətirir. Yolda
sürətlə gedərkən ağaclar və yol xətləri sürətdən sanki göz aparan görüntü əmələ
gətirir. Bir tərəfdən də təmiz dəniz havasını alır. Elə dostuna etiraz etməyə, o
anda yaşadıqlarının xəyal olmadığını anlatmağa hazırlaşarkən saatının zənginə
oyanır. Ancaq maraqlıdır ki, yuxuda gördüklərinin xəyal olduğuna etiraz edən
bu insan oyaq olarkən də gördüklərinin zehnində əmələ gələn xəyali görüntülər
olduğunu izah edən dostu yanında olsa, ona da eyni şəkildə etiraz edəcəkdir.
İnsanlar yuxudan oyandıqda o ana qədər gördüklərinin xəyal olduğunu
anlayırlar, ancaq “oyanma” görüntüsü ilə başlayan və adına “həqiqi həyat”
dedikləri həyatın xəyal ola biləcəyindən nədənsə heç şübhələnmirlər. Əslində
isə “həqiqi həyatımız” dediyimiz görüntüləri qavrama forması yuxularımızı
qavrama forması ilə tamamilə eynidir. Hər ikisini də zehnimizdə görürük
İnsan evində yatarkən yuxuda lunaparkda
sürətlə fırlanan vaqonlara mindiyini
görə bilər. Vaqonların sürətini, müəyyən
vaxtlarda tərsinə çevrildiyini, əsən küləyi
əslinin eynisi kimi hiss edə bilər.
Dostları ilə paylaş: |