Magistr dissertasiyasi

ANNOTATION

In dissertational work it is noticed, that one of the important branches ­ of regu­lation is regulation of information technologies and ­­­ telecommunications. Information system being necessary ­ a modern life it is close with other branches of economy, ­­ constantly operatively and develops. Information technologies ­ make an organic part of factors of development of a civilisation.

Information communication technologies are the important ­ means positively on development. It influences on a number the state bodies, institutes civil, ­ economic business sectors, as to a science, formations, branches and lives. In many developed and developing countries ­ applications of information communication technologies have been reached the big achievements, and thus the doubt does not appeal that information and communication technologies conduct a world civilisation.

The thesis points out that computer crime include both viruses, hacking passwords, stealing bank cards and other bank details, and the spread of illegal information Internet and malicious interference kompyuter network through operation of the various systems.

Wide application information and communication to technology ­ gives a push to social and economic development of the country, has effective means of decrease in poverty. On it for the purpose of strengthening ­ of development of use of potential of the country, preparation of strategy of the ­ national information and com­mu­ni­ca­tion technology. And it is necessary for such country as Azerbaijan ­ worries ­ changes of economic development and ­ integration ­ world comuniti.

REFERAT

Mövzunun aktuallığı. İKT-nin geniş tətbiqi ölkənin ümumi sosial-iqtisadi inkişafına təkan verir və o, yoxsulluğun azaldılması üçün təsirli vasitələrə malikdir. Buna görə də inkişafı gücləndirmək məqsədilə ölkə potensialın­dan istifadə etmək üçün hər bir ölkənin öz milli İKT strategiyasının işlənib hazırlanması həlledici əhəmiyyət daşıyır. Bu da Azərbaycan kimi sosial-iqtisadi dəyişikliklər dövrünü yaşayan və dünya birliyinə tam inteqrasiyaya can atan ölkələr üçün xüsusilə vacibdir.

İnformasiya cəmiyyətinə keçid, qloballaşma və dünya birliyinə inteqrasiya Azərbaycanın da üzv olduğu Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və Avropa Şurası kimi təşkilatların əsas öncəlik verdiyi məsələlərdəndir. İnformasiya cəmiyyətinə keçid üçün müvafiq mühitin yaradılması Azərbaycan Hökumətinin siyasi kursunun tərkib hissəsidir və Milli İKT Strategiyasının işlənməsi bu istiqamətdə atılmış ilk addım kimi mühüm əhəmiyyətə malikdir.

Tənzimlənmənin mühüm sahələrindən biri də informasiya texnologiyaları və telekomunikasiya, o cümlədən elektron ticarət məlumat sistemlərindəki tənzim­ləmədir. İnformasiya sistemi yaşadığımız dövrün mühüm elementlərindən olmaqla başqa iqtisadi sahələrlə sıx əlaqədə olub daima operativ olaraq yeniləşir və inkişaf edir. İnformasiya texnologiyaları sivilizasiyaların inkişafının mühüm faktorlarından birini təşkil edir. Məhz belə bir şəraitdə informasiya və kommunikasiya texnolo­giya­ları sferasının hüquqi tənzimlənməsi, bu sferanın ən səmərəli şəkildə fəaliyyətinin təmin edilməsi üçün hüquqi mexanizmin formalaşdırılması məsələləri xüsusi əhəmiyyət kəsb edir ki, mövzunun istiqaməti də buna həsr olunmuşdur.

Dissertasiya işinin predmeti və obyekti. Dissertasiya işinin obyektini bilavasitə informasiya və kommunikasiya texnologiyaları sferası seqmenti kimi eleektron ticarət və onun təhlükəsizliyi ilə bağlı müasir hüquqi tənzimləmə mexanizmləri və bununla bağlı proseslər, predmetini isə informasiya və kommunikasiya texno­logiyaları sferasının tənzimlənməsi prosesində hüquqi mexanizmin yeri və rolunun müəyyənləşdirilməsi təşkil edir. Dissertasiya işinin nəzəri və metodoloji əsasını informasiya və kommunikasiya texnologiyaları sferasının hüquqi tənzimlənməsi ilə bağlı iqtisadçı alimlərin tədqiqat­ları və digər araşdırmalar təşkil edir.

Dissertasiya işinin elmi yeniliyi informasiya və kommunikasiya texnologiyaları sferasının mühüm fəaliyyət sahəsi olan elektron ticarətin reallaşdırılmasını təmin edən qanunvericilik bazasının kompleks təhlili, habelə onun təhlükəsizliyinin daha effektiv təmin edilməsinə xidmət edən praktik fəaliyyət mexanizminin işlənib hazır­lan­ması ilə şərtlənir. İşin informasiya mənbəyini işin yazılması prose­sin­də aparılmış tədqiqatın praktikliyini təmin etmək məqsədilə Azərbaycan Respubli­ka­sı­nın infor­ma­si­ya və kommunikasiya texnologiyaları sferasının vəziyyətini səciy­yə­ləndirən sta­tistik göstəricilər, Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin, Azərbay­can Res­pub­li­­ka­sı Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin və İqtisadiyyat Nazirlik­lərinin materilalları, hüquqi tənzimlənmə vəziy­yəti­ni təhlil etmək üçün isə sahənin hüquqi bazasını təşkil edən geniş normativ – hüquqi aktlar toplusundan istifadə edilmişdir.

Dissertasiya işinin strukturu və məzmunu. Dissertasiya işi giriş, üç fəsil, nəticə və təkliflərdən ibarıtdir. Birinci fəsildə informasiya cəmiyyətinin formalaşması və inkişafında telekomunikasiya sferasının yeri və rolu, informasiya və telekomunikasiya sferasındakı iqtisadi münasibətlərin hüquqi tənzimlənməsinin zəruriliyini şərtləndirən amillər, habelə informasiya və telekomunikasiya sferasındakı hüquq münasibətlərinin təsnifatı əks etdirilmişdir.

İkinci fəsildə isə telekomunikasiya və informasiya sferasindakı fəaliyyətin tən­zim­lənməsinin hüquqi təminatı, telekomunikasiya və informasiya sferasında fəa­liyyəti tənzimləyən dövlət orqanlarının hüquqi vəziyyəti, Azərbaycan Respubli­ka­sın­da telekomunikasiya və informasiya sferasındakı iqtisadi münasibətlərin tənzimlən­mə-si­nin səciyyəvi xüsusiyyətləri təhlil olunmuşdur.

Üçüncü fəsildə isə Azərbaycan Respublikasında telekomunikasiya və infor­masi­ya sferasindakı iqtisadi münasibətlərin hüquqi tənzimlənməsinin təkmilləş­diril­məsi istiqamətləri, Azərbaycan Respublikasında informasiya təhlükəsizliyi və onun mü­ha­fizəsinin hüquqi təminatının təkmilləşdirilməsi, həmçinin telekomunikasiya və informasiya sferasindaki iqtisadi münasibətlərin hüquqi tənzimlənməsinin beynəl­xalq təcrübəsi araşdırılmışdır.