MahirəNərimanqızı
Yüklə 5,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.ġagirdin ailə Ģəraiti və ailə tərbiyəsi
- 4.ġagirdin kollektivə münasibəti.
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
378 378 müəyyən prinsiplərə, tələblərə əməl olunmalıdır. Gələcək müəllimin bu sahədə müəyyən təcrübəyə malik olması, pedaqoji təcrübə zamanı ayrı-ayrı Ģagirdlər və sinif kollektivi üzərində müĢahidəni necə təĢkil etmək və bunun əsasında psixoloji-pedaqoji xarakteristika tərtibi bacarığına yiyələnməsi zəruridir. ġagird Ģəxsiyyətinin, eləcə də sinif kollektivinin yararlı psixoloji-pedaqoji xarakteristikasını tərtib etmək üçün müəl- lim – təcrübəçi birinci növbədə Ģagird və sinif kollektivi haqqında kifayət qədər məlumata malik olmalıdır. Bu məlumatı əldə etmək üçün müasir psixologiyanın tədqiqat metodlarından, xüsusilə müĢahidə və müsahibə metodundan geniĢ istifadə edilməlidir. Həmin metodların köməyi ilə əldə edilən faktlar mütləq gündəlik Ģəklində qeyd olunmalıdır. Əks təqdirdə yalnız hafizəyə istinad edilərək tərtib olunan xarakteristikada bəzən zəruri cəhətlər, detallar nəzərdən qaçır. ġagirdin və ya sinif kollektivinin öyrənilməsi nəticəsində əldə edilən material ciddi təhlil edildikdən sonra sistemləĢdirilir. Xarakteristikanın əsas məqsədi Ģagird Ģəxsiyyətinin əsas cəhətlərini açmaq, onun, əlamətlərinin, keyfiyyətlərinin və təzahürünün ümumi istiqamətini göstərməkdən ibarətdir. Xarakteristikada Ģagirdin bir fərd kimi özünəməxsus xüsusiyyətləri öz əksini tapmalıdır. Belə olduqda həmin Ģagirdlə gələcəkdə aparılacaq təlim-tərbiyə iĢinin proqramını müəyyənləĢdirmək mümkün olur. Xarakteristikada irəli sürülən hər bir
fikir yaxĢı
əsaslandırılmalı, Ģagird Ģəxsiyyətində və sinif kollektivində baĢ verən dəyiĢikliklər burada öz əksini tapmalıdır. Bunun üçün Ģagirdi və ya sinif kollektivini müxtəlif vəziyyətlərdə öyrənmək, kifayət qədər tutarlı və bir-birini tamamlayan faktlar əldə etmək lazımdır. Təsadüfən təzahür edən bir hərəkətə, bir davranıĢ tərzinə əsasən Ģagird Ģəxsiyyətini və sinif kollektivini xarakterizə etmək səmərəli nəticə vermir. Ġmkan daxilində müĢahidə zamanı əldə edilmiĢ faktın əsaslı olub-olmamasını müsahibə,
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
379 379
379 379
379 379
379 379
379 sadə eksperimentlərdən istifadə etməklə yoxlamaq lazımdır. ÇalıĢmaq lazımdır ki, əldə olunmuĢ faktlar Ģagird Ģəxsiyyətinin və sinif kollektivinin tipik xüsusiyyətlərini, dəyiĢmə və inkiĢafını əks etdirsin. ġagird Ģəxsiyyətinə aid tərtib olunmuĢ xarakteristikada Ģagird Ģəxsiyyətində hansı keyfiyyəti, əlaməti və təzahür xüsusiyyətini inkiĢaf etdirməyin, hansıları aradan qaldırmağın zəruri olduğu öz əksini tapmalıdır. Xarakteristika qısa nəticələrlə baĢa çatmalıdır. Burada Ģagirdin fərdi psixi xüsusiyyətlərinin təhlili əsasında onunla gələcəkdə aparılması zəruri olan tərbiyəvi iĢin istiqaməti, konkret tərbiyəvi təsir metodları və priyomları qeyd olunmalıdır. Bu cəhətlər sinif kollektivinə tərtib olunan psixoloji- pedaqoji xarakteristikada da nəzərə alınmalıdır. Burada da sinif kollektivinin inkiĢaf xüsusiyyətləri və gələcəkdə kol- lektivlə aparılacaq iĢin məzmunu və təĢkilinə dair təkliflər verilməlidir. Burada bir cəhəti də qeyd etmək lazımdır ki, istər Ģagird Ģəxsiyyətinin, istərsə də sinif kollektivinin gələcək inkiĢafı üçün irəli sürülən təkliflər ünvansız olmamalıdır. Konkret olaraq bu və ya digər cəhətin inkiĢafında kimin məsul olduğu, kimin
müvafiq tədbiri
həyata keçirəcəyi göstərilməlidir. ġagird Ģəxsiyyətinin psixoloji xarakteristikası özündə aĢağıdakı göstəriciləri əks etdirməlidir: I. ġəxsiyyət haqqında ümumi məlumat. II. ġagirdin daxil olduğu kollektivin qısa xarakteristi- kası.
III. Xarakterizə olunan Ģagirdin sinifdə, ailədə və yol- daĢları arasında mövqeyi. IV. ġəxsiyyətin istiqaməti və iddia səviyyələri.
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
380 380 V. Fəaliyyətinin ümumi xarakteristikası. VI. Psixi proseslərinin fərdi xüsusiyyətləri. VII. ġəxsiyyətin struktur komponentləri (qabiliyyətləri, temperamenti və xarakteri). VIII. ġagird Ģəxsiyyətinin müsbət və mənfi kompo- nentləri barədə nəticələr, onunla gələcəkdə aparılacaq iĢ barədə təklif və məsləhətlər. ġagird Ģəxsiyyətinin öyrənilməsi və ona psixoloji- pedaqoji xarakteristika tərtibini aĢağıdakı təxmini sxem üzrə aparmaq olar .
ġagird Ģəxsiyyətinin öyrənilməsi və ona psixoloji-pedaqoji xarakteristika tərtibi üçün təxmini sxem
1.ġagird haqqında ümumi məlumat. ġagirdin soyadı, adı, atasının adı, yaĢadığı yer, məktəbin nömrəsi, oxuduğu sinif, yaĢı, sağlamlıq dərəcəsi. 2.ġagirdin ailə Ģəraiti və ailə tərbiyəsi. Ailədəki mədə- ni məiĢət Ģəraiti, ailədəki qarĢılıqlı münasibət, onun tərbi- yəsinə qayğı.
sibət, sinfin mənimsəmə və intizamı, kollektivdə Ģəxsiy- yətlərarası münasibətlər, dostluq, yoldaĢlıq, sinif kollektivində ənənələr. 4.ġagirdin kollektivə münasibəti. Kollektivin üzvü olmaq tələbatı. Kollektivin rəyi ilə hesablaĢmaq, onun Ģərəfi uğrunda mübarizə aparmaq. ġagirdin yoldaĢları arasında hörməti, ünsiyyətliliyi və baĢqalarını anlaması. Kollektivdəki mənfi sosial-psixoloji hadisələrə münasibəti.
Yüklə 5,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|