MahirəNərimanqızı



Yüklə 5,95 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə213/219
tarix17.09.2017
ölçüsü5,95 Mb.
#20
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   219

www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 



409 

409 


409 

409 


409 

409 


409 

409 


409 

motivlərinə,  idrak  maraqlarının  xüsusiyətlərinə,  emosional 

istiqamətinə  yönəltməyin  zəruriliyini  göstərmək,  ən  baĢlıcası 

isə  Ģagirdin  sonrakı  inkiĢafına  nikbin  yanaĢmalarını,  onunla 

iĢləməyin  real  proqramını  müəyyənləĢdirmələrini  təmin 

etməkdən ibarətdir. 



Məktəbə  psixoloji  xidmət  prosesində  yerinə  yetirilən 

məsləhət  (konsultativ)  iĢləri.  Məktəbə  psixoloji  xidmət 

fəalyyətində  müəllim,  Ģagird  və  valideynlərlə  aparılan 

məsləhət  iĢləri  əsas  yerlərdən  birini  tutur.  Məktəb 

psixoloqunun  apardığı  bu  cür  məsləhətlər  fərdi  və  qrup 

halında keçirilə bilər. Hər ikisində əsas məqsəd bu və ya digər 

çətinliklərin  mahiyyətini  açmaq  və  onları  aradan  qaldırmaq 

üçün müvafiq psixoloji yollar göstərməkdən ibarətdir. Adətən, 

psixoloq  məktəb  müəllimlərinə  aĢağıdakı  hallarda  məsləhət 

verməli 

olur: 


Ģagirdlərin 

tədris 


materialını 

mənimsəmələrindəki  çətinliklər,  oxumaq  həvəsinin  olmaması 

və  oxuya  bilməmələri  ilə  bağlı,  müəllimlə  sinif  arasında 

münaqiĢə  yarandıqda, aparılan pedaqoji təsir vasitələri  nəticə 

vermədikdə,  müəllimin  Ģagirdlərlə  və  Ģagirdlərin  bir-biri  ilə 

ünsiyyətindəki  çətinliklərlə əlaqədar, Ģagirdlərin  maraq, meyl 

və  qabiliyyətlərini  aĢkara  çıxarmaqla  bağlı,  Ģagirdlərin  peĢə 

yönümü, peĢə seçmələrinə istiqamət verməklə bağlı və s.  

Psixoloq  Ģagirdlərlə  fərdi  olaraq  tədris,  inkiĢaf, 

öyrənmənin 

səmərəli 

yolları, 

həyat 

mövqeyini 



müəyyənləĢdirmək,  böyüklərlə  və  yoldaĢları  ilə  ünsiyyət, 

özünütərbiyə  və  s.  məsələlər  ətrafında  məsləhət  keçirə  bilər. 

Bununla yanaĢı olaraq bir qrup Ģagirdlərlə və ya siniflə özünü 

tərbiyə,  əqli  əmək  mədəniyyəti  və  s.  problemlər  ətrafında 

məsləhət təĢkil edə bilər. 

Adətən,  məktəb  psixoloqu  ilə  məsləhətləĢməyə 

valideynlər  daha  çox  ehtiyac  hiss  edirlər.  Psixoloqun 

valideynlərə  psixoloji  məsləhəti  aĢağıdakı  məsələləri  əhatə 

edə  bilər:  UĢağı  məktəbə  necə  hazırlamaq,  onların  təlim 

marağını  necə  inkiĢaf  etdirmək;    oxumaq  istəməməsi, 




www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

              Ümumi psixologiya. Psixologiya

 

410 



410 

hafizəsinin  zəifliyi,  dalğınlıq,  qeyri-mütəĢəkkillik,  qeyri-

müstəqillik. 

"təcavüzkarlıq", 

hövsələsizlik, 

inadkarlıq, 

qorxaqlıq, sözə baxmamaq, laqeydlik və s. kimi qüsurları necə 

aradan  qaldırmaq;  uĢaqda  ailənin  böyük  üzvlərinə,  özündən 

kiçik  bacı  və  qardaĢlarına  qarĢı  mehriban  münasibəti  hansı 

yollarla tərbiyə etmək və s. 

Psixoloji  xidmətlə  əlaqədar  psixoloq  hami  təĢkilatların, 

həddibuluğa çatmamıĢ uĢaqlarla iĢ aparan komissiyaların, xalq 

məhkəmələrinin,  uĢağın  psixoloji  vəziyyəti  ilə  əlaqədar 

psixoloji  ekspertiza  komissiyasının  və  b.  yerinə  yetirəcəkləri 

iĢlərdə  onlara  köməklik  göstərmək  məqsədilə  də  məsləhətlər 

keçirə bilər. 



Məktəbə  psixoloji  xidmət  prosesində  yerinə  yetirilən 

diaqnostik  iĢlər.  Psixoloji  xidmətdə  əsas  yerlərdən  birini 

diaqnostik  iĢlər  tutur.  Bu  iĢlərin  əsas  üstün  cəhətləri  ondan 

ibarətdir ki, psixoloqun köməyi ilə Ģagirdlərin həm əqli, həm 

də  Ģəxsi  imkanları  aĢkara  çıxarılır.  Bununla  da  Ģagirdlərin 

fəaliyyətini və inkiĢafını idarə etmək prosesi asanlaĢır. 

Məhz buna görə də təlim və tərbiyə prosesində ayrı-ayrı 

Ģagirdlərin  təlim  və  tərbiyəsindəki  qüsurların  psixoloji 

səbəblərinin aĢkara çıxarılması və onların aradan qaldırılması 

yollarının  müəyyənləĢdirilməsi  məktəbə  psixoloji  xidmət 

iĢində mərkəzi yer tutur. Bunun üçün psixoloji xidməti təĢkil 

edən Ģəxsdən xüsusi hazırlıq tələb olunur. Bu iĢi aparan adam 

düzgün  sual  verməyi,  psixoloji  problemi  müəyyənləĢdirməyi, 

lazımi məlumatı əldə etməyi, həmin məlumatları təhlil etməyi 

və  bütün  bunların  əsasında  zəruri  nəticəyə  gəlməyi 

bacarmalıdır. 

Məktəbə  psixoloji  xidmətlə  əlaqədar  olaraq  psixoloq 

aĢağıdakı diaqnostik iĢləri həyata keçirməlidir: 

-  ümümiyyətlə,  eləcə  də  ayrı-ayrı  fənnlər  üzrə 

Ģagirdlərin  mənimsəyə  bilməmələrinin  psixoloji  səbəblərini 

aĢkara çıxarmaq;  

-  Ģagirdlərin  intizamsızlıqlarının  psixoloji  səbəblərinin 

diaqnostikası; 




www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 



411 

411 


411 

411 


411 

411 


411 

411 


411 

- Ģagirdlərin əqli inkiĢafının, Ģəxsiyyətinin və emosional-

iradi xüsusiyyətlərinin diaqnostikası; 

– 

Ģagirdlərin 



sinif 

yoldaĢları 

ilə 

qarĢılıqlı 



münasibətlərinin  pozulmasının,  sinifdə  Ģəxsiyyətlərarası 

münasibətlərin 

pozulmasının 

səbəblərinin 

psixoloji 

diaqnostikası; 

Ģagird-müəllim, 



sinif-müəllim 

münasibətlərinin 

pozulmasının səbəblərinin psixoloji diaqnostikası; 

- uĢağın məktəbə hazırlığının psixoloji diaqnostikası; 

–  Ģagirdlərin  ibtidai  məktəbdən  orta  məktəbə  keçməyə 

hazır olmalarının psixoloji diaqnostikası; 

-  Ģagirdlərin  yeniyetməlik  dövründən  ilk  gəncliyə 

keçməyə hazır olmalarının psixoloji diaqnostikası və s. 

ġübhəsiz  bütün  bu  cür  diaqnostik  iĢləri  necə  gəldi 

aparmaq mümkün deyildir. Bunun üçün psixoloq düĢünülmüĢ 

və bütün tələblərə cavab verən metodlardan istifadə etməlidir. 

Məktəbə  psixoloji  xidmət  prosesində  yerinə  yetiriləcək 

korreksiya  iĢləri.  Məktəbə  psixoloji  xidmət  təkcə  diaqnostik 

iĢləri  həyata  keçirməklə  də  baĢa  çatmır.  Bu  və  ya  digər 

çətinliyi  və  onun  səbəbini  aĢkara  çıxarmaqla  yanaĢı  (istər 

intellektual, istərsə də Ģəxsiyyət baxımından) psixoloji xidməti 

həyata keçirən mütəxəssis həmin çətinlikləri aradan qaldırmaq, 

təshih etmək üzrə də iĢ aparmalıdır. Yalnız bu zaman nəzərdə 

tutulmuĢ nəticəni əldə etmək mümkündür. Məhz buna görə də 

psixoloji  xidmət  zamanı  aĢağıdakı  korreksiya  iĢlərinin  həyata 

keçirilməsi zəruridir: 

     -  Ģagirdlərin  Ģəxsiyyətində,  əqli  inkiĢafında,  emosional iradi 

xüsusiyyətlərində  özünü  göstərən  çətinliklərin  aradan 

qaldırılması;  

     -  Ģagirdlərin  yaĢlılar  və  həmyaĢlıları  ilə  qarĢılıqlı 

Ģəxsiyyətlərarası  münasibətlərində  özünü  göstərən  qüsurların 

aradan qaldırılması. 

Adətən,  korreksiya  proqramının  həm  psixoloji,  həm  də 

pedaqoji  cəhətləri  vardır  və  onların  həyata  keçirilməsi  bir-



Yüklə 5,95 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   219




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə