www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Ümumi psixologiya. Psixologiya
114
Ü n s i y y ə t
v ə
f ə a l i y y ə t i n
v ə h d ə t i .
Ü n s i y y ə t p s i x o l o g i y a s ı n d a m ü t ə x ə s s i s l ə r i n
d i q q ə t i n i
c ə l b
e d ə n
ə s a s ,
p r i n s i p i a l
m ə s ə l ə l ə r d ə n
b i r i
ü n s i y y ə t l ə
f ə a l i y y ə t i n
v ə h d ə t i m ə s ə l ə s i d i r . L a k i n b u m ə s ə l ə y ə
p s i x o l o q l a r ı n
y a n a Ģ m a t ə r z i m ü x t ə l i f d i r .
Q ə r b
ö l k ə l ə r i n i n
b i r
s ı r a
p s i x o l o j i
k o n s e p s i y a l a r ı n d a ü n s i y y ə t v ə f ə a l i y y ə t b i r -
b i r i n ə q a r Ģ ı q o y u l u r . B u k o n s e p s i y a l a r d a
ü n s i y y ə t a m i l i d a v r a n ı Ģ ı n d e t e r m i n a n t ı , Ģ ə r t i
k i m i q ə b u l o l u n s a d a , b u z a m a n f ə a l i y y ə t i n
d ə y i Ģ d i r i c i r o l u n ə z ə r ə a l ı n m ı r . B u r a d a
s o s i a l p r o s e s m ə n ə v i n i t q ü n s i y y ə t i p r o s e s i
k i m i
g ö t ü r ü l ü r .
M ə h z
b u n a
g ö r ə
d ə
A . N . L e o n t y e v i n f i k r i n c ə b u k i m i h a l l a r d a
f ə r d
p r a k t i k
Ģ ə k i l d ə
f ə a l i y y ə t
g ö s t ə r ə n
v a r l ı q d a n ü n s i y y ə t ə g i r ə n v a r l ı q k i m i q ə b u l
o l u n u r .
B u n u n ə k s i n ə o l a r a q b ə z i p s i x o l o q l a r ı n
f i k r i n c ə ü n s i y y ə t v ə f ə a l i y y ə t v ə h d ə t t ə Ģ k i l
e d i r .
B e l ə
b i r
n ə t i c ə
m ə n t i q i
o l a r a q
ü n s i y y ə t i n r e a l i n s a n m ü n a s i b ə t i k i m i b a Ģ a
d ü Ģ ü l m ə s i n d ə n i r ə l i g ə l i r . B u b a x ı Ģ a g ö r ə h ə r
c ü r
ü n s i y y ə t
f o r m a s ı
i n s a n l a r ı n
b i r g ə
f ə a l i y y ə t i n i n s p e s i f i k f o r m a s ı n d a n i b a r ə t d i r .
Ġ n s a n l a r
s a d ə c ə
o l a r a q
m ü x t ə l i f
s o s i a l
f u n k s i y a l a r ı y e r i n ə y e t i r ə r k ə n « ü n s i y y ə t ə
g i r m i r l ə r » . O n l a r h ə m i Ģ ə b i r n e ç ə f ə a l i y y ə t
p r o s e s i n d ə ü n s i y y ə t s a x l a y ı r l a r . B u r a d a n i s ə
a y d ı n o l u r k i , d a i m a i Ģ g ü z a r a d a m ü n s i y y ə t ə
g i r i r ,
o n u n
f ə a l i y y ə t i
h ə m i Ģ ə
b a Ģ q a
a d a m l a r ı n f ə a l i y y ə t i i l ə ü s t - ü s t ə d ü Ģ ü r .
L a k i n m ə h z f ə a l i y y ə t i n h ə m i n k ə s i Ģ m ə s i
i Ģ g ü z a r
a d a m ı n
t ə k c ə
ö z
f ə a l i y y ə t i n i n
p r e d m e t i n ə
d e y i l ,
b a Ģ q a
a d a m l a r ı n
f ə a l i y y ə t i n ə q a r Ģ ı d a m ü v a f i q m ü n a s i b ə t ,
b i r g ə
f ə a l i y y ə t i
y e r i n ə
y e t i r ə n
f ə r d l ə r
a r a s ı n d a b i r l i k y a r a d ı r . B e l ə l i k l ə ü n s i y y ə t i n
f ə a l i y y ə t l ə
v ə h d ə t i
f a k t ı
p s i x o l o g i y a d a
f ə a l i y y ə t n ə z ə r i y y ə s i n ə i s t i n a d e d ə n b ü t ü n
p s i x o l o q l a r t ə r ə f i n d ə n q ə b u l o l u n u r , l a k i n b u
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs
Mərkəz
i
Ümumi psixologiya. Psixologiya
115
ə l a q ə n i n x a r a k t e r i m ü x t ə l i f Ģ ə k i l d ə b a Ģ a
d ü Ģ ü l ü r .
B ə z ə n f ə a l i y y ə t v ə ü n s i y y ə t ə y a n a Ģ ı
Ģ ə k i l d ə m ö v c u d o l a n p r o s e s k i m i d e y i l ,
i n s a n ı n s o s i a l m ö v c u d l u ğ u n u n , o n u n h ə y a t
t ə r z i n i n
i k i
t ə r ə f i
k i m i
b a x ı r l a r
( B . F . L o m o v ) . B a Ģ q a b i r h a l d a ü n s i y y ə t i
f ə a l i y y ə t i n
m ü ə y y ə n
s a h ə s i
k i m i
b a Ģ a
d ü Ģ ü r l ə r
( A . N . L e o n t y e v ) .
B ə z i l ə r i
i s ə
ü n s i y y ə t i f ə a l i y y ə t i n x ü s u s i n ö v ü k i m i Ģ ə r h
e d i r l ə r ( A . A . L e o n t y e v ) .
P s i x o l o q l a r b e l ə b i r f i k r i ə s a s l a n d ı r ı r l a r
k i , ü n s i y y ə t i n k ö m ə y i i l ə f ə a l i y y ə t t ə Ģ k i l
o l u n u r
v ə
z ə n g i n l ə Ģ i r .
Ü n s i y y ə t ə
g i r ə n
t ə r ə f l ə r a r a s ı n d a b i r g ə f ə a l i y y ə t p l a n ı n ı n
t ə r t i b i o n l a r ı n h ə r b i r i n d ə n f ə a l i y y ə t i n
m ə q s ə d v ə v ə z i f ə l ə r i n i b i l m ə y i , o b y e k t i n
s p e s i f i k a s ı n ı , ö z i m k a n l a r ı n ı a y d ı n l a Ģ d ı r m a ğ ı
t ə l ə b e d i r . Ü n s i y y ə t i n b u p r o s e s ə d a x i l
o l m a s ı o n u n i Ģ t i r a k ç ı l a r ı n ı n « r a z ı l ı q » v ə y a
« n a r a z ı l ı ğ ı »
h ə y a t a
k e ç i r m ə l ə r i n ə
i m k a n
v e r i r .
B ü t ü n
q e y d
o l u n a n l a r
ü n s i y y ə t
v ə
f ə a l i y y ə t i n b i r - b i r i i l ə ü z v ü Ģ ə k i l d ə v ə h d ə t
t ə Ģ k i l e t d i y i n i s ö y l ə m ə y ə i m k a n v e r i r .
II. 4.2. Ünsiyyət informasiya mübadiləsi kimi
Ġ n f o r m a s i y a
m ü b a d i l ə s i
v ə
o n u n
ü n s i y y ə t d ə y e r i . Ġ n s a n l a r ı n b i r - b i r i i l ə
i n f o r m a s i y a
m ü b a d i l ə s i
ü n s i y y ə t i n
d a h a
g e n i Ģ
y a y ı l m ı Ģ
t ə r ə f i ,
c ə h ə t i
o l m a q l a
p s i x o l o j i
ə d ə b i y y a t d a
ü n s i y y ə t i n
k o m m u n i k a t i v t ə r ə f i a d l a n ı r . Ġ n f o r m a s i y a
m ü b a d i l ə s i p r o s e s i n d ə i n s a n l a r b i r - b i r l ə r i n i n
f i k i r l ə r i , i d e y a l a r ı , h i s s l ə r i , i s t ə k v ə a r z u l a r ı