MahirəNərimanqızı
Yüklə 5,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ü n s i y y ə t p r o s e s i n d ə r o l v ə r o l g ö z l ə m ə l ə r i .
- D o s t l a r a r a s ı n d a ü n s i y y ə t i t n x a r a k t e r i
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Ümumi psixologiya. Psixologiya 138 A d ə t ə n b i r g ə f ə a l i y y ə t v ə ü n s i y y ə t z a m a n ı q a r Ģ ı l ı q l ı t ə s i r m ü v a f i q s o s i a l n o r m a l a r v ə s o s i a l n ə z a r ə t ə s a s ı n d a h ə y a t a k e ç i r i l d i k d ə ö z ü n ü n s ə m ə r ə l i n ə t i c ə s i n i v e r i r . S o s i a l n o r m a l a r i n s a n l a r ı n q a r Ģ ı l ı q l ı t ə s i r v ə q a r Ģ ı l ı q l ı m ü n a s i b ə t l ə r i n i t ə n z i m e t m ə k ü ç ü n c ə m i y y ə t t ə r ə f i n d ə n q ə b u l e d i l m i Ģ n o r m a l a r d ı r . C ə m i y y ə t s p e s i f i k s o s i a l d a v r a n ı Ģ n o r m a l a r ı s i s t e m i n ü m u n ə l ə r i n i h a z ı r l a y ı r v ə m ü v a f i q Ģ ə r a i t d ə h ə m i n n o r m a l a r a ə m ə l e t m ə y i ö z ü n ü n b ü t ü n ü z v l ə r i n d ə n t ə l ə b e d i r . B u n o r m a l a r p o z u l d u q d a s o s i a l n ə z a r ə t m e x a n i z m i i Ģ ə
d ü Ģ ü r ( b ə y ə n m ə m ə k , d a n l a m a q , c ə z a l a n d ı r m a q Ģ ə k l i n d ə ) v ə d a v r a n ı Ģ ı n k o r r e r s i y a s ı n a g ə t i r i b ç ı x a r ı r . B u r a d a h ə m i n n o r m l a r ı n c ə m i y y ə t i n b ü t ü n ü z v l ə r i t ə r ə f i n d ə n q ə b u l o l u n m a s ı , h ə m i n n o r m a l a r ı e t a l o n k i m i q ə b u l e t m ə l ə r i v ə ö z d a v r a n ı Ģ l a r ı n ı e t a l o n a u y ğ u n q u r m a ğ a ç a l ı Ģ m a l a r ı ə s a s Ģ ə r t d i r . L a k i n b u h ə l ə k i f a y ə t d e y i l d i r . H ə m i n n o r m a l a r a ə m ə l o l u n m a s ı n a s o s i a l n ə z a r ə t e d i l m ə d ə n b u n o r m a l a r ı n i Ģ l ə y ə c ə y i Ģ ü b h ə d o ğ u r u r . B u n u g ü n d ə l i k h ə y a t i f a k t l a r d a s ü b u t e d i r . A d ə t ə n , s o s i a l n ə z a r ə t z ə i f o l d u q d a v ə y a i k i l i m ü n a s i b ə t x a r a k t e r i d a Ģ ı d ı q d a s o s i a l n o r m a l a r ı n p o z u l m a s ı h a l l a r ı t e z – t e z ö z ü n ü g ö s t ə r i r . Ü n s i y y ə t p r o s e s i n d ə r o l v ə r o l g ö z l ə m ə l ə r i . Q a r Ģ ı l ı q l ı t ə s i r p r o s e s i n d ə s o s i a l n ə z a r ə t ü n s i y y ə t d ə o l a n a d a m l a r ı n r o l l a r ı n a u y ğ u n Ģ ə k i l d ə h ə y a t a k e ç i r i l i r . P s i x o l o g i y a d a r o l a l t ı n d a k i m i n b u v ə y a d i g ə r m ö v q e d ə n a s ı l ı o l a r a q h a n s ı d a v r a n ı Ģ m o d e l i n i y e r i n ə y e t i r m ə s i n ə z ə r d ə t u t u l u r . S u b y e k t m ü ə l l i m v ə y a Ģ a g i r d , b a c ı v ə y a q a r d a Ģ , h ə k i m v ə y a x ə s t ə , m ü d i r v ə y a i Ģ ç i , e v y i y ə s i v ə y a q o n a q v ə s . r o l u n u y e r i n ə y e t i r ə b i l ə r . H ə r b i r r o l t a m a m i l ə m ü v a f i q
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs Mərkəz i Ümumi psixologiya. Psixologiya
139
t ə l ə b ə v ə
ə t r a f d a k ı l a r ı n ı n
m ü v a f i q g ö z l ə m ə l ə r i n ə c a v a b v e r m ə l i d i r . A d ə t ə n ü n s i y y ə t d ə o l a n a d a m l a r b i r - b i r i n d ə n ö z r o l u n u o n u n g ö z l ə d i y i k i m i y e r i n ə y e t i r m ə s i n i i s t ə y i r l ə r . M ə s ə l ə n , Ģ a i r d l ə r g ö z l ə y i r l ə r k i , m ü ə l l i m o n l a r a y a x Ģ ı d ə r s d e s i n , y ü k s ə k q i y m ə t v e r s i n , o n l a r ı n i s t ə y i n i y e r i n ə y e t i r s i n v ə s . M ü ə l l i m i s ə g ö z l ə y i r k i ,
Ģ a g i r d l ə r d ə r s ə y a x Ģ ı h a z ı r l a Ģ s ı n , i n t i z a m ı p o z m a s ı n , m ü ə l l i m i n t a p Ģ ı r ı q l a r ı n ı y e r i n ə y e t i r s i n . M ə h z b u n a g ö r ə d ə m ü x t ə l i f r o l l a r ı y e r i n ə y e t i r ə n a d a m l a r ı n q a r Ģ ı l ı q l ı t ə s i r i o n l a r ı n r o l g ö z l ə m ə l ə r i i l ə t ə n z i m o l u n u r . Ġ n s a n ı n i s t ə y i b – i s t ə m ə m ə s i n d ə n a s ı l ı o l m a y a r a q o n u ə h a t ə e d ə n l ə r o n d a n m ü v a f i q n ü m u n ə y ə u y ğ u n d a v r a n ı Ģ g ö z l ə y i r l ə r . R o l u n b u v ə y a d i g ə r Ģ ə k i l d ə y e r i n ə y e t i r i l m ə s i m ü t l ə q s o s i a l q i y m ə t a l ı r , r o l d a n h ə r h a n s ı b i r k ə n a r a ç ı x m a h a l ı b ə y ə n i l m i r . Ġ n s a n ı n b a Ģ q a l a r ı n ı n o n d a n e Ģ i t m ə k i s t ə d i k l ə r i n i v ə o n d a g ö r m ə k i s t ə d i k l ə r i n i s ə h v s i z , d ə q i q ç a t d ı r m a q q a b i l i y y ə t v ə
b a c a r ı ğ ı m ə r i f ə t a d l a n ı r . L a k i n ə g ə r s u b y e k t i n p r i n s i p v ə i n a m ı o n d a n g ö z l ə n i l ə n ə z i d d i r s ə o n u n b a Ģ q a c ü r h ə r ə k ə t e t m ə s i n i m ə r i f ə t s i z l i k a d l a n d ı r m a q o l m a z .
Ġ n s a n l a r a r a s ı n d a ü n s i y y ə t i n x ü s u s i f o r m a s ı d o s t l u q ü n s i y y ə t i d i r . D o s t l u q d a v a m l ı f ə r d i – s e ç i c i q a r Ģ ı l ı q l ı m ü n a s i b ə t v ə q a r Ģ ı l ı q l ı t ə s i r s i s t e m i n d ə n i b a r ə t d i r . D o s t l a r a r a s ı n d a o l a n ü n s i y y ə t a d a m l a r ı n b i r – b i r i l ə q a r Ģ ı l ı q l ı b a ğ l ı l ı ğ ı , s ə d a q ə t l i l i y i , b i r –
b i r i i l ə
ü n s i y y ə t d ə n m ə m n u n l u q l a r ı , b i r – b i r i n d ə n q a r Ģ ı l ı q l ı h i s s v ə a r z u l a r ı g ö z l ə m ə l ə r i i l ə s ə c i y y ə l ə n i r . D o s t l u ğ u n i n k i Ģ a f ı q a r Ģ ı l ı q l ı a n l a m a , ü r ə y i a ç ı q l ı q , e t i b a r l ı l ı q , f ə a l q a r Ģ ı l ı q l ı k ö m ə k , b i r – b i r i n i n i Ģ l ə r i n ə Yüklə 5,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|