www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs
Mərkəz
i
Ümumi psixologiya. Psixologiya
187
dır?
6.
Tələbat və onun növlərini səciyyələndirin.
7.
ġəxsiyyətin davranıĢ motivləri hansılardır?
8.
Maraq nəyə deyilir? Onun növlərini səciyyələn-
dirin.
9.
DünyagörüĢü, əqidə və idealları səciyyələndirin.
10.
Mənlik Ģüuru nədir?
11.
Ġnsanda «mən-obraz»ının hansı tipləri var?
12.
Özünüqiymətləndirmə nədir və onun hansı tipləri
vardır?
13.
«Ġddia səviyyəsi» nədir? Onu səciyyələndirin.
Referat, məruzə, və müstəqil tədqiqat üçün mövzular
1.
ġəxsiyytin formalaĢmasının Ģəraiti və amilləri.
2.
Müxtəlif elm sahələrində Ģəxsiyətin tərifi və onların təhlili.
3.
ġəxsiyyətin sabitliyi problemi.
4.
QloballaĢma və Ģəxsiyyətin qarĢılıqlı əlaqəsi.
Ə d ə b i y y a t
Bayramov Ə.S., Əlizadə Ə.Ə. Psixologiya.2-ci nəĢri – Bakı,
2002, s. 128-138; 209-235.
Bayramov Ə.S., Əlizadə Ə.Ə. Sosial psixologiya. – Bakı, 2003,
s. 51-70.
Bayramov Ə.S. ġəxsiyyətin təĢəkkülünün aktual psixoloji
problemləri. – Bakı, 1989.
Həmzəyev M.Ə. Pedaqoji psixologiya. – Bakı, 1991.
Əliyev R.Ġ. ġəxsiyyət və onun formalaĢmasının etnopsixoloji
əsasları. – Bakı, 2000.
Seidov S.İ. Psixoloqiə menedjmenta. - Baku, 2000, s. 102-126;
168-200.
Kovalev A.Q. Psixoloqiə liçnosti. - M., 1970, s.5-22
Nemov R.S. Psixoloqiə. V 3-x kn., kn.1 – M., 1998.
Mayers D. Psixoloqiə. – Minsk, 2001, s. 564-611.
Psixoloqiə liçnosti. Tekstı. – M., 1982, s. 11-41.
Zayqarnik B.V. Teoriə liçnosti v zarubejnoy psi- xoloqii. – M.,
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Ümumi psixologiya. Psixologiya
188
1982.
Medjidova S.M. Psixoloqiçeskie tipı. Tipoloqiə «69». Baku, 2001.
Mamedova Q.K. Problemı tipoloqii liçnosti v psixoloqii i
xudojestvennoy literature.- Baku, 2003.
Bodalev A.A. Psixoloqiə o liçnosti. – M., 1988, s. 31-59
Psixoloqiə formirovaniə i razvitiə liçnosti. – M., 1981.
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs
Mərkəz
i
Ümumi psixologiya. Psixologiya
189
6-cı F Ə S Ġ L
QRUPLARIN PSĠXOLOGĠYASI
Q ı s a x ü l a s ə
Qruplar haqqında anlayıĢ. Qrupları səciyyələndirən əsas
amillər. Qrup sosial mənsubiyyətə, birgə fəaliyyətin və ünsiyyətin
xarakterinə görə birləĢən insan birliyi kimi. Sosial qruplar və onların
adi insan birldiyindən fərqi. Sosial qrupların funksiyaları.
Qrupların təsnifatı. Böyük və kiçik qruplar. Ġlkin qruplar və
onları səciyyələndirən xüsusiyyətlər. Kiçik qrupların növləri: Ģərti
və real qruplar; rəsmi (formal) və qeyri rəsmi (qeyri-formal)
qruplar; referent (etalon) qruplar.
Kiçik qrupların fenomenologiyası və strukturu. Kiçik
qrupların fenomenologiyası haqqında anlayıĢ. Qrup üzvlərinin
mövqeləri və statusu, fərdin kiçik qrupdakı daxili yönəliĢliyi
(ustanovkası). Kiçik qrupların həcmi və strukturu. Qrupdaxili
kommunikasiyanın struktur tipləri və variantları. MərkəzləĢdirilmiĢ
kommunikasiya strukturu, tipi və onun variantları: frontal, radial,
ierarxık; mərkəzləĢdirilməmiĢ kommunikasiya strukturu tipi və onun
variantları: zəncirvari, dairəvi və tam; onların xarakteristikası. Kiçik
qruplarda psixoloji uyuĢma və onun istiqamətləri: struktur,
funksional və adaptiv; onların pstxoloji xarakteristikası. Qrup təzyiqi
fenomeni və onun xüsusiyyətləri: konformizm (konformluq),
qrupdaxili təlqin və nonkonformizm qrup təzyiqi hadisələri kimi.
«Qrup qütbləĢməsi» fenomeni. Qruplarda rəhbərlik və liderlik
problemi. Rəhbərlik və liderlik anlayıĢlarının müqayisəli təhlili.
Qruplarda rəhbərlik üslubu və onun tipləri: avtokratik, avtoritar,
demokratik, laqeyd və qeyri sabit.
Qruplarda Ģəxsiyyətlərarası münasibətlər. Qruplarda
Ģəxsiyyətlərarası münasibətlər haqqında. Qruplarda Ģəxsiyyətlərarası
münasibətlərin səviyyələri: vasitəsiz asılılıq, vasitəli asılılıq. ictimai
vəzifələr. Psixoloji iqlim qruplarda Ģəxsiyyətlərarası münasibətlərin
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Ümumi psixologiya. Psixologiya
190
mühüm göstəricisi kimi. ġəxsiyyətlərarası münasibətlərin növləri:
rəsmi, qeyri-rəsmi, Ģəxsi, iĢgüzar. Qrupların inkiĢaf səviyyəsindən
asılı olaraq qarĢılıqlı münasibətlərin xarakteri.
Qruplarda Ģəxsyyətlərarası seçmə. ġəxsiyyətlərarası seçmə
və onun sosiometrik baxımdan təhlili. Sosiometrik matrisa və
sosioqram. Qruplarda Ģəxsiyyətlərarası münasibətlərdə seçmənin
motivləĢməsi. ġəxsiyyətlərarası seçmənin referentometriya üsulu ilə
öyrənilməsi.
III. 6. 1. Qruplar haqqında anlayıĢ
Ġnsan cəmiyyət daxilində doğulub yaĢayır. Hər bir fərd
nəinki bioloji, eyni zamanda sosial irsə sahib olub, konkret
mühitdə və cəmiyyətdə mövcud yaĢayıĢ tərzini, görüĢləri, adət
və ənənələri təkrar edir. Bu baxımdan hər bir Ģəxs konkret
cəmiyyətin məhsulu, öz dövrünün övladıdır. Burada insan
birliyi xüsusi rol oynayır. Əgər insan tək, tənha yaĢasaydı nə
onun bir Ģəxsiyyət kimi formalahması, nə də öz tələbatlarını
ödəməsi iĢi istənilən səviyyədə gedə bilməzdi. Məhz buna görə
də bəĢər tarixində insanlar daima müəyyən qruplarda birləĢir və
fəaliyyət göstərirlər.
B ə s
h ə r
c ü r
i n s a n
b i r l i y i n i
q r u p
a d l a n d ı r m a q
o l a r m ı ?
Q r u p l a r ı
s ə c i y -
y ə l ə n d i r ə n ə s a s a m i l l ə r n ə d ə n i b a r ə t d i r ? B u
k i m i
s u a l l a r a
c a v a b
v e r m ə d ə n
q r u p l a r ,
o n l a r ı n r o l u v ə f u n k s i y a l a r ı n ı d a d ü z g ü n
d ə r k e t m ə k m ü m k ü n d e y i l d i r .
Hər Ģeydən əvvəl hər cür insan birliyini, məsələn,
təsadüfən avtobusda, metroda, küçədə birgə gedən adamları
qrup adlandırmaq düzgün deyildir. Bu adamlar fiziki cəhətdən
birləĢmiĢ fərdlər olmaqla, bir-birlərinə qarĢılıqlı təsir
göstərmirlər. Hər hansı bir insan birliyini qrup adlandırmaq
Dostları ilə paylaş: |