MahirəNərimanqızı
Yüklə 5,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Psixologiya
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Ümumi psixologiya. Psixologiya 220 məsələn, qızların sıra nömrəsi kiçik dairələrdə, oğlanlarınki isə üçbucaqda qeyd olunur.
Psixologiya
Sosiometrik seçməni göstərən matrisa
S Yoxlananın adı
Sey- ran
Adil ġəf-
iqə Tu-
ral Mə mmə d Bə-
növĢə Fidan Araz Kəkl ik
Qu mru
1 Seyran
2
3 2 Adil
3 ġəfiqə
4 Tural 3 2 1
5 Məmməd 2
6 BənövĢə
7 Fidan 3
2
8 Araz 1 3
2
9 Kəklik 1
10
Qumru
3
2
Seçmələrin 3 6 6 0 5 4 1 0 3 2
QarĢılıqlı seçmələr 1 3
– 2 3 1 – 2 1 ġəkil 10 231
Psixologiya
4 1.
4
ġəkil 11 Sosiometrik seçməni göstərən sosioqram Qruplarda Ģəxsiyyətlərarası münasibətlərdə seçmənin motivləĢməsi. Qruplarda Ģəxsiyyətlərarası münasibətlərin sosiometrik yolla öyrənilməsi zamanı əldə edilmiĢ nəticələr istər-istəməz bizi bunun hansı səbəblə bağlı olduğunu öyrənməklə maraqlandırır. BaĢqa sözlə qrup üzvlərindən birinin digər üzvlərindən biri ilə emosional (eləcə də iĢgüzar) təması, münasibəti həyata keçirməyə hazır olmasına, digərlərini rədd etməsinə təsir edən motivlər nədən ibarətdir. Psixologi tədqiqatlar göstərmiĢdir ki, birbaĢa verilən suallara heç də həmiĢə həqiqi, səmimi cavab almaq mümkün deyildir. Ona görə də psixoloqlar dolayı faktlar əsasında Ģəx- siyyətlərarası seçmənin motivləĢməsini eksperimental yolla öyrənilməsinin vacibliyini qeyd etmiĢlər. Bu cəhəti nəzərə alan A.V.Petrovski və M.Q.YaroĢevski xüsusi eksperimental metodika hazırlamıĢ və burada
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
5 5 5 5 5 5 5 5 5 motivləĢməni aĢkara çıxarmaq üçün aĢağıdakı cəhəti nəzərə almıĢlar. ġagird L-ə özünə parta yoldaĢı seçmək ixtiyarı verilmiĢdir? O, məsələn, N-i və ya S-i deyil K-nı seçərkən hansı motivlərə əsaslanmıĢdır? Bu zaman L-in mümkün olan fikir gediĢinə nəzər salaq: «K – Ģən və diribaĢdır… onunla darıxmırsan, o hətta ən cansıxıcı dərs zamanı əyləncəli, gülməli bir Ģey tapır, onunla vaxt hiss edilmədən gəlib keçir. Lakin doğrusu o, bilmədiyimi xəlvətcə mənə deməyi bacarmır. Ondan köçürməyə də dəyməz, onun səhvləri mənimkindən daha çox olur. N- ? O həmiĢə hər Ģeyi bilir, onun dəftəri mənim ixtiyarımda olacaq, hər Ģeyi köçürə və hər Ģey barədə ondan soruĢa biləcəm. Lakin dərsdə onunla gülmək mümkün deyil… kimi seçim?» ġübhəsiz, əgər seçim K- ın üzərinə düĢürsə burada üstün motiv vaxtı Ģən keəçirməkdən ibarət olacaqdır. Lakin N- in yzərinə düĢərsə burada ondan köçürmək marağı əsas motiv kimi özünü göstərəcəkdir. Bütün bunlar
eksperimentin proqramını müəyyənləĢdirməyə imkan verir. ġagirdlərə müxtəlif sıraları tərtib etmək tapĢırılır. Birinci növbədə sosiometrik cəhətdən səhmana salınmıĢ sıranı tərtib etmək tapĢırığı verilə bilər (təlimat : «birinci növbədə, ikinci növbədə və üçüncü növbədə və s. kiminlə bir partada oturmaq istərdin?»), sonra təlim fəaliyyəti və ünsiyyət üçün zəruri olan keyfiyyətlə bağlı sıranı tərtib etmək tapĢırılır (təlimat: «göstər, sinifdə sənə kiminlə həmiĢə Ģən keçir – birinci növbədə, ikinci növbədə, üçüncü növbədə və s.) Bu sıra tərtib edildikdən sonra yeni təlimat verilir: sinifdə birinci növbədə, ikinci növbədə və s. çətin təlim Ģəraitində kimin sənə kömək göstərə biləcəyini göstər. Əgər sosiometrik sıra keyfiyyətlə bağlı sıranın birinci sırası ilə uyğun gələrsə (yaxud yaxın olarsa) seçmənin motiviasiya özəyinə ünsiyyətdə komforluluq, rahatlıq, əgər sosiometrik seçmə ikinci sıraya yaxın olarsa tədrisdə kömək gözləmək motivi daxil olur. Ranqların korrelyasiya kooffisentindən istifadə etməklə
Yüklə 5,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|