Mamlakatimizning turli hududlarida ganchkorlik
Yüklə 441,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kalit so’zlar
| SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 ǀ ISSUE 4 ǀ 2022 ISSN: 2181-1601 Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257 Uzbekistan www.scientificprogress.uz Page 1204 MAMLAKATIMIZNING TURLI HUDUDLARIDA GANCHKORLIK SAN'ATININING RIVOJLANISH TARIXI Meyrkhat Saymanov “Tasviriy san‘at va muhandislik grafikasi” kafedrasi I-kurs magistiri NavDPI ANNOTASIYA Ushbu maqolada ganchkorlik san’atining mamlakatimizda rivojlanish tarixi va Respublikamizning turli hududlariga oid turlarini shakillanishi hamda bu borada turli hududlarning o‘ziga xos turlarini yaralishiga hissa qo‘shgan ustalarning hayoti va ijodi haqida fikr boradi. Kalit so’zlar : Ganchkorlik, naqshlar, san’at, badiiyli, obidalar, qurish, bezatish, maqbara, ganch, o‘ymakorlik, o‘yma ganchlar, mayinlik, jozibadorlik, me’morchilik, geometrik, naqshlar, binolar, bezash, tuzilish. Ota-bobolarimiz qadimiy obidalarni nafis naqshlar bilan bezar ekanlar, zavq olish bilan bir qatorda, ular orqali o‘z orzu-umidlarini, muhabbatlarini, tilaklarini aks ettirganlar. Naqqosh ota-bobolarimiz inson ruhiyatini chuqur va har taraflama o‘rganib, uylarni ajoyib naqsh-nigorlar bilan bezaganlar. Naqshlangan uyda kishilar xotirjam, ruhiy osoyishtalik og‘ushida bo‘lishi, uzoq umr ko'rishini donishmand bobolarimiz asrlar davomida, hayotiy tajriba asosida ilg‘aganlar. Keksa ustalarimizning aytishicha, qadimda naqqoshiik san’ati shunchalik rivojlangan ekanki, ular chizgan yoki bo‘yagan naqshlari orqali birbirlari bilan unsiz gaplasha olar ekanlar. Naqsh san’ati tilini tushunish uchun naqshning har bir elementi va ranglarining ramziy alifbosini bilish kerak bolgan. Ganchkorlik qadimiy san’at turlaridan biridir. U Sharq mamlakatlari, xususan, 0‘rta Osiyo, Eron, Turkiya, Arabiston, Afg‘oniston va boshqa mamlakatlarda taraqqiy etgan. Ayniqsa, 0‘rta Osiyoda yaratilgan asarlar badiiyligi, kompozitsiyasi va ishlanish uslubi bilan farq qiladi. Ganch naqshlar O'zbekistondagi ko‘pgina obidalarga ko‘rkamlik, go‘zallik baxsh etib turibdi. U Samarqand, Buxoro, Toshkent, Qo‘qon, Marg‘ilon, Xiva, Shahrisabz va boshqa shaharlardagi tarixiy obidalarni qurish va bezatishda ishlatilgan. Ganch o‘ymakorligi san’ati asrlar davomida rivojlangan. Bu san’atning qadimgi, o‘rta asrlardagi va XX asrdagi rivoji bir-biridan ancha farq qiladi. Qadimgi ganch o‘ymakorligi hajmiy bo‘lib, unda realistik tasvir ustunlik qiladi. Ularda, ko‘pincha, odamlar, hayvonlar, qushlar tasvirlangan. Eramizning birinchi asrlaridayoq kishilar SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 Yüklə 441,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|