Manbashunoslik va tarixshunoslik

Esdaliklar va boshqa memuar manbalar. 
  
          Turkiston  o‘lkasining  tarixi  o‘sha  davrda  yashab  o‘tgan  arboblarning 
esdaliklari,  kundaliklari  va  maktublarida  xam  o‘z  aksini  topgan.  Rus  zobiti  V. 
Tixmenevning  «Xiva  xonligining  zabt  etilishi»    rassom  V.  Vereshchaginning 
«1868  yilda  Samarqanda»  xamda  Fedchenko,  Logofet,  Xoroshxin,  Aminov  kabi 
olim  va  sayyoxlarning  xotiralarida  chor  Rossiyasining  Xiva  xonligi  va  Buxoro 
amirligini  bosib  olish  tafsilotlari,  mustamlaka  Turkistonning  siyosiy  va  iqtisodiy 
axvoli aks etgan. Maxalliy  mualliflar qalamiga  mansub    bo‘lgan  esdaliklar  xam 
e’tiborga loyiqdir. Axmad Donish, Sadriddin Ayniy,  Sadr Ziyo, Mirzo Abdulazim 
Somiy  kabi  tarixchi  va  yozuvchilarning  qalamiga  mansub  asarlarda  xuddi  shu 
voqealar  boshqacha  nigox  bilan  yoritiladi.  Muxammad  Aziz  Marg‘iloniyning 
«Tarixiy  Aziziy»,  Mirzo  Olim  Maxmud  Xo‘janing  «Tarixi  Turkiston»,  Avaz 
Muxammad  Attor  Xo‘qandiyning  «Tarixiy  jaxonnomoyi»,  Muxammad  YUsuf 
Bayoniyning  «SHajarayi  Xorazmshoxiy»    nomli  asarlarida  Rossiya  istilosi  va 
uning og‘ir oqibatlari konkret faktlar va jonli lavxalarda ko‘rsatilgan. 
 

---

41