Shu nuktai nazardan rejalashtirishga ham
korxona ichki faoliyatida narx va bozorning
o‘rnini bosadigan mexanizm sifatida qaralishi
lozim.
Bu vaqtning o‘zida
menejmentning tarkibiy kismi
bulib ham Hisoblanadi. Shu
bois rejalashtirish korxona
maksadlari, uning faoliyati
natijasini va oldinga qo‘yilgan
maqsadlarga etishishi uchun
zaruriy resurslarini oldindan
ko‘ra bilishni o‘zida namoyon
etadi.
Ma’lumki, amal qilish vaqtiga
bog‘liq ravishda rejalashtirish
ueoq muddatli, o‘rtacha
muddatli va qisqa muddatliga,
ko‘zlangan maqsadi xarakteri
bo‘yicha esa strategik taktik va
operatsiv rejalashtirishga
bo‘linadi.
•
Strategik yoki ueoq muddatli rejalashtirish doirasida
(5-10 yil muddatgacha) korxonaning istiqbolli
rivojlanish kontseptsiyasi ishlab chiqiladi. Bu korxona
xayotining strategik maksadlariga etishishini ko‘zlaydi:
bozorda barqaror holatni saqlaydi; bozor ulushini
kengaytiradi; foydani eng yuqori daromadiga olib
chiqadi; rentabellikni oshiradi; to‘lov qobiliyatini tutib
turadi va ta’minlaydi; bozorda xukmronlik qiladi;
eksport imkoniyatlarini kengaytiradi
•
Bu yunalishlarning har biri bo‘yicha u yoki bu
maqsadga erishish uchun ham mas’ul bo‘lishi
darkorligipi aniqlaydi. Faoliyat strategik yunalishlarni
amalga oshirish korxonada ishlab chiqariladigan
rejalarning butun tizimi bilan ko‘zda tutiladi.
Taktik yoki urta muddatli rejalashtirish yordamida (3-5 yilgacha)
korxona strategik maqsadlari va vazifalarini tavsiflashtirish
amalga oshiriladi. Bunday rejalashtirish doirasida korxonaning
ko‘zda tutilgan ueoq muddatli maxsadlarni hisobga asta-sekin
va izchil tadbiq etishga kiritilgan muayyan dasturlarning ishlab
chiqilishiga ta’minlanadi.
Ularda rivojlanish maksadlarining resurslari (zaxiralar) bilan
bog‘liqligi ko‘zda tutiladi va turli xil ko‘rsatkichlarni o‘rtasidagi
mutanosibliklar aniqlanadi.
•
Biznes rejalashtirish ichki xo‘jalik rejalashtirishning. kudratli
kurollaridan iri hisoblanadi. Bozor iqtisodiyoti rivojlangan
mamlakatlarda biznes rejalar allaqachon o‘zining munosib
o‘rnini topgan. Nazariya va taktika biznes borasidagi o‘z
g‘oyalarni shakllantirish uchun ham, shuningdek faoliyatni
baholash uchun ham zarur ana shunday natijalar ishlab
chiqarish tajriba endi-endi to‘planmokda. Biznes-reja - ko‘zda
tutiladigan biznesning qiska, aniq, maqbul va tushunarli tafsili,
katta miqdordagi turli vazifalarni chiqishda eng istiqbolli
echimlarini tanlash va ularga erishish uchun vositalarni
aniqlashga imkon beruvchi eng muhim kuroldir.
Biznes reja ko‘zda tutilgan biznesni
soslash va muayyan vaqt mobaynidagi
natijalarni baholash uchun
mo‘ljallanadi. Shu munosabat bilan u
muvaffaqiyatga erishish darajasi
mezoni sifatida qarab chiqilishi
mumkin. Biznes reja xarakatlar yo‘lini
yoritishga va biznes boshqarishga
imkon beruvchi xarakat hisoblanadi.
Shu bois uni ichki xo‘jalik
rejalashtirilishini o‘zviy qismi deb
ham, jro va nazorat uchun qo‘llanma
deb ham tasavvur etish mumkin.
biznesni rejalashtirish-bu maxorat va
san’atni talab kiluvchi jiddiy
jarayondir.
Biznes rejalashtirishni jarayon sifatida
amaliy ruyobga chiqarish uchun biz
quyidagi asosiy tamoyillarga rioya
qilishni anglaymiz:
|