Mashinasozlik texnologiyasi


Ekologiya soxasida davlat boshkaruvi organlarining tizimi va vakolatlari



Yüklə 1,53 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə10/109
tarix11.03.2022
ölçüsü1,53 Mb.
#84440
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   109
Mashinasozlik texnologiyasi

Ekologiya soxasida davlat boshkaruvi organlarining tizimi va vakolatlari 
Ekologiya  soxasida  davlat  boshkaruv  organlarining  vakolatlari  deganda  ularning 
shu soxadagi faoliyatlarining aloxida tur- lari tushunilishi lozim. 
Ekologiya  soxasida  davlat  boshkaruv  organlari  kuyidagi  vakolatlarni  amalga 
oshiradilar: 
Tabiiy  resurslarni  muxofaza  kilish  va  ulardan  okilona  foy-  dalanish  buyicha 
me’yoriy  xujjatlarni  kabul  kilish  yuli  bilan  davlat  organlari  konun  va  xukumat 
karorlaridagi  koidalarni  yanada  rivojlantiruvchi  va  detallashtirilgan  idoraviy 
normativ  xujjatlar  kabul  kiladilar.  Masalan,  Uzbekiston  Respublikasi-  ning  Solik 
kodeksida  yer  soligiga  oid  me’yorlar  kiritilgan  va  unga  muvofik  yer  soligi 
stavkalari  Uzbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Maxkamasi  tomonidan  belgilanadi. 
Bundan  tashkari,  yer  soligini  xisoblash  va  undirish  buyicha  munosabatlar 
Uzbekiston  Respublikasi  Moliya  vazirligi  va  Davlat  solik  kumitasi  tomonidan 
2002  yil  21  yanvarda  tasdiklangan  va  Adliya  vazirligida  27  mart  2002  yil  1118-
rakam  bilan  davlat  ruyxatiga  olingan  «Er  soligini  xisoblash  va  tiklash  tartibi 
tugrisida»gi Yuriknoma bilan tartibga solinadi. Idoraviy me’yoriy xujjatlar asosan 
me’yoriy  xujjatlarda  texnik  va  tabiiy  fanlar  talablarini  kiritish  lozim  bulganda 
kabul kilinadi. Bunday yuriknomalar geologiya va konlardan foydalanish soxasida 
kup kabul kilingan. 
Ekologiya  soxasida  davlat  boshkaruvining  asosiy  elementi  tabiiy  resurslardan 
okilona  foydalanish  va  ularni  muxofaza  kilishning  davlat  tomonidan  nazorat 
kilinishidir. Bu katta axamiyatga ega. 
«Tabiatni muxofaza kilish tugrisida»‘gi konunda mazkur masalaga aloxida e’tibor 
berilgan va unga konunning VII bob, 28- 32-moddalari bagishlangan. 


20 
 
Shu bilan birga, ekologiya soxasida davlat nazorati va uning xukukiy tomonlari bir 
kator  xukukiy  adabiyotlarda
2
  xam  kursatilgan.  Umuman  olganda,  kuyidagi 
xususiyatlar «ekologik nazorat» tushunchasini belgilab beradi: 
-
 
ekologik  nazorat  respublikamizda  tabiatni  muxofaza  kilishning  asosiy 
bulagi; 
-
 
u mustakil davlatimizning ekologik siyosatini uzida aks ettiradi
-
 
ekologiya soxasida davlat boshkaruvining asosiy elementi. 
Amaldagi «Tabiatni muxofaza kilish tugrisida»gi konunning 29-moddasiga asosan, 
ekologik nazoratning kuyidagi vazifalari mavjud: 
-
 
atrof tabiiy  muxit xolatini xamda  xujalik yuritish  va  boshka faoliyat  ta’siri 
ostida unda buladigan uzgarishlarni kuzatib borish; 
-
 
atrof  tabiiy  muxitni  muxofaza  kilish,  soglomlashtirish  tabiiy  resurslardan 
okilona foydalanish, tabiatni ximoya kilishga doyr konunlar talablari va atrof muxit 
sifatining  normativlariga  rioya  etish  borasidagi  dasturlar  xamda  ayrim 
tadbirlarning bajarilishini tekshirish. 
Ekologik  nazorat  tizimi  Davlat  atrof  tabiiy  muxit  xolatini  kuzatib  borish  xizmati, 
tabiatni  muxofaza  kilish  soxasidagi  davlat,  idoraviy,  ishlab  chikarish  va  jamoat 
nazoratidan iborat. 
Aytish  joizki,  tabiatni  muxofaza  kilish  soxasida  ekologik  nazorat  jarayonida 
kuyidagilar ustidan nazorat utkaziladi: 
1)
 
mavjud  tabiat  ob’ektlari:  yer,  suv,  yer  osti  boyliklari,  atmosfera  xavosi, 
urmon, usimlik va xayvonot dunyosining xolatini nazorat etish; 
2)
 
ishlab  chikilgan  ekologik  loyixalar,  xujjatlar  va  ularning  barcha  soxalarda 
kullanilishi nazorat kilish; 
3)
 
tabiat boyliklaridan  okilona  foydalanish  va  ularni  muxofaza  kilish  bilan 
boglik bulgan tadbirlarning amalga oshirilishini nazorat etish
4)
 
amaldagi ekologik konunlarga rioya kilinishini nazorat etish. 
Ekologik nazoratning kuyidagi 
shakllari
 mavjud: 
-
 
axborotlash; 
-
 
ogoxlantirish; 
-
 
jazolash. 
Amaldagi konunchilikka asosan ekologik nazoratning kuyidagi 
turlari
 mavjud: 
1)
 
atrof tabiiy muxit monitoringi
2)
 
davlat ekologik nazorati; 
3)
 
idoraviy ekologik nazorati; 
4)
 
ishlab chikarish nazorati; 
5)
 
jamoat ekologik nazorati. 
«Tabiatni muxofaza kilish tugrisida»gi konunning 28- moddasida 
atrof  tabiiy  mu 
unt monitoringi
 berilgan va unga asosan, Uzbekiston Respublikasi xududida atrof 
tabiiy  muxitning  xolati  va  uning  resurslarini  kuzatish,  xisobga  olish,  ularga  baxo 
berish  va  ularning  istikbolini  belgilashni  ta’minlash  maksadida  atrof  tabiiy 
muxitning davlat monitoringi tizimi tashkil etiladi. 
Atrof  tabiiy  muxitning  xolati,  tabiiy  resurslardan  foydalanish  ustidan  kuzatuv 
maxsus  vakolat  berilgan  idoralar,  shuningdek  faoliyati  atrof  tabiiy  muxitning 


21 
 
xolatini  yomonlashtiradigan  yoki  yomonlashtirishi  mumkin  bulgan  korxonalar, 
tashkilotlar va muassasalar tomonidan amalga oshiriladi. 
Maxsus vakolat berilgan idoralar, shuningdek aytib utilgan korxonalar, tashkilotlar 
va muassasalar uz kuzatuvlariga doyr materiallarni tegishli davlat idoralariga bepul 
berishlari shart. 
Monitoring  tuzilishi,  mazmuni  va  uni  amalga  oshirish  tartibi  Uzbekiston 
Respublikasi Tabiatni muxofaza kilish davlat kumitasi tomonidan ishlab chikiladi 
va Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi tomonidan tasdiklanadi. 
Uzbekiston  Respublikasi  «Tabiatni  muxofaza  kilish  tugrisi-  da»gi  konunning  31-
moddasida  kursatilganidek,  tabiatni  muxofaza  kilish  soxasidagi 
davlat  nazoratini
 
davlat  xokimiyati  va  boshkaruv  idoralari,  maxsus  vakolatli  davlat  tabiatni 
muxofaza kilish idoralari tomonidan amalga oshiriladi. 
Kuyidagilar maxsus vakolatli davlat tabiatni muxofaza kilish idoralari xisoblanadi: 
-
 
Uzbekiston Respublikasi Tabiatni muxofaza kilish davlat kumitasi
-
 
Uzbekiston Respublikasi Soglikni saklash vazirligi
-
 
Uzbekiston  Respublikasi  Sanoatda,  konchilikda  va  kommunal-  maishiy 
sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat kilish davlat inspektsiyasi; 
-
 
Uzbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi; 
-
 
Uzbekiston Respublikasi Kishlok va suv xujaligi vazirligi; 
-
 
Uzbekiston  Respublikasi  Yer  resurslari,  geodeziya,  kartografiya  va  davlat 
kadastri davlat kumitasi. 
Maxsus vakolatli davlat tabiatni muxofaza kilish idoralari tabiatni muxofaza kilish 
soxasidagi  davlat  nazoratini  amalga  oshirishda  katnashishga  idoraviy  ekologiya 
xizmat bulinmalarini belgilangan tartibda jalb etishlari mumkin. 
«Tabiatni  muxofaza  kilish  tugrisida»gi  konunning  32-  moddasida  tabiatni 
muxofaza  kilish  soxasidagi 
idoraviy,  ishlab  chitsarish  va  jamoat  nazorati
  kayd 
etilgan bulib, unga binoan vazirliklar, davlat kumitalari va idoralarning ekologiya 
xizmati  shu  vazirlik,  davlat  kumitasi  yoki  idora  tasarrufidagi  korxonalar  va 
tashkilotlar faoliyati ustidan tabiatni muxofaza kilish soxasidagi idoraviy nazoratni 
amalga oshiradi. 
Tabiatni  muxofaza  kilish  soxasidagi  ishlab  chikarish  nazoratini  korxonalar, 
birlashmalar,  tashkilotlarning  ekologiya  xizmati  amalga  oshiradi  va  tabiatni 
muxofaza  kilish,  tabiiy  resurslardan  okilona  foydalanish  va  ularni  tiklash,  atrof 
tabiiy  muxitni  soglomlashtirish,  tabiatni  muxofaza  kilishga  doyr  konunlarning 
talablari  bajarilishi  yuzasidan  dasturlar  xamda  ayrim  tadbirlar  ijrosini  tekshirish 
maksadini kuzlaydi. 
Tabiatni  muxofaza  kilish  soxasidagi  jamoat  nazoratini  jamoat  birlashmalari, 
mexnat jamoalari, fukarolar amalga oshiradilar. 
Idoraviy,  ishlab  chikarish  nazoratini  amalga  oshiruvchi  ekologiya  xizmatlarini  va 
ekologiya  soxasidagi  jamoat  nazoratini  tashkil  etish  xamda  ularning  faoliyat 
kursatishi  tartibi  ushbu  konun  va  mazkur  xizmatlar  xamda  jamoat  nazorati 
tugrisidagi nizomlar bilan tartibga solib boriladi. 
Amaldagi  ekologik  konunlar  talablaridan  ma’lumki,  ekologik  nazoratni  olib 
borishda bir kancha 
usullardan
 foydalaniladi: 
1)
 
kuzatib borish, ma’lumotlar olish va berish


22 
 
2)
 
tekshirish; 
3)
 
ekologik xalokat va xavfning oldini olish
4)
 
ekologik konunlar buzilishining oldini olish
5)
 
tegishli ruxsatnomalar berish, faoliyatni cheklash, tuxtatish va bekor kilish; 
6)
 
tegishli jarimalar solish; 
7)
 
sodir etilgan xukukbuzarlik kurollarini musodara kilish. 
Xullas, ekologiya soxasida davlat nazoratini olib borish 
barcha  tabiat  ob’ektlaridan  okilona  foydalanishni  va  ularni  muxofaza  kilishni 
ta’minlaydi  xamda  ekologik  konun  va  talablarning  tugri  amalga  oshirilishini 
ta’minlaydi. 
 

Yüklə 1,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   109




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə