Materiały dydaktyczne dla nauczycieli spis treśCI

Potencjał jest w Nas!

Realizacja: Justyna Wójcik

MATERIAŁY DYDAKTYCZNE

DLA NAUCZYCIELI

SPIS TREŚCI

1. 
   Scenariusz lekcji wos. (str. 2)
   

Temat: Być wolontariuszem to odkrywać samego siebie i zaprzyjaźnić się ze światem.

2. 
   Załącznik nr 1. (str. 5)
   

SCENARIUSZ LEKCJI WOS

Opracował: Katarzyna Michalska

Temat: Być wolontariuszem to odkrywać samego siebie i zaprzyjaźnić się ze światem.
CELE LEKCJI
Podczas lekcji uczeń doskonali:

• 
  słuchanie i czytanie ze zrozumieniem,
  
• 
  analizowanie i wnioskowanie,
  
• 
  formułowanie własnych sądów i opinii oraz otwartość na sądy i opinie innych.
  

Metody i formy pracy

• 
  analiza filmu,
  
• 
  analiza tekstu piosenki,
  
• 
  karty pracy,
  
• 
  burza mózgów,
  
• 
  dyskusja.
  

ŚRODKI i materiały DYDAKTYCZNE

• 
  film Potencjał jest w Nas!, realizacja Justyna Wójcik,
  
• 
  piosenka Tolerancja Stanisław Soyki,
  
• 
  materiał dodatkowy dla uczniów – tekst piosenki zapisany w formie tabeli,
  
• 
  rzutnik,
  
• 
  kartki samoprzylepne,
  
• 
  trzy duże arkusze papieru,
  
• 
  markery.
  

pojęcia kluczowe

• 
  wolontariat / wolontariusz,
  
• 
  kompetencje społeczne i obywatelskie,
  
• 
  altruizm.
  

Czas
czas: 90 min
UWAGI DLA NAUCZYCIELA
W Podstawie programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych czytamy:
„W procesie kształcenia ogólnego szkoła na III i IV etapie edukacyjnym kształtuje u uczniów postawy sprzyjające ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takie jak: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista, gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej. W rozwoju społecznym bardzo ważne jest kształtowanie postawy obywatelskiej, postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji.”

Przebieg lekcji

1. 
   Nauczyciel przedstawia uczniom trzy arkusze, na których znajdują się nagłówki: „Cechy wolontariatu”, „Co rozwija bycie wolontariuszem w kontekście społecznym”, „Czym dla wolontariuszy jest wolontariat” i wyjaśnia ich znaczenie. Należy ustalić stopień rozumienia przez uczniów pojęć (wystarczy wiedza ogólna, popularna):
   

• 
  wolontariat / wolontariusz,
  
• 
  kompetencje społeczne i obywatelskie,
  
• 
  altruizm.
  

2. 
   Uczniowie otrzymują zestaw karteczek samoprzylepnych oraz polecenie, aby podczas projekcji filmu wynotować informacje (jedna na jednej kartce) będące odpowiedzią na zagadnienia wypisane na arkuszach. Uczniowie pracują samodzielnie, gromadząc na swoich stolikach wypisane informacje.
   

3. 
   Projekcja filmu Potencjał jest w Nas! ( 8’51”).
   

4. 
   Po zakończeniu projekcji, uczniowie wspólnie porządkują zgromadzone informacje (burza mózgów). Nauczyciel kontroluje przebieg rozmowy, zwracając uwagę na wskazywanie przez uczniów źródła informacji (wypowiedź Z. Hoffmana, Prezesa Fundacji Rozwoju Wolontariatu; wypowiedź E. Depty, Dyrektorki SP w Jastkowie; wypowiedzi wolontariuszy umieszczone na kartkach w końcowej części filmu). Uczniowie przyklejają swoje kartki na właściwych arkuszach.
   

5. 
   Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każda z nich otrzymuje jeden arkusz z poleceniem usystematyzowania informacji. Przy pomocy markera uczniowie wypisują na dole arkusza wnioski.
   

Cechy wolontariatu:

• 
  odbywa się go w czasie wolnym;
  
• 
  za wykonywane działania nie pobiera się wynagrodzenia (w sensie materialnym);
  
• 
  opiera się na dobrowolności;
  
• 
  podejmowane działania są świadome, wynikają z potrzeb i zainteresowań obu stron.
  

Co rozwija bycia wolontariuszem w kontekście społecznym?

• 
  umiejętność dzielenia się własna wiedzą i zainteresowaniami;
  
• 
  kompetencje społeczne, czyli umiejętność budowania relacji z innymi ludźmi (dorosłymi i dziećmi);
  
• 
  umiejętność prezentacji samych siebie podczas wystąpień publicznych;
  
• 
  umiejętność komunikacji interpersonalnej;
  
• 
  umiejętność zarządzania projektem;
  
• 
  nabycie kompetencji ułatwiających start na rynku pracy.
  

Czym dla wolontariuszy jest wolontariat?

• 
  źródłem radości i zadowolenia;
  
• 
  możliwością poznawania ciekawych ludzi;
  
• 
  możliwością podróżowania;
  
• 
  możliwością przebywania w gronie ludzi „pozytywnie zakręconych”.
  

6. 
   Grupy prezentują swoje wnioski, pozostała część klasy bierze aktywny udział komentując i uzupełniając pracę kolegów (nauczyciel dba, aby na arkuszach znalazły się wszystkie cechy, w razie potrzeby naprowadza uczniów na właściwy tok rozumowania).
   

7. 
   Nauczyciel stawia uczniom pytanie: Nad czym musimy się zastanowić, aby odkryć w sobie potrzebę bycia wolontariuszem? Aby ułatwić odpowiedź, nauczyciel zaprasza uczniów do wysłuchania piosenki Stanisława Soyki pt.: Tolerancja (3’53”) oraz rozdaje im jej tekst (załącznik):
   

tekst S. Soyki Tolerancja	Aby stać się tolerancyjnym:
Dlaczego nie mówimy o tym, co nas boli otwarcie	rozmawiaj z innymi o swoich i ich problemach, słuchaj innych, abyś również został wysłuchany
Budowa ściany wokół siebie – marna sztuka	nie zamykaj się na problemy innych, nie izoluj się, nie skupiaj tylko na sobie
Wrażliwe słowo, czuły dotyk wystarczą Czasami tylko tego pragnę, tego szukam	pamiętaj, kiedy myślisz o tym jak pomóc innym, nie wymyślaj wielkich czynów i działań, przypomnij sobie, że w chwilach słabości tobie także może pomóc drobny gest, dzięki któremu poczujesz, że jesteś dla kogoś ważny, że ktoś jest blisko ciebie
Na miły Bóg, życie nie tylko po to jest, by brać Życie nie po to, by bezczynnie trwać I aby żyć siebie samego trzeba dać	uświadom sobie – bez względu na to kim jesteś, możesz dać coś innym, zawsze jest obok ciebie ktoś młodszy, słabszy, mniej doświadczony. Reagowanie na potrzeby innych, podejmowanie działań, sprawiają, że czujemy się potrzebni i ważni
Problemy twoje, moje, nasze boje, polityka A przecież każdy włos jak nasze lata policzony Kto jest bez winy niechaj pierwszy rzuci kamień, niech rzuci	nigdy nie zapominaj , że wokół nas dzieje się bardzo wiele, wszyscy mamy swoje problemy i spotykamy się z problemami innych. Powinniśmy jednak pamiętać, że nasze życie jest krótkie i zamiast szukać winnych trudnej sytuacji, powinniśmy działać, bo nikt z nas nie jest nieomylny, nie ma ludzi, którzy nigdy nie popełniają błędów
Daleko raj, gdy na człowieka się zamykam	nie zapominaj , że szczęście może nam dać tylko otwartość na drugiego człowieka. Jeśli wszyscy będziemy otwarci, my także będziemy mogli liczyć na wsparcie

8. 
   Uczniowie dyskutują i pod kierunkiem nauczyciela uzupełniają prawą stronę tabelki. Nauczyciel podkreśla, że tekst jest wyrazem opinii autora i zachęca uczniów do wyrażenia ich własnych opinii na temat – czy zgadzają się z opinią wyrażoną w tekście, czy mają inne zdanie.
   

9. 
   Nauczyciel nawiązuje do cytatu znajdującego się w końcowej części filmu (stop klatka, czas 7’42”) „Altruizm to najsubtelniejsza wersja egoizmu” i zachęca uczniów do wypowiedzenia się na temat, w jaki sposób można go rozumieć oraz funkcji jaką pełni w filmie (stanowi klamrę kompozycyjną – nawiązanie do początkowej sceny filmu, w której zostaje postawione pytanie czy wśród studentów znajdują się prawdziwi altruiści, cytat pełni też funkcję zasygnalizowania kompozycji otwartej, zachęcającej widza do podjęcia rozmowy).
   

10. 
    Jako podsumowanie lekcji uczniowie odnoszą się do stwierdzenia zawartego w temacie, wyrażają własną opinię na temat jego słuszności.
    

Załącznik nr 1

tekst S. Soyki pt.: Tolerancja	Aby stać się tolerancyjnym:
Dlaczego nie mówimy o tym, co nas boli otwarcie
Budowa ściany wokół siebie - marna sztuka
Wrażliwe słowo, czuły dotyk wystarczą Czasami tylko tego pragnę, tego szukam
Na miły Bóg, życie nie tylko po to jest, by brać Życie nie po to, by bezczynnie trwać I aby żyć siebie samego trzeba dać
Problemy twoje, moje, nasze boje, polityka A przecież każdy włos jak nasze lata policzony Kto jest bez winy niechaj pierwszy rzuci kamień, niech rzuci
Daleko raj, gdy na człowieka się zamykam