Ksenofant
(eramizdan avvalgi VI—V asr) shoir
va faylasuf bulgan. U Kichik Osiyoda dunyoga kelgan. Ilm olish maqsadida Yunonistonga,
janubiy Italiyaga sayohat qilib, umrining so‘nggi yillarini Eley shahrida o‘tkazgan. Tarixchi
Diogen Laertskiyning yozishicha, Ksenofant “Tabiat haqida” asarining muallifidir. Afsuski, ushbu
asarning yarmigina omon qolgan, xolos. U ko‘pxudolikka hamda insonlarga xos sifatlarni
hayvonlarga, o‘simlik dunyosiga daxldor deb biluvchi ta’limotga qarshi chiqib, mifologiyani rad
etishga harakat qilgan. Uning falsafiy ta’limotiga ko‘ra, tabiat — o‘zgarmas va harakatsizdir,
“Hamma narsa yerdan unib chiqadi va pirovardida yana yerga qaytadi”, “Biz hammamiz yerdan
tug‘ilganmiz va yerga aylanamiz’u Ksenofant qadimgi yunon faylasuflaridan birinchi bo‘lib,
bilishning imkoniyati va chegarasi haqida fikr yuritgan. Bu qadimgi yunon gnoseologiyasining
4
rivojiga turtki bo‘ldi. v Ksenofant ilgari surgan g‘oyalar uning shogirdi Eley falsafiy maktabining
ko‘zga ko‘ringan namoyandalaridan biri, eramizdan avvalgi 504 yili tug‘ilgan Parmenid
tomonidan rivojlantirilgan. Eley falsafiy maktabining namoyandalaridan biri
Dostları ilə paylaş: |