Mavzu: Bog’lovchisiz qo’shma gap. Bog’lovchisiz qo’shma gap qismlarining birikish usullari (sanash va tobelanish ohanglari). Bog’lovchisiz qo’shma gap tarkibidagi komponentlarning mazmun munosabati


Qiyoslash munosabatini ifodalovchi bog`lovchisiz qo`shma gaplar



Yüklə 105 Kb.
səhifə4/6
tarix24.05.2023
ölçüsü105 Kb.
#112486
1   2   3   4   5   6
Mavzu Bog’lovchisiz qo’shma gap. Bog’lovchisiz qo’shma gap qism

Qiyoslash munosabatini ifodalovchi bog`lovchisiz qo`shma gaplar.

  • Qiyoslash munosabatini ifodalovchi bog`lovchisiz qo`shma gaplar.
  • Bog`lovchisiz qo`shma gapning bu turida komponentlaridan anglashilgan harakat-holat, belgi-xususiyat bir-biriga qiyoslanadi, solishtiriladi. Bundan maqsad ularning farqini ochish, bir-biriga mos yoki mos emasligini ko`rsatishdir.
  • Masalan: Bilagi zo`r birni yiqar,
  • Bilimi zo`r mingni yiqar. (Maqol)
  • Bular rohatda, men hasratda yashayman. (O.)
  • Qiyoslash munosabati qismlarning umumiy mazmuni, ayrim leksik elementlar-antonimlar orqali ko`zga tashlanib turadi:
  • Yigit urushga ketdi, orqasida yor qoldi. (H.O.)
  • Yeridan ayrilgan yetti yil yig`lar,
  • Elidan ayrilgan o`lguncha yig`lar. (Maqol)
  • Toqatliga tog`lar egar boshini,
  • Toqatsizning birovlar yer oshini. (Maqol)
  • Yuqorida keltirilgan misollarda qo`shma gap komponentlarining kesimlari bir xil zamon shakli va mazmunida qo`llangan.

Shart-payt munosabati.

  • Shart-payt munosabati.
  • Davlat tinch - sen tinch. (Maqol)
  • Tegding – yutib yuboradi. (Ertak)
  • Kolxozchilarni biriktir – har birining yuragida bo`ron qo`zg`olonadi. (O.)
  • Bu turdagi qo`shma gaplarning birinchi komponenti ko`tariluvchi, ikkinchi qismi esa pasayib boruvchi intonatsiya bilan aytiladi.
  • Sabab-natija munosabati:
  • Seni ko`rdim o`ynadi yurak,
  • Bulbul kabi sayradi tilim. (U.)
  • Onang bor baxting barqaror.
  • Zidlik munosabati.
  • Suv keldi – nur keldi. Qo`shni keldi- ko`mak keldi.
  • Izoh g`unosabati.
  • Shuni yaxshi biling: o`chmas nomingiz;
  • O`chmas bu bog`lar bosgan izingiz. (T.To`la)
  • Bog`lovchisiz qo`shma gapning va ergash gapli qo`shma gaplarga sinonim bo`lgan tiplari haqida.

Yüklə 105 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə