Mavzu: Gandbol o’yin texnikasi va taktikasini o’rgatish



Yüklə 56 Kb.
səhifə1/2
tarix22.02.2023
ölçüsü56 Kb.
#101183
  1   2

Mavzu: Gandbol o’yin texnikasi va taktikasini o’rgatish


HUJUM TAKTIKASI
Hujum uyinni hal qiluvchi omildir, ya’ni muvaffaqiyag kugshncha uning oxirgi natijasiga bog‘liq buladi. Hujumning mutlaqo yagona maqsadi bu raqibning himoyadagi harakatlari tartibini buzish va darvozaga tup otishda shaxsiy qarshilikni engishdir, Hozirgi kunda qul tupi uyini xujumning tez —tez va qisqa vaqt davomida uyushtirilishi bilan tavsiflanadi. Zamonaviy qul tuli uyinida ximoyadan hujumga utish tezligi, takgik «kombinatsiya»larni bajarish tezkorligi va aniqligi oshdi. Buning natijasida texnik usullarning bajarilish vaqti qisqardi.


JAMOA HARAKATLARI
Hujumda jamoalar asosan ikki taktik tizimni qullaydilar - tez yorib ugish va pozitsiya hujumi. Bu tizimlarshshg har qaysisi bir — birini tuldiradi va, shuning uchun xamma jamoalar qurollangan bulishi kerak.
Tez yorib utish. Bu hujumda kuproq. natija beradigan usuldir. Ammo, uni qullaganda uyinchilarning uzaro yonma — yon holatda bulib qolishi qiyin. Shuning uchun pozitsiyada hujum qilishniag solishtirma oirligi biroz baland hisoblanadi. Shunga qaramasdan, tez yorib utish qanchalik kup qullansa, hujumchilar tup otishni shunchalik kup bajaradilar. Zamonaviy qul tupi faqat shuning xisobiga rivojlanmoqda.
Tez yorib utishning maqsadi rsqiblarning tupni yukotib, hujumdan himoyaga utishi paytida sodir buladigai vaqtincha uyushmaxan harakagidan foydalanishdir. SHuning uchun tez yorib utishga albagga rakiblardan tupni ushlamaganda olib quyilganda kirishiladi. Bu kupincha tupni olib kuyishda, tusiklardan, darvoza — bondan yoki darvoza tusinlariga urilib qaytga tupni egallaganda va hujumchilar tomonidan uyin qoidasi buzilgan hollarda amalga oshiriladi.
Tez yorib utishdagi uzgarishlar unnig shiddati bilan bog‘liq - hujum 4 — 7 s davom etadi, uzaro harakatlar oddiy bulsa ham, oz sonli uyynchilar bilan ustunlik vujudga keltiriladi.
Vaqtdan yutish va bushliq, son jihatdan ustunlikni vujudga kelgiradi va darvozani ishgol etish uchun qulay sharoit yaratadi. Ammo buning uchun barcha himoyachilar harakati imkon boricha tezkor, dadil va yaxshi kelishilgan bulishi kerak.
Tez yorib utishda ayniqsa, darhol qulay vaziyatni tanlash va birinchi tupni tez tugri uzatish muximdir. Tez yorib utiishda yakka va jamoaning hamma uyinchilari tomonidan amalga oshirilishi mumkin. Tez yorib utishga qanchalik kup uyiinchilar qatnashsa, ularga qarshi kurashish shunchalik murakkablashadi.
Darvoza tomon tez yorib utishda hujumchilar butun maydon kengligida bir yoki ikki qator bulib joylashadi. Birinchi bulib start olgan (1—3 —uyinchi) uyinchilarni orqadagi uyinchilar qullashi kerak. Hujumchilar tupni yuqotishi va ularga javoban hujum uyushtirilishi mumkinligi sababli bir uyinchi orqada qoladi. Agar old qator uyinchilari son jihatidan ustunlikka erisha olmasa, unda hujumchiga1 muvaffaqiyatli yakunini himoyachilar orasidagi bush joyga kirishga x;arakat qilayotgan orqa qator uyinchilari amalga oshiradi. Buyday birin — ketin rivojlanadigan va orqa qator uyinchilari yakunlaydigan tsz yorib utish hujumi «rivojlangan hujum» deb nom olgan.
Uzoq masofaga tup uzatib tez yorib utish —oddiy va muddatidan ilgari yakunlanadigan hujumning mas’uliyatli usulidir. Odatda uzatishni darvozabon yoki tupga ega bulgan: uyinchi bajaradi. Tez yorib utishni boshlagan uyinchi maydonning en chizig‘i buylab yoki maydon markazi tomon chaqqon oldinga intiladi. Muvaffaqiyat uchui oldinga intilgan uyinchi boshqalardan uzib ketishi mumkin. Odatda, buni oldinga chiqib uynayotgan x,imoyachi yoki tup otilgan joyga qarama — qarshi burchakdagi himoyachi amalga oshiradi.
Taqibdan qutilgan uyinchiga tupni tez va aniq uzatish kerak. YAxshisi, tupning yunalish traektoriyasi pastroq bulgani ma’qul.
Shuningdek, tup uzatish masofasi juda uzoq bulmasligi kerak, chunki bunday tupni raqiblar darvozaboni egallab olishi mumkin. Agar tez yorib utgan uyinchiga darvozabonning darhol tup uzatishiga xalaqit berishsa, u holda bu uynichi tupni kechiktirmasdan uz sheriklariga, ular esa oldindagi uyinchilarga uzatishi zarur.
To’pni kiska masofada uzatib tez yorib utish. Ushbu harakatni birinchi bulib boshlagan uyinchining har tomondan pana kilinganiga ishonch hosil qilinganda amalga oshiriladi. Ular orqasidan boshqa uyinchilar ham tez yorib utishga intiladi. Raqiblarni hujutmni tuxtatish imkoniyatidan mahrum etish uchun, tupni egallagan uyinchi qoidani buzib bulsa ham, avvalo, uyinnimg borish vaziyatini aniqlaydi, himoyachi bilan munosabatga kirishmasdan tez muljal olishga harakat k,iladi va tupni bush sheriklariga uzatadi.
Hujumchilar butun maydon kengligida oldinga qarab :xarakat qiladilar. Birinchi qatorda 3 — 4 uyinchi bulib, ular qisqa yul bilan oldinga intiladilar. Odatda, himoyachidan bush bulgan hujumchini topish uchun 3 — 4 marta tup uzatishni bajarish kifoyadir.
Tez yorib utish hujumi bir —biriga bogliq bulgan uch bosqichdan tuzilgan: tupni egallab hujumga utish, son jixatdan ustunlikka erishish va hujumni yakunlash.
Hujumchi tez yorib utish harakatining birinchi bosqichida irg‘ib oldinga tashlanadi va uzini ta’qib qiluvchi uyinchidan kutulishga harakat qiladi. Tup uzatmoqchi bulgan uyinchi, qaysi. uyinchiga tup uzatishni, vaziyatni tug‘ri baholab, tup traektoriyasini va yunalishini aniqlashni, agar kerak bulsa, himoyachilarni chalg‘itish uchun qilinadigan harakatni tug‘ri tanlashni bilishi kerak. Tez yorib utgan hujumchilarning asosiy maqsadi himoyachilar orkasiga utgan sheriklariga buylama yoki diagonal tup uzatishdir.
Tez yorib utnishing ikkinchi bosqich hujumchilar hujum kuchini imkon boricha kengaytiradi va maydon kengligida bir va ikki qator bulib joylashadi. Tup hujumning oldigi qatoriga uzatiladi.
Uchinchi bosqichining vazifasi - hujumni muvaffaqiyatli yakunlashdir. YAxshisi, himoyachilardan hujumchilar soni kup bulishi kerak. Ammo son jihatdan tenglik bulgan holatda hujumning yakunlanishi uyinda tez — tez uchrab turadi. SHuning uchun hujumchilar kam kuch bilan tez harakat qilishga doim tayyor bulishi kerak. Bunday holatlarda birinchi qatordagi hujumchilar urin almashtirish, chalg‘itishlar yordamida hujumni yakunlashga intiladilar yoki ikkinchi qatordagi uyinchilarping uyinga qushilishiga qulay sharoit yaratishga urinadilar, bu alohida ahamiyatga egadir. Noqulay pozitsiyadan shoshilib otilgan tup raqiblarning‘ xujumga utish uchun kuch jihatdan ustunlikka erishuviga olib kelishi mumkin.
Shunday qilib, tez yorib utish yuksak uyushqoqlik bilan tashkil topgan xarakatdir. Uni qullaganda yaxshi natijaga erishish uchun texnik — taktik tayyorgarlikning yuksak darajasi etarli emas; ruhiy holat, dadillik, jur’at va ba’zan tavakkal harakat qilishlar hujumni yaxshi natija bilan yakunlshiga yordam beradi.
Pozitsion xujum. Jamoa tez yorib utish hujumini yakunlay olmasa, unda hujumchilar majburan x.imoyachilarning uyushqoklik bilan tuzilgan himoyasiga qarshi kurashmog‘i kerak. Buning uchun ular maydonning uzlariga qarashli yarmiga qaytyb, raqiblar tuliq himoyaga utganda, ularga qarshi xujum uyushtiradilar va bu «pozitsion xujum” deb ataladi. Zamonaviy sharoitda himoyachilarning hamjixatlik bilan tashkil etilgan mudofaasini tez yorib chikish nihoyatda muhim, chunki hujumchilarnnig tup bilan hujum qilishiga 1 min dan ortiq vaqt berilmaydi.
Pozitsion hujumni qullash quyidagi holatlarda urinlidir:
tupni uyinga kiritish uchun kup vaqt sarflansa, uyin tezligi jihatidan raqiblarning ustunligi yaqqol sezilib tursa, uyin sur’atini uzgartirish zaruriyati tug‘ilganda, qayta tiklanish uchun tanaffus qilishda; uyinchilarli almashtirish kerak bulsa.
Pozitsion hujum uch boskichdan iborat: boshlang‘ich, tayyorlovchi va yakunlovchi. Birinchisida uyinchilarni joy — joyiga quyish amalga oshiriladi. Vaqtincha son jihatdan ustunlikka ega bulish yoki hujum zonalaridan birida qulay vaziyat yaratish uchun tup va uyinchilarning urin almashishi ikkinchi fazada boshlanadi. Oxirgi fazada esa darvoza olinishiga erishiladi yoki kuchlar qayta tiklanib, hujumni davom ettirish va hujumdan himoyaga utish uchun qulay vaziyat yuzaga keltiriladi.
Pozitsion hujumni uyushtirish uchun jamoa ikki taktik guruhga bulinadi. Birinchi guruh oldingi qatorda — darvoza maydonchasi chizig‘i yaqinida, ikkitasi burchakdan va bir chizik buylab uynaydigan uyinchilar tashkil etadi. Ikkinchi qatorni markaziy va ikki yarim urtalikda uynaydigan uyinchilar egallaydi. Birinchi qatordagi uyinchilar zimmasiga murakkab vazifa yuklangan — ular raqiblar mudofaasi orasida harakat qiladilar. SHuning uchun birinchi qator uyinchilari tupni egallab, chalg‘itishlarni qullab, himoyachini aldab utib va tup otishga qulay vaziyat yaratish uchun joy tanlashni bilishi zarurdir. Bu uyinchilarnnig uz qatoridagi sheriklari bilan xamkorlikda uyin pozitsiyalarini vaqti- vaqti bilan almashib turishni bilishi maqsadga muvofiqdir.

Yüklə 56 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə