Mavzu: impulsning chegaraviy parametrlarini faol muhit tavsiflari bilan bog’liqligi reja: Lazerlar tarixi haqida qichqacha ma’lumot

DENOV TABIRKORLIK VA PEDAGOGIKA INSTITUTI ANIQ VA TABIIY FANLAR FAKULTETI FIZIKA YO’NALISH 8F-20-GURUH TALABASI SUYUNOVA AZIZANING KVANT ELEKTRONIKASI FANIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI

MAVZU:IMPULSNING CHEGARAVIY PARAMETRLARINI FAOL MUHIT TAVSIFLARI BILAN BOG’LIQLIGI

REJA:

1.Lazerlar tarixi haqida qichqacha ma’lumot

2. Optik kvant generatori

3. Issiqlik nurlanishiga doir

Keyingi yillarda turmushimizning barcha sohalari qatori ilmfan va ta’lim sohasiga ham katta ahamiyat berilmoqda. 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev tomonidan 2017-yil 14- martdagi “0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’lim muassasalari faoliyatini yanada takomillashtirish chora - tadbirlari to‘g‘risida hamda 2017- yil 20-apreldagi “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirishning chora - tadbirlari to‘g‘risidagi” Qarori ham bu sohadagi amalga oshirilayotgan ijobiy ishlarning mantiqiy davomi bo‘ldi. Ushbu qaroming ijrosini ta’mmlashga yo‘naltirilgan dasturda o‘rta maxsus hamda Oliy ta’limi muassasalarini zamonaviy o‘quv, o‘quv - uslubiy va ilmiy adabiyotlar bilan ta’minlash nazarda tutilgan.

• Keyingi yillarda turmushimizning barcha sohalari qatori ilmfan va ta’lim sohasiga ham katta ahamiyat berilmoqda. 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev tomonidan 2017-yil 14- martdagi “0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’lim muassasalari faoliyatini yanada takomillashtirish chora - tadbirlari to‘g‘risida hamda 2017- yil 20-apreldagi “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirishning chora - tadbirlari to‘g‘risidagi” Qarori ham bu sohadagi amalga oshirilayotgan ijobiy ishlarning mantiqiy davomi bo‘ldi. Ushbu qaroming ijrosini ta’mmlashga yo‘naltirilgan dasturda o‘rta maxsus hamda Oliy ta’limi muassasalarini zamonaviy o‘quv, o‘quv - uslubiy va ilmiy adabiyotlar bilan ta’minlash nazarda tutilgan.

Lazerlar tarixi haqida qisqacha ma’lumot

Kvant generatorlarining yorug‘lik nurlari chiqaruvchilari optik kvant generator yoki lazer nomini olgan. Lazer so‘zi inglizcha “Light amplification by stimulated emission ofradiation ” so‘zlarining bosh harflaridan tuzilgan qisqartirilgan nom bo‘lib ‘majburiy nurlanish vositasida yorugMik nurlanishini kuchaytirish, degan ma’noni bildiradi. Nemis fizik olimi A.Eynshteyn 1916-yili kvant tushunchalari asosida yorug'likning yutilishi yoki nurlanishi biror energetik holatdan boshqa energetik holatga o‘tishda majburiy nurlanish jarayoni boMishi mumkinligi to‘g‘risida o‘zining fikrini aytib, emperik formula tavsiya etadi. A. Eynshteyn taxminiga ko‘ra atomning uyg‘ongan holatdan asosiy holatga o‘tishida nur chiqarishi ikki usul bilan, o‘z - o‘zidan va majburiy nurlanish vositasida yuz berishi mumkin. YorugMik nurlari uchun majburiy nurlanish o‘z - o‘zidan nurlanishga nisbatan juda kuchsiz bo‘lgani uchun uni asosiy nurlanishdan deyarli ajratib boMmaydi. Shuning uchun majburiy nurlanish dastlab o‘ta yuqori chastotali (O'YUCH) to‘lqinlar bilan tajriba olib borishda kuzatilgan. 1954-yiI N.G.Basov, A.M.Proxorov va Ch.X.Tauns tomonidan molekular kvant generator (mazer) yaratildi.